15 Ekim’de bitmesi planlanan sayımın, Müslümanların Kurban Bayramı için ülkeye dönmesinden önce tamamlanmak istendiğini ifade etti. Prof. Dr. Zaimovic, “Yerel İstatistik Ajansı, sayımı 11 Ekim’e kadar tamamlamak için elinden geleni yapıyor. Kalan 3 günlük sürede sayım memurlarını göndermeyecekler.” dedi. 1992-1995 yılları arasındaki savaş sonrasında ülkedeki siyasi temsil ve resmi kurumlardaki görev dağılımı Boşnak, Hırvat ve Sırp nüfusunun oranına göre şekilleniyor. Zaimovic, nüfus sayımının bu şekilde devam etmesi halinde Boşnakların sonuçları tanımayabileceğini dile getirdi. Bosna savaşı sırasında 800 bin Boşnak’ın ülkeyi terk ettiği tahmin ediliyor. Bunların bir kısmı Amerika’ya göç ederken birçoğu ise Avusturya, Almanya ve İsviçre gibi Avrupa ülkelerinde yaşıyor.

 

Boşnak profesör sayımdaki bazı usulsüzlükleri de anlattı. Srebrenit-sa’da bir sayım memurunun sayım pusulalarını bir kafede kendi başına doldururken fotoğrafının çekildiğini aktardı. Ülkeyi oluşturan iki federatif devletten biri olan Bosna Sırp Cumhuriyeti’nin bazı bölgelerinde Boşnak çocukların sayılmasının engellendiğini ileri sürdü. Zaimovic, “Boşnak çocukların sayılmaması bölgede ileride yapılacak okulların inşa edilmesini engeller. Sayım ile birlikte Boşnaklar, bölgede sadece okullarını ve nüfuslarını kaybetmeyecek, hemen hemen her şeylerini kaybetmiş olacaklar.” uyarısında bulundu. Prof. Tarık Zaimovic, seçimleri izleyen Avrupa Komisyonu uluslararası gözlem ekibine de eleştiriler yöneltti. Ekibi, yaşananlara karşı sessiz kalmakla suçladı. Boşnak profesör, “Uluslararası gözlem ekibi tam bir felaket. Yaşananlar karşısında hiçbir adım atmadı. Açık bir şekilde Sırpların yanında yer alıyorlar. Gözlem ekibinin tek amacı Bosnalıların nüfusunu az göstermek.” ifadelerini kullandı.

 

22 yıl sonra ilk kez yapılan nüfus sayımında oy pusulaları da Boşnakların kafasını karıştıracak şekilde hazırlandı. Bir Boşnak kendini ‘Müslüman’  veya ‘Bosnalı’ olarak tanımladığında ‘Diğerleri’ katagorisine yazılıyor.  Birçok Boşnak’ın bu seçeneği işaretlemesi halinde gerçek Boşnak nüfus olduğundan az çıkacak.

 

Bosna’da Yugoslavya’nın çöküşünden hemen önce 1991’de yapılan son genel nüfus sayımında, Boşnak, Sırp ve Hırvatların oranı sırasıyla yüzde 43,5, 31,2 ve 17,4 çıkmıştı. Müslüman-Hırvat Federasyonu ve Bosna Sırp Cumhuriyeti şeklinde iki federatif devletli bir yapıdaki ülkede bir karar çıkartılması için Boşnak, Sırp ve Hırvat 3 etnik topluluğun da onay vermesi gerekiyor. Bütün devlet kurumlarındaki işler bu üç halk arasında bölüştürülüyor.

 

Ankara: Bosna’daki sayımla ilgili endişeler haklı

 

Bosna-Hersek’teki nüfus sayımına dair Zaman’ın gündeme getirdiği sorunları Ankara yakından takip ediyor. Zaman’a konuşan diplomatik kaynaklar, Boşnak nüfusun gerçek büyüklüğünü gizlemeye yönelik faaliyetlerin kabul edilemeyeceğini söyledi. Kaynaklar, pusulalarda Boşnak/Müslüman ayrımı konusunda endişelerin haklı olduğunu kaydetti. Nüfus sayımının ülkenin geleceği ve AB süreci açısından önemine dikkat çekerek, “Bu sayımın en sağlıklı şekilde yapılmasını destekledik ve teknik destek sağladık.” dedi. Kaynaklar Sırp nüfusunun fazla gösterilmesi için yapılan çalışmalarla ilgili de “Yurtdışından Sırpların getirilmesi konusunda ise tabii ki sayım kurallarına aykırı hiçbir uygulama veya faaliyet kabul edilemez.” çıkışında bulundu. Zaman’a konuşan Türkiye’nin Saraybosna Büyükelçisi Ahmet Yıldız da sayımın Boşnaklar açısından önemli olduğunu belirterek, “Çünkü ilk defa Boşnak kimliğiyle kendilerini ifade edebilecek. Önceden dini grup olarak, Müslüman olarak ifade etmek zorunda kalmışlardı; bu ayıp ortadan kalkacak. Kendilerini Boşnak, din olarak İslam ve dil olarak Bosnaca olarak kaydettirmeleri konusunda Bosna’daki Boşnak vakıflar, dernekler tarafından kampanyalar yapıldı. Önemli olan bir nokta da diasporanın gelerek ailelerini kaydettirmeleri.”  dedi. Yıldız sayım sonucunu değiştirme teşebbüsleriyle ilgili ise “Sırplarda tehlike görünmüyor ama onlar da Sırbistan’daki vatandaşlarını Bosna’ya getirmeye çalıştı.” diye konuştu. SERVET YANATMA