ABD Dışişleri Bakanlığının Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu üst düzey yetkilisi Matt Bryza, AK Parti hakkındaki kapatma davasını kastederek, ''Türkiye'deki siyasi tartışmanın bir partinin yasaklanmasıyla sonuçlanmasının talihsizlik olacağını'' söyledi.

Bryza, ABD'nin, ''ültimatom göndermesinin veya tehditte bulunmasının uygun olmadığını da'' dile getirdi.

Düşünce kuruluşu Washington Enstitüsü'nun yıllık ''Turgut Özal konuşmasını'' yapan Bryza'ya, AK Parti hakkında Anayasa Mahkemesi'nce kapatma kararının verilmesi durumunda bunun Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl etkileyebileceği soruldu.

Bryza, ''Siyasi tartışmanın bir partinin yasaklanmasıyla çözümlenmesi, muhtemelen oldukça talihsiz olur. Tabii ki bu, AB'nin standardına da uygun değil. Türkiye, şimdi AB'nin içinde değil, ancak AB'ye girebilir. Türkiye'nin demokratik sistemi, anayasal düzeni, evrimden geçiyor, Türkiye, AB yoluna devam edecekse de evrimden geçmeli'' yanıtını verdi.

Matt Bryza, ardından, ''Bunu çözümlemek Türkiye'nin işi. ABD'nin ültimatom vermesi veya tehditte bulunması uygun değil'' ifadesini kullandı. Başkan George W. Bush'un, ikinci görev dönemine başlarken yaptığı konuşmada demokrasilerin, ülkelerin kültürel ve tarihi koşullarına göre farklılıklar gösterebildiğini anlattığına işaret eden Bryza, ''Türkiye'de, bizim kendi demokrasimizi yapılandırdığımız biçime uymayan şeyler olabilir, ancak sonunda Türk demokratik sisteminin, bunu çözümleyecek kadar güçlü olduğuna gerçekten güveniyoruz'' dedi.

-''AB'YE GİRİŞ UFUKTA OLMAZSA REFORMLAR ZORLAŞIR''-

AK Parti'nin kapatılması durumunda AB'nin Türkiye ile üyelik müzakerelerini askıya alabileceğinin dile getirildiğinin hatırlatılması üzerine Bryza, ''Bu senaryo gerçekleşirse, bizim ulusal çıkarlarımıza zarar verir'' diyerek, kendilerinin, Türkiye'deki siyasi ve ekonomik reform çabalarını sürekli desteklediğini anlattı. Bryza, ''AB'ye girişin ufukta olmaması durumunda Türk liderleri için gerekli reform kararlarını vermenin çok daha zorlaşabileceğine inanıyoruz'' diye konuştu.

Matt Bryza, ''AK Parti'nin gizli bir gündeminin bulunup bulunmadığının'' sorulması üzerine de, ''Herhangi bir insanın ne gizli gündeminin olduğunu bilmiyorum. Bu bilinemez. Biz, yönetim olarak, Türk hükümetini eylemleri, reformları ve gösterdiği işbirliği derecesiyle değerlendirmeliyiz'' dedi ve ABD'nin, bu üç unsurun hepsinden memnun olduğunu söyledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yetkilisi Bryza, ''Burada demokrasi, laiklik ve hukun üstünlüğüne ilişkin anayasa ilkeleri arasında bir denge var'' ifadesini kullandı.

Bryza, konuşmasının yazılı bölümünde de, ''Bazı siyasi liderler, Mustafa Kemal Atatürk'ün vizyonunun, yeni bir döneme uyarlanmasını savunuyor. Onlara karşı çıkanlar ise, bu çabaların, Kemalizm'e ve laiklik, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne ilişkin anayasal ilkelere zarar verdiği görüşünü taşıyor. AK Parti hakkındaki kapatma davası da, bu tartışmanın ortaya çıktığı konu'' diye konuştu.

Matt Bryza, ''Geçmişte olduğu gibi Türk demokrasisi, bu mevcut ve zor sınavı çözümleyecek. Sonuçta bir demokrasi, seçmenlerin ülkelerinin siyasi geleceğini belirlemelerini gerektirir. Türk seçmeni de, 2007'deki iki seçimde kararını açıkça ortaya koydu. Aynı zamanda, aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da bulunduğu yetkililer, anayasal laiklik ilkesi yoluyla din ve devlet işlerinin ayrılmasının, Türkiye'nin demokratik sisteminin merkezi bir unsuru olduğunun öneminin altını çizdi'' dedi.

Bryza, ''Ben ve diğer ABD yetkilileri için şu açık ki, Türkiye'nin demokratik sistemi, Türkiye'nin kendi tarihi deneyimlerinin bir ürünü ve canlı olmayı sürdürüyor. Sonuçta, Türk müttefiklerimizin, pragmatizm ve hoşgörülü inançtan oluşan Anadolu gelenekleri ve modern bilimsel öğretiyi birleştirerek, Türk demokrasisini güçlendirecek şekilde bu mevcut tartışmayı çözeceğine güveniyoruz'' ifadelerini kullandı.

-DİĞER KONULAR-

8.Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Türk-Amerikan ilişkilerine katkılarını öven ve Başbakan Erdoğan'ın bu reformları sürdürdüğünü belirten Bryza, Ankara ile Washington arasındaki stratejik ortaklığın unsurlarının, enerji, güvenlik ve demokrasiden oluştuğunu ve özellikle demokrasiye büyük önem verdiklerini anlattı. İlişkilerin geçmişine, şimdiki durumuna ve geleceğine değinen Bryza, 2003'te Irak'tan dolayı iki ülkenin önemli sorunlar yaşadığını, ancak bunların sonunda başarıyla atlatıldığını kaydederek, Türkiye'nin Irak, Orta Doğu'ya katkılarını övdü.

Ermenistan'ın yeni Devlet Başkanı Serj Şarkisyan'ın, yakın gelecekte yapılması öngörülen Türkiye-Ermenistan milli takımları arasındaki futbol maçını izlemek üzere Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü davet ettiğini belirten Bryza, bundan memnuniyet duyduklarını söyledi.