Avrupa'da kökleri yüzyıllar öncesine giden geleneksel bankacılığın yanında sadece 32 yıllık bir geçmişe sahip olan İslámi bankacılık, yüksek petrol fiyatları ve likidite bolluğu yaşayan Körfez bölgesi sayesinde bir hesaba göre 500, başka birine göre 750 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. 2010 yılında şeriata uygun finansal varlıkların 1 trilyon dolar büyüklüğe ulaşması bekleniyor.

GELENEKSEL bankacılığa alternatif olarak 1975 yılında İslam Kalkınma Bankası ile Dubai İslám Bankası’nın kurulmasıyla başlayan İslam’a uygun faizsiz bankacılık ve finansal hizmetler 32 yılda rekor büyüklüğe ulaştı. The Banker dergisinin araştırmasına göre 500 milyar dolar büyüklüğe ulaşan İslami aktifler yüzde 29 büyüme hızına sahip. İslami bankacılığın önemli oyuncularından HSBC Amahan’ın Başkanı Nabeel Shoaib ise İslami bankacılık aktiflerin 750 milyar doları aştığını ve bunu her yıl yüzde 15-20 arası büyüdüğünü söylüyor. 2010 yılında şeriata uygun aktiflerin 1 trilyon dolar büyüklüğe ulaşması bekleniyor. İslami aktiflerin büyümesinde en önemli etken 100 dolar civarında gezinen petrol fiyatları ve buna bağlı olarak Körfez bölgesinin likidite bolluğu yaşaması.


CAZİP PAZAR OLDU: Dünyada 1.6 milyarı aşan müslüman nüfus sadece müslüman ülkelerin finans kuruluşlarının değil, dünyanın önde gelen şirketlerinin de iştahını kabartıyor. Üstelik İslami finans kuruluşları sadece Müslümanların yaşadığı bölgelerde değil, dünyanın geri kalanında da büyümeyi sürdürüyor. İslámi bankacılığın yeni yeni önemli bir global güç olduğu dikkate alındığında etkilerinin henüz ortaya çıkmadığı da anlaşılıyor. İslami bankacılık; İslami finans kuruluşlarını, bankaları, yatırım bankacılığı, finans şirketleri ve sigortacılığı kapsıyor. Yakın bir zamanda en az yüzde 50 büyüyecek sektöre son bir yılda 80 civarında yeni oyuncu girdi.

DEVLER DE GİRDİ: Şeriata uygun yatırım seçenekleri sunan kurumlar arasında HSBC, Citi, Standart Chartered Bank gibi dünya devleri de bulunuyor. Şeriata uygun aktiflerin artmasında bu kurumların büyük etkisi bulunuyor. HSBC’nin, HSBC Amanah şirketinin aktifleri haziran 2007’de 9.7 milyar dolara ulaştı. Banka bir önceki yılın aynı döneminde 8.3 milyar dolar olan aktiflerini yüzde 17.2 artırdı. 1998’de kurulan HSBC Amanah dünyanın en büyük 14’üncü İslami finansal kuruluşu.

THE BANKER LİSTELEDİ: İslami bankacılıktaki büyüme Financial Times gazetesinin bankacılık dergisi The Banker’ı da en büyük 500 İslámi kuruluşu sıralamaya zorladı. The Banker’ın, danışmanlık şirketi Maris Strategies ile yaptığı araştırmaya göre en büyük 500 kuruluşun şeriata uygun aktifleri son bir yılda yüzde 29 büyüyerek 500 milyar doları aştı.

STANDARTLAR EKSİK: Bahreyn, Malezya ve Londra İslami finansa önem veren yerlerin başında geliyor. Fakat uluslararası raporlama standartları açısından İslámi finans şirketlerinin daha çok yol alması gerekiyor. Kuala Lumpur merkezli İslámi Finansal Hizmetler Yönetimi ve Manama merkezli İslámi Kurumlar için Muhasebe ve Denetleme Organizasyonu bu konuda faaliyet gösteriyor ancak daha fazla çalışma yapılması gerektiği söyleniyor.

Türkiye’den 4 faizsiz banka dünya liginde

The Banker’in listesine Türkiye’den de 4 kuruluş girdi.

Bunlar 33’üncü sıradaki Bank Asya, 35’inci sıradaki Türkiye Finans, 45’inci sıradaki Kuveyt Türk ve 52’inci sıradaki Albaraka Türk.

Bankaların varlıkları ise şöyle: Bank Asya 3.3 milyar dolar, Türkiye Finans 2.9 milyar, Kuveyt Türk 2.0 milyar ve Albaraka Türk 1.8 milyar dolar.

İran, en yakın rakibini ikiye katlıyor

Şeriata uygun aktiflere sahip ülkeler arasında 154.6 milyar dolar ile İran açık ara önde. Finansal kuruluşlarının yüzde 100’ü şeriata uygun olan İran, en yakın rakibini ikiye katlıyor.

İran’ı 69 milyar dolar ile Suudi Arabistan ve 65 milyar dolar ile Malezya izliyor. Şeriata uygun finansal varlıkların diğer ülkelerde artmasıyla İran’ın pazardaki ağırlığının azalması bekleniyor.

Londra, Malezya, Bahreyn ve Dubai ile rekabet ediyor

En çok İslami aktiflere sahip 15 ülke arasında Müslüman olmayan İngiltere dikkat çekiyor. 10.4 milyar dolarlık varlığıyla İngiltere 10’uncu sırada yer alıyor ve 10 milyar dolar varlığı bulunan Türkiye’yi de geride bırakıyor.

İngiltere’yi listede öne taşıyan 9.7 milyar dolar aktife sahip HSBC Amanah. Londra bu bakımdan İslámi finans açısından merkez olmaya soyunan Malezya, Bahreyn ve Dubai ile de rekabet ediyor.

Citigroup’a 7.5 milyar dolarlık Abu Dabi’li ortak

CITIGROUP yüzde 4.9 hissesini Abu Dabi’li yatırım fonu ADIA’ya 7.5 milyar dolara sattı. Mortgage krizinden yara alan Citigroup böylece mali yapısını güçlendirmeyi hedefledi. Hisse satışı kasım ayının sonunda Citigroup Başkanı Robert Rubin’in 11 saatlik Abu Dabi ziyareti sonrasında gerçekleşmişti. ADIA ortak olmasına rağmen Citigroup’ta yönetime girmeyecek ve yönetim kurulunda temsil edilmeyecek.

500 milyar dolarlık İslami aktif dağılımı

En büyük payı 178 milyar dolar ile GCC (Körfez İşbirliği Konseyi) -Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve BAE alıyor.

Onu GCC olmayan MENA (Ortadoğu ve Kuzey Afrika) 176.8 milyar dolar ile yakından izliyor.

Üçüncü sırada ise Malezya, Brunei ve Pakistan’ın içinde bulunduğu Asya 139 milyar dolar ile bulunuyor.

Avustralya, Avrupa ve Kuzey Amerika 21.5 milyar dolar ile dördüncü, Sub-Sahara Afrika 4.7 milyar dolar ile beşinci sırada yer alıyor