ABD Başkanı Barack Obama, ABD-Afrika Liderleri Zirvesi'nin kapanışında düzenlediği basın toplantısında, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin kalıcı hale getirilmesi çabaları ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyanu'nun Gazze saldırısını "haklı ve orantılı" olarak niteleyen sözlerine ilişkin bir soruyu yanıtladı.

İsrail'in yerleşim yerlerini hedef alan roket saldırılarına karşı kendisini savunma hakkını başından beri desteklediğine dikkati çeken ve Hamas'ı "olağanüstü sorumsuz" davranmakla suçlayan Obama, bunun yanında, kadın ve çocuklar da dahil masum sivillerin başına gelenlerden de üzüntü duyduğunu belirtti.

Şu anda en azından geçici bir ateşkesin sağlanmış olmasından çok mutlu olduğunu ifade eden Obama, şimdi sorulması gereken sorunun, bu geçici ateşkesin nasıl sürdürülebilir hale getirileceği olduğunu kaydetti.

Mısır'daki görüşme sürecini desteklemeye niyetli olduklarını söyleyen Obama, şunları ifade etti:

"Bence kısa vadeli hedef, roket saldırılarının yeniden başlamayacağından, İsrail hükümetinin bu tünelleri bloke etme çalışmasının tamamlandığından ve bu çatışmanın neticesinde çok kötü hasar gören Gazze'nin yeniden inşasına yardımcı olma sürecine girmiş olduğumuzdan emin olmak olmalı. Uzun vadede ise Gazze'nin, özellikle yoğun ve genç nüfusa sahip olması dikkate alındığında, halkına istihdam, ekonomik büyüme gibi bazı fırsatları sağlamada yetersiz kalarak ve dünyadan sürekli izole şekilde hayatını idame ettiremeyeceği yönünde bir farkındalık olmalı."

"Gazze halkının umuda ihtiyacı var"

"Gazze halkına yönelik fırsatlarda bir değişimi görmek zorundayız" diyen Obama, şöyle devam etti:

"Hamas'a karşı hiçbir sempatim yok. Ama Gazze içerisinde zor şartlar altında mücadele veren sıradan insanlara büyük sempatim var. O zaman şu soru ortaya çıkıyor; İsrail'in, Gazze'nin daha fazla saldırılar için bir atış rampası olmayacağı yönünde daha sağlam güvencelere sahip olduğu ve sıradan Filistinlilere de kendilerini tecrit edilmiş ve temel zenginliklere erişmede yetersiz hissetmemelerini sağlayacak şekilde Gazze'nin dışa açılması umutlarını aşılayan bir formülü bulabilecek miyiz?

Bence elde formüller var ancak siyasi liderler tarafından riskler alınmasını gerektirecek. Güvenin yavaş biçimde yeniden oluşturulmasını gerektirecek ki son tanık olduğumuz şiddet sonrasında bu elbette çok zor. Dolayısıyla o noktaya hemen ulaşacağımızı sanmıyorum ancak ABD'nin şu anki hedefi, ateşkesin muhafaza edilmesi, Gazze'nin yeniden inşa sürecine başlayabilmesi ve Gazze halkının biraz umut hissi duymasını ve İsrail halkının da son birkaç haftadakine benzer roket saldırılarına tekrar maruz kalmayacaklarından emin olmasını sağlayacak tedbirlerin alınması."

"Batı Şeria'daki Filistin yönetimince İsrail ve uluslararası toplumla işbirliği halinde yapılan bazı çalışmalara da büyük sempati duyduğunu" kaydeden Obama, "Sorumlu olduklarını gösterdiler. İsrail'i tanıdılar. İki devletli çözüme ulaşmak için adım atmaya hazırlar. Bence Ebu Mazen (Mahmud Abbas) barışa yönelik arzusunda samimi" dedi.

Obama, ancak bu süreçte Filistin yönetiminin de zayıfladığını ve Batı Şeria'daki nüfusun da nasıl ilerlenebileceği noktasında umut ya da güven kaybına uğramış olabileceğini dile getirerek, bunu da yeniden oluşturmaları gerektiğini sözlerine ekledi.

"Afrika şunu bilmeli ki, yanlarında her zaman güçlü ve güvenilir bir ortak olarak ABD olacak"

Obama, Afrika'nın, büyük zorluklarla yüzleşmesine karşın, yükselişte olan bir kıta ve ABD iş dünyası için bir büyüme pazarı olduğunu söyledi.

Zirvede, ABD ile Afrika arasındaki ticaretin geliştirilmesi yolunda önemli adımlar attıklarını, Afrika kıtasına yönelik açıkladıkları 33 milyar dolarlık yeni ticaret ve yatırım taahhüdünün, kıtanın kalkınmasına ve Amerikalılara yönelik istihdamın desteklenmesine ciddi katkı sağlayacağını ifade eden Obama, Afrika'nın büyümesinin öncelikle, Afrikalıların kendisi tarafından hayata geçirilecek reformlara bağlı olduğunu dile getirdi.

Terörizmden insan ticaretine kadar ortak tehditlere karşı koymak için güvenlik işbirliğini de derinleştirdiklerini kaydeden ve bu alandaki birtakım yeni girişimlerine değinen Obama, Afrika'daki barış güçlerine önemli boyutta yeni yaptırımlar yapmayı da kararlaştırdıklarını söyledi.

Obama, ABD'nin Somali ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki Afrikalı barış güçlerinde ilave teçhizat sağlayacağını, Afrika Birliği'nin barış gücü kurumlarının güçlendirilmesine yönelik çabalarını destekleyeceğini ve BM ve Afrika Birliği misyonlarına destek için süratli biçimde Afrikalı barış güçlerinin konuşlandırılması hedefini içeren yeni bir ortaklık kuracaklarını kaydetti.

"Ebola ilacını onaylamak için daha erken"

Basın toplantısında gazetecilerin küresel gündeme dair sorularını da yanıtlayan Obama, bir soru üzerine, Ebola virüsünu durdurmaya yönelik denenen ilacın başarılı olup olmayacağı yönünde bir tespitte bulunmak için daha erken olduğunu belirtti.

Bu konuda bilimin kendilerine rehberlik etmesi gerektiğini ifade eden Obama, "Bu ilacın yardımcı olup olmayacağına yönelik tüm bilgilerin mevcut olduğunu düşünmüyorum" dedi. Obama, doğru protokollerin takip edilmesi ve güçlü sağlık altyapısının olması halinde Ebola virüsünün kontrol altına alınabileceğini belirtti.

"Mısır'da El Cezire gazetecileri serbest bırakılmalı"

Obama, bir başka soru üzerine, sadece Afrika'daki değil, tüm dünyadaki hükümetlere, gazetecilerin haklarına saygı göstermeleri noktasında sürekli baskı yaptıklarını ifade ederek, bu bağlamda Mısır'da tutuklu El Cezire çalışanlarının da serbest bırakılması gerektiğini hem açık hem de kapalı ortamlarda net şekilde vurguladıklarını söyledi.

ABD Başkanı Obama, dünya genelinde gazetecilerin haber takibi ya da yazım yeteneklerini kısıtlayan bazı yasalardan ve interneti kontrol altına almaya dönük çabalardan rahatsız olduklarını da dile getirdi.

AA