Bölünmüş Kıbrıs, BM tarihinin çözülmeyi bekleyen en eski sorunlarından biri. Kıbrıs açıklarında dev gaz rezervlerinin bulunması çözüm umudunu doğururken, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden son 25 yılda Kıbrıs’ı ziyaret eden en üst düzey Amerikalı diplomat oldu.

Biden, Güney Kıbrıs lideri Nikos Anastasyadis ile enerji ve bölgesel gelişmeleri konuşuyor. Ardından KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile görüşecek. Üç isim Kuzey Kıbrıs ile Güney Kıbrıs arasındaki tampon bölgede birlikte yemek yiyecek.

Ziyaret, desteklediği Rus yanlısı milislerle Ukrayna’yı parçalama noktasına getiren Moskova’yla Batı’nın arasının soğuk savaş sonrası en gergin olduğu bir dönemde gerçekleşiyor.
Rus gazına bağımlı Avrupa Birliği’nin Putin yönetimine yaptırımlar açıklasa da sesini fazla yükseltemediği krizde, Brüksel yeni enerji kaynağı olarak Güney Kıbrıs’ı gösteriyor.
Reuters’a konuşan Amerikalı bir diplomat, Rusya’yla yaşanan kriz sonrası AB’nin yeni enerji kaynaklarına yöneldiğini saklamazken, “Kıbrıs sularında hidrokarbon bulunmasının ardından Ada bölgenin ekonomik ve enerji lideri olabilir” dedi.

 

Biden Kırbıs'ta öncelikle dini liderlerle görüştü. [Fotoğraf: Reuters]

Ukrayna krizi ve yeni arayışlar

Rum Milletvekili Takis Hacıdemetriu Ukrayna krizinin Ada’yı birleştirme şansı doğurduğunu belirtirken, “Ukrayna krizi ve gaz rezervleri bölgedeki fırsatları sermayeye çevirme, çıkarlarımızı daha da genişletme  ve Kıbrıs’ta çözüm şansı yarattı” dedi.
Kıbrıs’ı Rusya’ya alternatif kılacak haber geçen yıl ABD’li Noble Enerji Şirketi'nin aramaları sırasında geldi. Şirket Kıbrıs açıklarında 147 milyar metreküp gaz rezervi olduğunu açıkladı.
Bu rakam Güney Kıbrıs’ın 100 yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetiyor. Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre, 2013 yılında 47 milyar metreküp doğalgaz harcayan Türkiye’nin de üç-dört yıllık ihtiyacını karşılayabilir.

147 milyar metreküp gaz rezervi

Enerji devi ülkelerle karşılatırıldığında çok büyük bir miktar değil. İran’ın kanıtlanmış doğalgaz rezervleri, Güney Kıbrıs’taki doğalgazın yaklaşık 183 katı. Dünya doğalgaz piyasası için Güney Kıbrıs açıklarındaki gaz çok büyük bir miktar sayılmasa da, Amerika merkezli German Marshall Fund’un Eylül 2013’te yayınlanan “Kıbrıs ve İsrail için doğalgaz ihraç olasılıkları” raporuna göre ekonomik gelişme ve enerji güvenliği açısından dikkate alınması gereken bir rakam. Bu rezerv bile hem Ada’da hem de AB’de heyecan yaratmış durumda. Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Ada’nın varsa tüm enerji rezervlerini keşfetmek için ENI, Korea Gas Corp ve Total şirketlerini de bu yaz Ada’da enerji aramaya davet etti. Ada’nın AB için ana gaz transit noktalarından birisi haline gelmesi için de Avrupa Birliği ülkelerini Kıbrıs'a yatırım yapmaya çağırdı.

Diplomatlar Biden’ın ziyaretinde Rusya’yla Batı arasındaki krizin de görüşüleceğini söyledi. Güney Kıbrıs Rum Kesimi, AB ülkeleri arasında Rusya’nın en önemli ticari ortaklarından biri. ABD, Ukrayna’daki krizi ‘provoke ettiği’ gerekçesiyle Rusya’ya daha sert yaptırımlar uygulanmasında diretirken, IMF’in kredileriyle ekonomisini zar zor doğrultmaya çalışan Rum Kesimi buna karşı çıkıyor.

Rum kaynaklar, Biden’ın KKTC ile Rumlar arasındaki barış görüşmelerinde ‘heyecan verici’ bir açıklama yapmayacağı görüşünde

Kaynak: Al Jazeera, Reuters