ABD Başkanı George W. Bush'un "İran nükleer silah elde ederse üçüncü dünya savaşı çıkar" tehdidinin ardından Washington'ın İran'a karşı tek taraflı yeni yaptırım paketi, uluslararası toplumu gerdi. Bush yönetiminin son İran söylemi de Irak savaşına giden yoldaki söylemleriyle karşılaştırılarak, yeni bir savaşın işareti olarak yorumlandı. Tahran yaptırımları kınarken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den, "Meseleyi çıkmaza sürüklemeyin" uyarısı geldi.
Önceki gün İran Devrim Muhafızları'nı 'kitle imha silah üreticisi', Kudüs Gücü'nü 'terör destekçisi' olarak damgalayıp bunlarla bağlantılı dokuz şirket, üç devlet bankası ve 15 kişiyi kara listeye alıp İran'ı dünya mali sisteminden koparmayı amaçlayan Amerika'nın yaptırımlarına Tahran 'düşmanca' ve 'değersiz' tepkisini verdi. İran Dışişleri Sözcüsü Muhammed Ali Hüseyni, "Amerika'nın İran'ın saygıdeğer halkına karşı düşmanca politikalar, uluslararası hukuka aykırı, değersiz ve başarısızlığa mahkûm. Amerikalıların komik suçlamaları kendilerini kendi elleriyle yarattıkları Irak'taki krizden kurtaramayacak" açıklaması yaptı. Devrim Muhafızları Komutanı General Muhammed Ali Caferi ise "Muhafızlar devrimin ideallerini savunmaya dünden daha fazla hazır" diyerek yaptırımlara burun kıvırırken, olası ABD saldırısı için de "Bize saldırı olursa daha kararlı bir şekilde yanıt veririz" dedi.


Çin de karşı çıkıyor
ABD'nin yaptırım kararını Britanya ve Fransa gibi iki AB gücü destek verirken, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri Rusya ve Çin'den uyarı gecikmedi. Putin, dün Portekiz'teki AB-Rusya zirvesi sırasında Bush yönetimini ima ederek, "Yaptırım ya da askeri hareket tehditleriyle neden durumu kötüleştirip, İran'ı köşeye sıkıştırıyor ve meseleyi çıkmaza sürüklüyorsun? Elinde ustura ile deliler gibi etrafta koşuşturmak problemi çözmenin en iyi yolu değildir" eleştirisini yöneltti. Çin Dışişleri sözcüsü Liu Jianchao da, "Uluslararası ilişkilerde aceleci yaptırıma karşıyız. Bu tip hareketler durumu daha da karmaşık kılıyor" dedi.
Yaptırımlar 'savaşa girizgâh' olarak yorumlandı. Texas Christian Üniversitesi'nden Prof. Manuçehr Dorrac, "Yaptırımlar İran'ı uranyum zenginleştirmekten döndürmeyince askeri operasyon tek seçenek olacak" diye konuştu.


'Irak gibi savaş söylemi'
Uluslararası ajanslar dün 2002'de Irak'a karşı verilen demeçlerin bugün İran için tekerrür ettiğine dair haberler geçti. Bu tekerrürün örnekleri şöyle verildi: Bush, 13 Mart 2002'de Irak için kullandığı "Bütün seçenekler masada" sözünü 19 Haziran 2007'de İran'a karşı sarf etti. 7 Ekim 2002'de "Irak'ta tehlikeyle açıkça yüzleşirken nihai kanıtı bekleyemeyiz" diyen Bush, 23 Ekim 2007'de "İstihbaratımız İran'ın 2015'e dek ABD ve tüm Avrupa'ya ulaşan kıtalararası füze geliştirebileceğini gösteriyor. Uluslararası toplum engellemezse İran bunu yapabilir" ifadelerini kullandı. Hafta sonu "İran yola gelmezse ciddi sonuçlar doğar" diyen Başkan Yardımcısı Dick Cheney de, 2002'de Irak'a karşı BM kararı alınırken "Konsey defalarda Irak'a ciddi sonuçlarla karşılaşacağı uyarısı yaptı" demişti.
İran söyleminin Irak'la aynılığı Amerika'da da tartışma yaratırken, Bush yönetimi dün bu söylem benzerliğinin doğru olmadığı açıklaması yaptı.

radikal