ABD ve AB'nin "model Arap ülkesi" Tunus'ta yaklaşık bir aydır süren işsizlik isyanı 23 yıllık Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali'yi devirdi. Bin Ali ülkeyi terk edip Suudi Arabistan'a kaçarken sadece Tunuslular değil tüm Araplar kutlamalara başladı. Arap liderler ise tedirgin. Bazı Arap ülkelerinde resmi kanalların liderleri emri üzerine Tunus'taki gösterileri ve yaşananları halklarına izletmediği bildirildi.

Üniversite mezunu işsiz bir gencin kendisini yakarak ateşlediği işsizlik isyanı ile çalkalanan Tunus'ta Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali, 27 günün sonunda hükümeti feshederek ülkeyi terk etti. Halk sokaklarda kutlamalar yapıyor.


Tunus'ta 23 yıldır devlet başkanlığı koltuğunda oturan Zeynel Abidin Bin Ali, işsizlik, yolsuzluk ve siyasi baskı nedeniyle yaklaşık 1 ay önce başlayan gösteriler başkente sıçrayınca, ülkeyi terk etmek ve Suudi Arabistan'a kaçmak zorunda kaldı.

Bin Ali dün gece halka seslenerek 'daha fazla özgürlük' vadetmesine rağmen başkentte sokağa dökülen 5 bin kişi istifasını istemişti. Bunun üzerine Bin Ali, hükümeti de fesh edip, erken seçim sözü verirken olağanüstü hal ilan etmişti.

Bin Ali ülkeyi terk ederken, cumhurbaşkanlığı görevini Tunus Başbakanı Muhammed Gannuşi'nin geçici olarak üstlendiğini açıkladı.

27 GÜNDE 80'E YAKIN KİŞİ ÖLDÜ

Bugün 28. gününe giren isyanda 80'e yakın kişi öldü. Son olarak dün akşam göstericiler ve polis arasında yaşanan çatışmalarda 12 kişi hayatını kaybetti.

Yıllardır siyasi baskı ile yönetilen Tunus'ta son ekonomik krizle durum değişmiş, üstüne yolsuzluklar eklenince halkın sabrı taşmıştı. Muhammed Buzizi adlı 26 yaşında bir üniversite mezunu genç 17 Aralık'ta sebze ve meyve tezgahına el konulunca kendisini yakarak isyanın fitilini ateşlemişti.

Basın üzerinde koyu bir sansürün olduğu ülkede isyanın yayılması ve genişlemesinde internetin ve sosyal paylaşım sitelerinin özel bir rolü olmuştu.

UÇAK DİĞERLERİ İÇİN DE KALKABİLİR

Bin Ali Suudi Arabistan'a inerken, bazı Mısırlılar Kahire'de Tunus büyükelçiliği önünde toplanarak dans etti ve "Ben Ali, Mübarek'e söyle uçak onun için de bekliyor" diye haykırdı.

Cidde'de olduğu söylenen Ben Ali için ise Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA'da yayımlanan açıklamada, ''Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali ve ailesinin gelişini memnuniyetle karşıladık'' denildi.

Fransa'nın başkenti Paris'te Tunus büyükelçiliği önünde kutlama gösterisi yapılan şehirlerden biri.

ARAP LİDERLER TELEVİZYON İZLEMELİ

Şimdi Tunus'la birlikte gözler diğer Arap ülkelerinde. ABD ve AB'nin "model Arap ülkesi"nde patlak veren isyanın diğer ülkeleri nasıl etkileyeceği merak konusu. Zira Cezayir'de ve Ürdün'de de bir süredir işsizlik ve hayat pahalılığı nedeniyle protestolar var.

Financial Times Ortadoğu editörü Roula Khalaf bu duruma dikkat çekiyor ve "Arap liderler televizyon izlemeli" diyor. Khalaf'ın bu çağrısının nedeni şu değerlendirme: "Gençlik kabarması, ekonomik mahrumiyet ve bıkkınlık, otokratik rejimler Arap dünyasının diğer parçaları için de ortak istikrarsızlık tarifeleri."

Ortadoğu uzmanı Lamis Andoni'ye göre de Tunus'da isyan Arap ülkelerine ışık tutuyor. Andoni'nin değerlendirmesi isyanı başından beri yakinen takip eden ajansımızda daha önce yayınlanmıştı.

TÜRKİYE ÜZÜNTÜSÜNÜ AÇIKLADI

Tunus'ta patlak veren ve 23 yıllık devlet başkanı deviren isyana Türkiye kayıtsız değil. Türkiye, olayları derin kaygı ve üzüntüyle" karşıladığını açıkladı. Dün Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklama şöyle:

"Tunus'ta bir süredir devam eden gösteriler çerçevesinde meydana gelen, çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine ve yaralanmasına neden olan olayları derin kaygı ve üzüntüyle karşılıyoruz.

Bölgesinde önemli bir konuma sahip olan dost ve kardeş Tunus'ta mevcut gerginliğin daha da tırmanmaması, ülkede biran evvel asayiş ve huzurun yeniden tesis edilmesi içten temennimizidir.

Tunus'ta mukim vatandaşlarımızın güvenliğinin temin edilebilmesi amacıyla Tunus Büyükelçiliğimiz ve ilgili kurumlarımızla eşgüdüm içinde tahliye dahil gereken tedbirler alınmaktadır."

Yıllardır halklarını  sömüren ve yolsuzluk bataklığına batmış olan Arap diktatörleri Tunus'taki gibi halk devrimi korkusu sardı. Mısır, Cezayir ve Ürdün başta olmak üzere birçok Arap ülkesinin güvenlik önlemlerini üst düzeye çıkardığı bildirildi.

Bazı Arap ülkelerinde eylemciler, Tunus'ta Cumhurbaşkanı Zeynelabidin Bin Ali'nin ülkeyi terk etmesiyle sonuçlanan hükümet karşıtı protestoları  memnuniyetle karşılarken, bu başkaldırının, baskıcı rejimlere sahip olmakla suçlanan diğer ülkelerde benzer değişim umudunu doğurduğunu düşünüyor.  
  
Dün internette, sosyal paylaşım siteleri Twitter ve Facebook'un yanı sıra blogları dolduran binlerce mesajda, Tunus halkı kutlanırken, çok sayıda kişi, profil resimlerine Tunus bayrakları koydu. 

DİĞER ARAP ÜLKELERİ  DE DEVRİM BEKLİYOR 
   
Mısır'da 30 yıldır iktidarda bulunan Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek liderliğindeki rejime karşı onlarca Mısırlı eylemci, Tunus'un Kahire Büyükelçiliği  önünde dans ederek, "Bin Ali, Mübarek'e, onun için de bir uçak beklediğini söyle" sloganları attı.  
   
Mısırlı insan hakları  eylemcisi Hüssam Bahgat, Tunus'ta hükümetin düştüğüne ilişkin haberlerden gözlerini alamadığını ve halkının da bir gün aynı şeyi yapabileceğini umduğunu söyledi.  
   
Bahgat, "Tunus ile ilgili önemli olan şey, rejim günler önce tam anlamıyla sarsılmaz görünüyordu ve sonunda tek bir Batı ülkesi parmağını sokmadan demokrasi üstün geldi" diye konuştu.  
   
Hüssam Bahgat, Tunus'taki olayların, liderlerin sıklıkla bir ömür boyu iktidarda kaldığı  bir bölgede muhalefet liderlerinin güvenini artıracağını  belirterek, "Tunus'ta olanlar, Mısır'da değişim amacına hayal edilmeyecek ivme kazandıracak" dedi.  
   
Sudanlı muhalif lider Meryem El Sadık da Tunus'taki isyanla ilgili karmaşık duygular içinde olduğunu ifade ederek, Cumhurbaşkanı'nın iktidardan gönderilmesinden ötürü heyecanlı, kendi halkının aynısını yapmamasından ötürü de üzgün olduğunu söyledi.

KİFAYE HAREKETİ BİN ALİ'NİN ÜLKEYİ TERKETMESİNİ KUTLADI

Mısır'ın liberal muhalif Kifaye (Yeter) Hareketi'nin, başkent Kahire'deki Tunus Büyükelçiliği  önünde bir gösteri yaparak, Tunus Cumhurbaşkanı Zeynelabidin Bin Ali'nin ülkesini terk etmesini kutladıkları bildirildi.  
   
Mısır'da Arapça ve İngilizce yayın yapan El Mısri El Youm gazetesinin haberine göre, Zamalek semtindeki Tunus Büyükelçiliği binası önünde toplanan 50 kadar Kifaye Hareketi mensubu, Mısır'da da Tunus benzeri bir değişikliğin olması  çağrısında bulundu.  
   
Bazı muhalif kesimlerin de desteğini alan gösteride, katılımcılar Mısır Cumhurbaşkanı  Hüsnü Mübarek'i kastederek "Gelecekteki sensin" diye slogan attı.  
   
Kahire'de yaşayan bazı  Tunuslular'ın da gösteriye katıldıkları öğrenilirken, Kifaye Hareketi, Mısır'da, iktidar karşıtı sert muhalefeti ile tanınıyor ve zaman zaman işsizlik, zamlar ve insan hakları konularında protesto gösterileri düzenliyor.

TUNUS HALKI TARİH YAZDI

Tunus'ta tarih yeniden yazıldı. Bir aydır süren protesto gösterilerinin ardından halk, sonunda Bin Ali'yi devirmek üzere sokağa çıktı. Cumhurbaşkanı Zeynelabidin Bin Ali'nin halka seslenerek 'daha fazla özgürlük' vadetmesine rağmen başkentte sokağa dökülen 5 bin kişi devlet başkanının istifasını istedi.

İçişleri Bakanlığı önünde toplanan binlerce kişi, 'Ali defol', 'Oyun bitti' şeklinde sloganlar attı. Protestocuların arasında İlerlemeci Demokrasi Partisi Genel Sekreteri Maya Jribi de vardı : "Tunuslular sokaklarda ve korkmuyor. Onlar artık özgürlük, eşitlik ve adalet istiyor."

Polis, göstericileri dağıtmak için büyük çaba harcadıysa da başarılı olamadı. İşsizlik, yolsuzluk ve siyasi baskı nedeniyle sokaklara dökülen halk, amacına ulaştı : "Biz sadece iş istemiyoruz. Aynı zamanda yolsuzlukların ve akrabalara yapılan iltimasında son bulmasını istiyoruz." "23 yıldır omuzlarımızdaki bu baskı ve adaletsizlikten kurtulmamız gerekiyor. Biz bu diktatörden kurtulmalıyız artık." "Bu mesajım dünyadaki tüm insanlara, diktatörlerden korkmayın. Diktatörlerden korkmayın."

Olayların fitili ise geçtiğimiz Aralık'ta yoksulluğa ve fakirliğe karşı tepkisini göstermek isteyen 26 yaşındaki bir gencin kendini yakarak intihar etmesiyle başladı. Muhammed Buaziz adlı genç ölümüyle ülkede eşi benzeri görülmemiş bir protesto dalgasının yayılmasına da öncülük etmiş oldu

ETHA /Tımetürk