Aleksandrupoli (Türkçe ismiyle 'Dedeağaç') Türkiye sınırına kuş uçuşu 23 kilometre, İpsala Sınır Kapısı’na ise karayoluyla 45 kilometre mesafede bulunuyor.

ABD stratejik konuşlanma noktası haline getirdiği ve adeta bir lojistik üssü olarak kullandığı Dedeağaç limanına bugüne kadar binlerce parça askeri teçhizat sevk etti. Son olarak Kasım 2022’deki büyük sevkiyatla gündeme gelen Dedeağaç’a Mart ayında da önemli sevkiyatların yapıldığı ortaya çıktı.

Yaklaşık 1500 parçadan oluşan zırhlı araç ve teçhizatlar, 4 Mart’ta U.S. Liberty Pride ve 7 Mart’ta ise U.S.N.S Brittin gemileri ile limana getirildi. ABD’ye ait bu araç ve teçhizatın Avrupa’nın çeşitli noktalarındaki üslere takviye için gönderildiği bilgisi paylaşıldı. Sputnik o sevkiyatların fotoğraf ve videolarına ulaştı.

Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilime ateşle yaklaşan ABD, Yunanistan’ı aynı zamanda Rusya’yı çevreleme politikalarında kullanıyor.

Özellikle Rusya'nın Ukrayna operasyonu sonrası Montrö Boğazlar Sözleşmesi gereğince Türkiye boğazları kapatınca Dedeağaç limanının rolü de hayli arttı.

Liman başta ABD olmak üzere İngiltere, İtalya gibi NATO ülkelerine Bulgaristan, Romanya ve Polonya gibi Rusya sınırına yakın ülkelere askeri teçhizat sevkiyatında kullanılıyor. Yani bu liman aynı zamanda Türk boğazlarına alternatif bir yol olma niteliği de taşımaya başladı.

Önce CIA Direktörü, sonrasında büyükelçilerden Dedeağaç ziyareti

Yunan medyasında yer alan haberlere göre ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Yunanistan temasları kapsamında bu ay başında Meriç ve Dedeağaç'a 'gizli' bir ziyaret gerçekleştirdi. Burns'ün, Dedeağaç ziyaretine CIA ajanlarının eşlik ettiği iddia edildi. Haberlerde, Burns'ün Dedeağaç ve Meriç ziyaretinden Yunan istihbaratı ve polisinin haberdar olmadığı ileri sürüldü.

Bu ziyaretin hemen ardından da ABD’nin Atina Büyükelçisi Yunan asıllı George J. Tsunis, beraberinde Ukrayna, Bulgaristan, Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeağaç limanını teftiş etti.

ABD Büyükelçisi Tsunis, ziyaret ile ilgili paylaşımında “Aleksandrupoli limanını ABD ve Avrupa için öneminin altını çizerek diğer büyükelçilerle ziyaret etmek harika. Aleksandrupoli, bölgesel istikrar ve refahı güçlendirmenin, enerji çeşitlendirmesinin ve NATO'ya desteğin anahtarıdır” ifadelerini kullandı.

Ukrayna’nın Atina Büyükelçisi Sergii Shutenko ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Aleksandrupoli limanı ziyaretinde Avrupa’nın enerji haritasının yeniden çizilmesi ve Rus gazına bağımlılığın azalmasını vurguladık” açıklaması yaptı.

İki ismin de paylaşımlarında “Ukrayna’nın yanında ol” etiketlerini kullanması dikkat çekti.

ABD’nin Atina Büyükelçisi Yunan asıllı George J. Tsunis, beraberinde Ukrayna, Bulgaristan, Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeağaç limanını teftiş etti. - Sputnik Türkiye, 1920, 08.06.2023

ABD’nin Atina Büyükelçisi Yunan asıllı George J. Tsunis, beraberinde Ukrayna, Bulgaristan, Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeağaç limanını teftiş etti.

Bu arada ABD Büyükelçisi Tsunis, 2 Haziran’da, ABD’nin Dedeağaç’taki önemli üslerinden biri haline gelen Yannuli (Giannouli) üssünü de ziyaret ederek Amerikan askerleriyle bir araya geldi.

ABD ve Yunanistan’ın işbirliği

Dedeağaç’ta artan Amerikan askeri yığınağı iki ülke arasındaki Karşılıklı Savunma İş Birliği Anlaşması'na dayanıyor.

ABD-Yunanistan ile Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması, ABD ve Yunanistan'ın 8 Temmuz 1990'da imzaladığı ve 6 Kasım 1990'da yürürlüğe giren anlaşmanın devamı niteliğini taşıyor. Belirli aralıklarla yenilenen anlaşma, son olarak Ekim 2021'de 5 yıllığına yenilendi ve bitiminden 2 yıl öncesinde taraflardan birinin, anlaşmadan ayrılmak istediğini belirtmemesi halinde otomatikman uzatılacağı kararlaştırıldı.

Bu anlaşma ile taraflar karşılıklı olarak bir diğerinin 'güvenlik, egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü, silahlı saldırı veya saldırı tehdidi dahil olmak üzere barışı tehdit eden eylemlere karşı koruma' sözü veriyor. Somut olarak da anlaşma ile Yunanistan’daki askeri üs ve tesisler de ABD’nin kullanımına açılıyor. Bu kapsamda ABD’nin Yunanistan’da doğrudan kullandığı askeri üs ve tesis sayısının 9’a ulaştığı belirtiliyor. Bunların içinde Dedeağaç'taki Yannuli Kışlası ve liman da yer alıyor.

Dedeağaç’ta hedef Türkiye mi Rusya mı?

Bu noktada anlaşmada yer alan 'egemenlik ve toprak bütünlüğüne yönelik tehditlere karşı iki ülkenin ortak savunma yapması' kısmı iki NATO üyesi Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilimde ABD’nin doğrudan Yunanistan safında yer aldığı anlamını taşıyor. Bu durum Türkiye tarafından defalarca sert bir dille eleştirildi ancak ABD’li yetkililer Yunanistan’a yapılan yığınağın Türkiye’ye değil Rusya’ya yönelik olduğunu savunuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bunu yemezler, kusura bakmasınlar

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu konuda yaptığı bir açıklamada, “Yunanistan'ın kendisi şu anda Amerika'nın bir üssü durumuna gelmiştir. Şu anda Yunanistan'ın içerisindeki Amerikan üslerinin sayısını ben saya saya bitiremedim. O denli Yunanistan'ın içinde Amerika'nın üsleri var” ifadelerini kullanmıştı.

Erdoğan bir başka açıklamasında da “Şu anda 9 tane Amerikan üssü Yunanistan'da kuruldu. Peki bu üsler kime karşı kuruluyor? Verdikleri cevap; Rusya'ya karşı. Bunu yemezler, kusura bakmasınlar” diyerek ABD’lilerin ‘Rusya’ya karşı’ açıklamalarının doğru olmadığını ifade etmişti.

Sputnik’in konuştuğu Türk diplomatik kaynaklar ise Türkiye’nin bağımsız dış politika izlemesinden dolayı ABD’nin güveninin azaldığını, dolayısıyla Yunanistan üzerinden Rusya’ya uzanan hat oluşturulduğunu ve Türkiye’nin dışarıda bırakıldığını ifade ediyor.

Helikopterlerden tanklara Dedeağaç yığınağı

Dedeağaç limanında 2010 yılında 'Olga' tarak dubası batmış ve limanın tam kapasite çalışmasına engel olmuştu. Bu tarak dubası ABD’nin de 2.3 milyon euro'luk desteğiyle çıkarılmıştı. ABD’nin stratejik gördüğü ve o dönemden itibaren yatırım yapmaya başladığı Dedeağaç limanına çok sayıda askeri sevkiyat gerçekleştirildi.

İlk sevkiyatlar bölgede yapılan tatbikatlarda kullanılmak üzere gönderilen askeri teçhizatlardan oluşuyordu ancak zaman içinde işin boyutu değişti.

Bu kapsamda son iki yılda USNS Yumma, Liberty Promise, Endurance gibi askeri ve sivil kargo gemileriyle yaklaşık 5 bin parçayı bulan teçhizat ve binlerce asker Dedeağaç’a çıkarıldı.

Getirilen askeri teçhizat içinde BLACK HAWK, Sikorsky, Chinook, Apache tipi helikopterler, Bradley zırhlı araçları, M1 Abrams tipi ana muharebe tankları ve ekipmanlar gibi birçok askeri sistem bulunuyor.

ABD'ye ait 30 adet BLACK HAWK tipi saldırı helikopterleri de Dedeağaç’taki Dimokritos Havalimanı'nı merkez üs olarak kullanmaya başladı.

Öte yandan ABD Silahlı Kuvvetleri’nin 1. Havacılık Tugayı’nın da Dedeağaç limanına gönderilmesi planlanıyor. Kökenleri Vietnam Savaşı'na dayanan 1. Havacılık Tugayı, temelde saldırı helikopterlerinden oluşuyor. Bu kapsamda saldırı helikopterleri eşliğinde 600 Amerikan askeri görev yapacağı da ifade ediliyor.(Sputnik)