Çin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki camilerde bu hafta Cuma namazının kılınmasını yasaklarken, tarihi Kaşgar kentini yabancıların ziyaretine kapattı ve kentte bulunanlarında ayrılmasını istedi.

Son bir kaç gündür gösteri ve çatışmaların yaşandığı Urumçi'de camilerin bugün açılmaması emri verildiğini belirten Çinli yetkililer, Kaşgar kentine yabancıların ziyaretinin ise geçici olarak yasaklandığını kaydetti.

Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, ''camilerin Cuma için kapatılmasının halk güvenliği için gerekli olduğunu, insanların bugün evlerinde kalarak dua edebileceklerini'' söyledi.

Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki camilere "Evinize gidin orda dua edin" şeklinde uyarılar asan Çin hükümeti bölgedeki camilerin kapısına kilit vurdu. İbadet etmek için camilere giden Uygur Türkleri "Evinize gidin orada dua edin" ikazını gördükten sonra ne yapacağını şaşırarak bir süre caminin önünde beklediler. Geçtiğimiz günlerde de, Uygurların kalabalıklar oluşturup gösteri yapmalarını engellemek isteyen Çin askerleri ibadet sırasında camileri boşaltmıştı.

Kaşgar'daki yetkililer de, ''gazeteci ve yabancıların kentten ayrılmaları gerektiğini'' belirterek, ''kentte karışıklık olmadığını, ancak ziyaretçilerin güvenlikleri açısından bu kararın alındığını'' kaydetti.

Urumçi'deki olaylarda 156 kişinin öldüğünü ileri süren Çin yönetiminin açıklamasında, hayatını kaybedenlerle ilgili detay bulunmuyor.

Uygur kaynakları ise Urumçi'de çoğu Uygur Türkü olmak üzere 400'den fazla insanın öldüğünü, ayrıca diğer kentlerde de daha önce meydana gelen olaylarda yüzlerce kişinin hayatını kaybettiğini bildiriyor.

PROFESÖR KAYIP

Bu arada, Pekin'de yaşayan Uygurlu ünlü ekonomi profesörü İlham Tohti, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olayların ardından kayıplara karıştı. Tohti'nin Çin polisi tarafından Salı günü karakola davet edildiği, daha sonra kendisinden haber alınamadığı bildirildi. Öte yandan sürgündeki Uygurların en önemli örgütü olan ve merkezi Almanya'nın Münih kentinde bulunan Dünya Uygur Kongresi'nin Başkan Yardımcısı Asker Can, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde çıkan olaylarda ölü sayısının 600 ila 800 civarında olduğunu bildirdi.

Türkiye'ye cevap: BM'ye gerek yok

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Qin Gang, olayların BM Güvenlik Konseyi'nde ele alınması için neden bulunmadığını söyledi. Sözcü, Başbakan Erdoğan'ın açıklamasının ardından Türkiye'nin konuyu Güvenlik Konseyi'ne götürmesi olasılığıyla ilgili olarak, bunun Çin'in iç işi olduğunu belirtti. Bu arada, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İKT Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olayları görüştü.

Başvurursa Kadir'e vize veririz

Türkiye'den 2006 ve 2007'de vize alamadığını açıklayan 'Uygurların Annesi' olarak bilinen Rabia Kadir'e Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan yanıt geldi: "Rabia Kadir başvurursa vize veririz." Bu arada, Erdoğan, G8 zirvesine katılmak üzere İtalya'ya giderken Doğu Türkistan'daki olayları liderlerin gündemine getireceğini söyledi. Erdoğan "Dünya liderleriyle görüşeceğim. Böyle bir vahşete sessiz kalmamız mümkün değil" dedi.

Gıyabi cenaze namazı kılınacak

İstanbul Fatih Camii'nde, bugün çok sayıda sivil toplum kuruluşu temsilcisinin katılacağı programda Çin protesto edilecek. Ayrıca, Doğu Türkistan'da hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılınacak.