ABD, Irak hükümeti ile uzun dönem askeri rol konusunda bir anlaşmaya varmak üzere. Ya da daha doğru bir ifadeyle, istediği zaman Irak'ın içişlerine karışabileceği, yeni sömürge düzeni mantığıyla hazırlanan anlaşmada, anlaşmaya varmak üzere.

El Cezire'ye konuşan Bush yönetimi yetkilileri, Kuvvetlerin Statüsü veya Sofa adıyla da bilinen anlaşmanın Temmuz sonlarına kadar neticelendirilmesinin beklendiğini kaydetti.

Anlaşma, Birleşmiş Milletler'in Amerikan askerlerinin Irak'ta bulunmasına yetki veren kararının yerine geçecek. BM kararının süresi Aralık 2008'de doluyor. Ancak, Iraklı Şii muhalif liderlerden Mukteda Sadr, Irak hükümetinin teklif edilen anlaşmayı reddetmemesi halinde kitle protesto gösterileri çağrısında bulundu.

Iraklı Şii'lerin en üst dini mercii olan Ayetullah Ali Sistani'nin de geçen hafta yaptığı açıklamada, teklif edilen anlaşmaya kızgınlığını ifade ettiği ve yaşadığı müddetçe, Irak hükümetinin "ABD'li işgalcilerle" bir anlaşma imzalamasına izin vermeyeceğini söylediği bildirildi.

ABD dışişleri bakanlığı danışmanı David Satterfield, El Cezire'ye, anlaşmanın kesin olarak Amerika'nın Irak'ta daimi askeri üsler istemediğini ortaya koyduğunu ileri sürdü. Irak'ın ABD'deki temsilcisi Samir Sumaida ise, "Sofa anlaşması ve stratejik sistem anlaşması kesin bir şekilde daimi üslerin olmayacağını gösteriyor. Aslında daimi üslere karşı bir ret var. Bu konuda şeffaf olamayız. Böyle üslere ihtiyaç olduğuna inanmıyoruz" dedi.

Satterfield, ülkesinin, Irak'taki başlıca bütün grupların temsilcileri ile görüşmelerini sürdürdüğünü söyledi. ABD'deki Irak büyükelçisi Samir Sumaida, anlaşmanın "Irak'ta gelecekteki herhangi bir hükümetin veya ABD'de de gelecekteki herhangi bir yönetimin ellerine bağlamaya niyetinin olmadığını" ileri sürdü.

Samir Sumaida, "Anlaşma, Irak'ta şu andaki bir ihtiyaç ile ilgili. Halkımıza karşı yükümlülüğümüz onların çıkarlarını korumak, ABD hükümetinin yükümlülüğü, Amerikalıları korumak. Çıkarlarımız birbirine uyduğunda, anlaşmaya varabiliriz" diye konuştu.

Sumaida, taraflardan birinin karar vermesi halinde varılacak anlaşmanın, iki yıl sonra iptal edilebileceğini de iddia etti. Ancak ABD Temsilciler Meclisi Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti'nin katılımı ile bir yasa değişikliğini kabul etti. Buna göre Irak ile yapılacak herhangi bir askeri anlaşmanın Kongre tarafından onaylanması gerekecek. Bu yasa değişikliği, görevden ayrılmasına birkaç ay kalan ABD Başkanı George W. Bush'un anlaşmayı onaylamasını engelliyor.

Anlaşmanın maddeleri arasında, Irak mahkemelerinin, Amerikan askeri personel ve ABD ordusuna iş yapan şirketlerin çalışanlarını yargılayamayacağı, 10 yıllığına savunma ve içişleri bakanlığı gibi bazı bakanlıklar ile istihbarat gibi stratejik noktaların, ABD gözetimine bırakılacağı, ABD'nin Irak'ta özel hapishaneleri olacağı, Amerikan askerlerinin, Irak'tan 'terörist grupları destekleyen' herhangi bir ülkeye saldırı düzenleyebileceği gibi maddeler yer alıyor.

Geçtiğimiz Cuma günü, İranlı dini liderlerden Ayetullah Ahmed Hatemi, Cuma hutbesinde, ABD-Irak askeri anlaşmasına karşı çıktı.

İran radyosunda da yayımlanan konuşmasında, Ahmed Hatemi, "Bu anlaşma, ucu açık bir köleliktir. En kötü aşağılamadır" dedi.

Anlaşmanın "İslam'a ihanet" olacağını savunan Hatemi, "Böyle bir anlaşmayı imzalayacak herhangi bir el, İran tarafından, İslam, Şiilik ve Irak halkının haini olarak kabul edilecek" ifadesini kullandı.

Dünya Bülteni