ABD’de istihbarat ve güvenlik kurumlarının skandalları bitmek bilmiyor. Skandal konusunda zengin bir geçmişe sahip olan Merkezi Haberalma Teşkilatı’nın (CIA), El Kaide zanlılarına yapılan işkenceyi gösteren video kayıtlarını yok ederek, 11 Eylül Komisyonu’nun çalışmalarına da engel olduğunun ortaya çıkmasının ardından Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) da 1950 yılında binlerce Amerikalıyı tutuklama niyetinde olduğu ortaya çıktı.
Gizli servis ile güvenlik kurumlarının kirli çamaşırlarına ilişkin yaptığı haberlerle bu teşkilatların adeta korkulu rüyası haline gelen “The New York Times” gazetesi, Soğuk Savaş tehlikesi bahanesiyle ABD’de geniş bir muhalif avının başlatıldığı yıllarda FBI’nın da, “ülkedeki ihzar emrini yasaklayıp, vatana ihanet suçlamasıyla tam 12 bin Amerikalıyı tutuklama niyetinde olduğunu” ortaya çıkardı.

Gazetenin haberine göre McCarthycilik’in tavan yaptığı yıllarda “özgürlükler ülkesi”ni zindana çevirmek niyetinde olan isim, FBI’nın uzun soluklu Şefi J. Edgar Hoover idi. Hoover, Beyaz Saray’a Kore Savaşı’nın başlamasından sadece 12 gün sonra (7 Temmuz 1950) gönderdiği gizli mektupta, “hain Amerikalıların, askeri cezaevlerine atılmasını” istiyordu.

Potansiyel tehlike

Dönemin ABD Başkanı Harry Truman’a yazdığı mektupta Hoover, tutuklamaların, “ülkeyi hainlik, casusluk ve sabotaja karşı korumak adına zaruri” olduğunu savunuyordu. “FBI, potansiyel tehlike olan tüm kişileri tevkif edecek” diyen Hoover’ın önerisi uyarınca tutuklamalar, FBI tarafından hazırlanmış bir “kara liste” dahilinde gerçekleştirilecekti. Bu kara liste de Hoover’ın “senelerce uğraşarak, toparladığı bir dizin” dahilinde oluşturulmuştu.

Hoover mektubunda, “Bu dizin bugün itibariyle 12 bin isim içeriyor. Bu isimlerin yüzde 97’si Amerikan vatandaşı. Uygulamanın daha etkili olması için keyfi yakalama ya da tutuklamayı yasaklayan kanun de kaldırılmalı” diye yazmıştı.

Haberinde, keyfi yakalama ya da tutuklamayı yasaklayan kanunun (habeas corpus) askıya alınmaz bir hak olduğunu hatırlatan NY Times, “Habeas corpus ancak isyan, işgal ve bu durumlardan doğacak halk güvenliği durumunda askıya alınabilir” ifadelerini kullandı. Gazete, Hoover’ın da önerisini, “işgal tehlikesi” gibi konulara dayandırdığını belirtti.

Uygulama alanı belirsiz

Hoover’ın isteği üzerine ABD ulusal güvenlik gündemine alınan toplu tutuklama önerisi, 1950 yılının Eylül ayında “olağanüstü hal durumunda, tehlikeli radikallerin tutuklanması” ifadesiyle yasalaştı. NY Times, Truman’ın Kore Savaşı sırasında OHAL ilan ettiğini hatırlatarak, “Çin’in, Kore Savaşı’na dahil olduğu aralık ayında Truman, yasanın hayata geçmesini sağlayacak OHAL’i ilan etti. Ancak, Truman’ın ya da bir başka ABD Başkanı’nın, Hoover’ın önerisini onayladığına ilişkin bilinen bir kanıt bulunmuyor” dedi.

Bununla birlikte NY Times, ABD Başkanı George W. Bush’un, 11 Eylül 2001 saldırılarının hemen ardından zanlıları süresiz, avukatsız ve mahkemeye çıkarmadan alıkoymayı sağlayacak bir yasayı yürürlüğe soktuğunu da hatırlattı.

evrensel