ABD Başkanı Barack Obama, dün ABD'nin Irak'a 300 kadar askeri danışman göndereceğini söyledi. Irak hükümetinin talep ettiği hava desteği hakkında konuşmayan Obama, Başbakan Nuri El Maliki'nin Sünni azınlığın hükümete karşı tavır almasına yol açan mezhepsel ayrılığa çözüm bulması gerektiğini söyledi.

Iraklı askeri birlikler Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün elindeki topraklarla sınırı oluşturan Samarra kenti yakınlarında Bağdat'a 100 kilometre uzaklıkta toplandılar.

Irak'ta Maliki yanlısı az sayıdaki Sünni yetkiliden Salahaddin vilayeti valisi Abdullah el Jibouri toplanan askerlere IŞİD ve diğer silahlı grupları püskürteceklerini söylüyordu. Maliki'ye yakın bir kaynak, hükümetin geçen hafta Ninova vilayetinin başkenti Musul'u ele geçiren IŞİD'in taarruzlarına karşılık vermeyi planladığını söyledi.

IŞİD, ABD tarafından eğitilen Irak ordusunun kentten kaçmasının ardından Musul'da kontrolü ele geçirdikten sonra Sünni kentlerinin bulunduğu Bağdat'a uzanan Dicle vadisini hakimiyeti altına aldı. Başında bulunduğu Salahaddin vilayetinin merkezi Tikrit kenti IŞİD tarafından geçen hafta işgal edilen vali Jibouri, Samarra'nın güneyinde bulunan İshaki'de yaptığı ve televizyonda yayınlanan konuşmasında "Bugün Tikrit, Şarkat ve Ninova tarafına gidiyoruz. Bu birlikler durmayacak" dedi.

Vali Samarra civarındaki birliklerin sayısının 50,000'in üzerinde olduğunu söyledi. Geçen hafta Irak'ın kuzeyini yıldırım hızıyla ele geçiren militanlar Bağdat'ın kuzeyinde hem Sünni hem de Şii müslümanların yaşadığı kentlere gelince ilerleyişini yavaşlattı. Iraklı Şii'ler kendilerini kafir olarak gören ve öldürmeyi amaçlayan IŞİD'den korkuyorlar. IŞİD'in geçen haftaki taarruzunda dağılan Irak ordusuna Şii milislerin yanı sıra ve on binlerce gönüllü katıldı.

Reuters'a bilgi veren Maliki'ye yakın bir siyasetçi, "Son günlerdeki strateji IŞİD'in ilerlemesini durdurmak için bir savunma hattı oluşturmak üzerine. Taarruzlarını köreltmeyi başardık. Şimdi boş yere kaybettiğimiz yerleri almaya çalışacağız" dedi.

Militanların ele geçirdikleri topraklarda bastıramadıkları direniş noktaları bulunuyor. Hükümet güçleri Samarra'ya 100 kilometre mesafede bulunan ülkenin en büyük rafinerisi Baiji'de mevzilerini koruyorlar. Samarra ile Bağdat arasında kalan yerleşim birimi Duluiya sakinleri erken saatlerde bir helikopterin bazı evlere roket ateşi açtığını ve bir kadının öldüğünü söyledi. Askeri kaynaklardan bilgi alan polis ise helikopter pilotuna yanlış koordinatların verildiğini belirtti.

OBAMA: ABD "HEDEFİ BELLİ" ASKERİ ADIMLAR ATABİLİR

Ulusal güvenlik heyeti ile görüştükten sonra dün açıklama yapan Obama, gerek görmesi halinde ABD'nin Irak'ta "hedefi belli" askeri adımlar atmaya hazır olduğunu belirterek, militanlara karşı derhal hava saldırısı düzenlenmeyeceğinin işaretini verdi. Ancak Obama hava saldırılarını askeri seçenekler arasında tutmaya devam etti. Obama ABD askerlerinin savaşmak için Irak'a dönmeyeceğini söyledi. Obama, Irak Başbakanı Nuri el Maliki'ye Irak'taki mezhepsel ayrılığın üstesinden gelmesi için acilen adım atmasına yönelik sert bir mesaj gönderdi. ABD'li yetkililer Irak'ın kuzey yarısını ele geçiren Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün Irak'taki mezhepsel düşmanlıklardan faydalandığını ifade ediyorlar. ABD'nin 2003 yılında işgal ettiği Irak'tan bütün askerlerini 2011 sonunda çeken Obama yaptığı açıklamada, "Bu durum Irak'a onbinlerce asker göndererek, şu ana kadar dökülmüş kanı ve harcanmış kaynakları tekrar harcayarak çözülecek bir sorun değil. Bu sorun Iraklılar tarafından çözülmeli" dedi.

Obama zor durumdaki Irak güvenlik güçlerine verilen desteğin artırılacağını söyledi, ancak Bağdat'ın isyancılara karşı derhal talep ettiği hava saldırılarını başlatmaktan bahsetmedi. ABD'li yetkililer sayıları 300'ü bulabilecek askeri danışmanların özel harekat güçlerinden oluşacağını ve istihbarat paylaşılması ve planlama için oluşturulacak ortak operasyon merkezinde çalışacağını ifade ettiler. ABD'nin önde gelen siyasetçileri Maliki'nin görevini bırakmasını istedikleri gibi Obama'nın danışmanları da Maliki ile hayal kırıklığı yaşadıklarını net şekilde ifade ediyorlar. Bazı ABD'li yetkililer Irak'a yeni bir lider kadro gerektiğini ifade etseler de eski bir üst düzeyli ABD'li yetkili Washington'un durumu etkileyecek kadar nüfuzu bulunmadığını ifade etti. Obama "Irak'ın liderlerini seçmek bizim işimiz değil" diyerek Maliki'nin görevini bırakması çağrısında bulunanlara katılmadı, ancak gazetecilerin Maliki'ye güven duyup duymadığına yönelik sorularına güven duyduğuna yönelik bir cevap da vermedi. Obama, "Sadece birleştirici gündemleri olan liderler Irak halkını bir araya getirebilir" dedi.

Obama, Dışişleri Bakanı John Kerry'i bölgeye göndereceğini ve Kerry'nin Avrupa ve Ortadoğu ülkelerini ziyaret edeceğini söyledi. ABD'li bir yetkili Kerry'nin kısa süre sonra Irak'a gideceğini ifade etti ancak kesin bir tarih vermedi.