Haber7.com yazarı Taha Dağlı bugünkü yazısında Musul operasyonuyla ilgili önemli bilgiler paylaştı. Amerika’nın Irak’taki valisi Bremer’in yazdığı anayasa metninde Musul'la ilgili hükümlerin önemine dikkat çeken Dağlı, Musul için kavganın asıl şimdi başladığını kaleme aldı.

ABD'NİN İŞGAL ANAYASASINDA MUSUL'UN YERİ

ABD’nin yazdığı işgal anayasası Musul için ne diyor?

Musul operasyonunda çok kritik bir aşamaya geçilirken, bu soru gündemde.

Irak Ordusu ile Peşmerge operasyonun on beşinci günde Musul’a girmeyi başardı.

İlk bölümde her ikisi de açtıkları cephelerle Musul’u kuşatmış, Musul çevresindeki köy ve kasabaları bir bir almıştı.

DAEŞ terör örgütünün daha önce Suriye ve Irak’ta işgal ettiği kentlere yönelik operasyonlardan edindiğimiz tecrübelere göre Musul çevresindeki bölgelerin kısa sürede alınması çok da sürpriz olmadı.

MUSUL’U BU NOKTAYA GETİREN 2003’TEKİ İŞGAL YÖNETİMİYDİ

Şimdi 15 gün önce sorulan ve cevabı alınmayan soruya geri dönüldü.

Musul kimin olacak?

2003’teki ABD işgali sonrası Amerikalıların Irak haritası üzerinde bölge bölge yaptıkları paylaştırmalarda Musul ve Kerkük tartışmalı bir konumdaydı.

Amerika, işgal ettiği Irak’a bir vali tayin etti.

O valinin ismi Paul Bremer’di.

Bugün o haddini bilmez Irak Başbakanı Haydar el İbadi’nin oturduğu koltuğu, Saddam sonrası ABD çıkarlarına göre dizayn eden kişi, Paul Bremer’di.

Irak haritasını pay etti, Iraklılara bir de anayasa yazdı.

Irak’ın had bilmez yönetimi “egemenlik” falan diyor ya, işte o öve öve bitiremedikleri, sözde Irak egemenliğinin mimarı Paul Bremer denilen Amerikalıydı.

Hatta onun hazırladığı Saddam sonrası ilk Irak anayasası, işgal anayasası veya Bremer anayasası olarak tarihe geçti.

Paul Bremer, Saddam sonrası Irak’taki işgal yönetiminin ilk başkanıydı aynı zamanda.

Öyle bir anayasa yazdı ki, bugün hala soru işaretleriyle dolu.

Yönetimi Sünnilere göre azınlık olan Şiilerin tekeline bırakan, zaman içerisinde Sünnileri azınlık haline getirip, hem siyasetten hem de ordudan tasfiye eden süreç, o anayasayla başlamıştı.

ABD’NİN İŞGAL ANAYASASINDA MUSUL İÇİN NE YAZIYOR?

Bugün gündemde Musul var.

Peki Amerika’nın Irak’taki valisi Bremer’in yazdığı anayasa metninde Musul için hangi hükümler vardı?

Bremer, işgal sonrası Irak haritasını eline alıp, ülkeyi Şiilerle Kürtler arasında pay etti. Irak’ın kuzeyindeki bölgelerin çoğunu Kürtlere bıraktı.

Ancak anayasada sonuna ? (soru işareti) koyduğu yerler vardı.

Onun başında da Musul geliyordu.

Musul, Şengal, Kerkük, Tuzhurmatu gibi Sünni Araplarla, Türkmenlerin çoğunlukta olduğu yerler, işgal anayasasının 140. Maddesine “tartışmalı bölgeler” olarak geçti.

Bu bölgelerdeki tartışmalı hükümlerin, 2007’ye kadar tanzim edilmesi gerekiyordu.

Ancak Bağdat yönetimi bunu sürekli geciktirdi.

Zaten Kuzey Irak’a baktığınızda, işgal sonrası Erbil, Süleymaniye, Duhok gibi statüleri belli şehirlerin ne kadar kısa sürede geliştiğini, modernleştiğini görürsünüz.

Oysa Erbil’e 60-70 kilometre mesafedeki Musul ve Kerkük, statüleri belli olmadığı için yatırım yapılmayan, viraneye çevrilen şehirler olarak kalmıştır.

PEŞMERGE: “MUSUL’DAN ÇIKMAYACAĞIZ”

Haziran 2014’te statüleri belli olmayan Musul ve Kerkük, DAEŞ terör örgütünün işgaline hedef olunca, Peşmerge, Kerkük’teki DAEŞ tehdidini savurmayı başarmıştı.

23 Temmuz 2014’de de bölgesel yönetim parlamento kararıyla anayasanın 140. Maddesi kapsamında, tartışmalı bölgelerden olan Kerkük’te asayişi sağladığı gerekçesiyle şehrin denetimini kontrolüne almıştı.

Bölgesel yönetim şimdi aynı uygulamayı Musul için hesaplıyor. Musul operasyonunda beklenen aşamaya gelindi, Peşmerge güçleri de Irak askerleriyle birlikte Musul kapısına dayandı hatta şehrin iç kesimlerine doğru ilerleyiş başladı.

Kuzey Irak yönetimi, bu aşamada, hem Musul çevresinde ele geçirilen köy ve kasabaların hem de Musul kentinin yüzde 90’ının kendilerine ait olacağını duyurdu, “DAEŞ’ten temizlediğimiz yerlerden çekilmeyeceğiz” açıklaması yaptı.

IRAK ORDUSU DA MUSUL’DA

Bu açıklamaya yanıt Bağdat’tan değil Musul cephesindeki Irak Ordusundan geldi.

“Musul’a girdik” denildi.

Demek oluyor ki, Musul’da kavga asıl şimdi başlıyor.

Kontrol Peşmerge de mi olacak yoksa Bağdat’ta mı?

Ya da Musul pay mı edilecek?

Peki paylaştırılırsa ortakları kim olacak?

Zira Bağdat bu meselede yalnız değil arkasında Amerika ve İran var.

Irak Ordusuyla birlikte mezhepçi Haşdi Şabi militanları da orada.

Bununla birlikte anayasasının tartışmalı bölge olarak belirttiği Şengal, Ezidilerin kontrolünde olmasına rağmen PKK işgalinde olan bir yer, PKK terör örgütünün asıl göz diktiği yerler ise Musul’la Kerkük.

Kısacası Musul operasyonunda önümüzdeki günler kritik bir sürecin habercisi.

Amerika Başkanı Obama’nın operasyon başlarken söylediği “çok zor ve uzun olacak” sözlerinin ne anlama geldiği şimdi daha net anlaşılıyor.