İran'daki protestoların bilançosu
İran, 1979 İslam Devrimi'nden bu yana en çalkantılı günlerini yaşıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine itiraz eden reformcu aday Mir Hüseyin Musavi taraftarlarının önceki gün düzenlediği gösterilerde kan aktı.
Ülkenin ruhanî lideri Ayetullah Hamaney'in uyarısına rağmen meydanlara inen binlerce kişiye güvenlik güçlerinin müdahale etmesi sonucu gösteriler şiddete dönüştü. İran devlet televizyonu, olaylarda 10 kişinin hayatını kaybettiğini, 100 kişinin de yaralandığını duyurdu. Ancak kayıplar konusunda çelişkili açıklamalar geldi. Tahran'daki bir camiye düzenlenen saldırıda ölenler olduğunu duyuran devlet televizyonu, daha sonra "Can kaybı yoktur." açıklaması yaptı.
Gayri resmî kaynakların iddialarına göre protestoların 7. gününde 150 kişi öldü. Resmi rakamlara göre ise önceki gün ölen 10 kişiyle birlikte olayların başından beri hayatını kaybedenlerin sayısı 20'ye ulaştı. Tahran, dün ise nispeten sakin bir gün geçirdi. Başkent Tahran'ın bazı bölgelerinde duyulan silah seslerinin dışında herhangi bir olay rapor edilmedi. Cumartesi günkü olaylara ilişkin yayınlanan görüntüler ise Tahran'daki gerilimli saatleri gözler önüne serdi. İran medyası, olaylarda, aralarında binaların ve işyerlerinin tahrip edilmesi ile ateşe verilen araçların, durakların ve çöp kutularının görüntülerini yayınladı. Görüntülerde, maskeli ve sopalı kişiler dikkat çekiyor. Eylemcilerin bir camiye de zarar verdiği ifade edildi. Yetkililer, "halkın can ve mal güvenliğini tehdit eden" çok sayıda göstericinin yakalandığını açıkladı.
RAFSANCANİ'NİN KIZI GÖZALTINA ALINDI
İran polisi, seçim sonrası olaylarda kamu mallarına milyonlarca dolarlık zarar verildiğini belirtti. Gösterilerin ardından muhaliflere yönelik gözaltıların sürdüğü bildirildi. Polis, İran rejimine karşı silahlı direniş gösteren Halkın Mücahitleri'ne üye silahlı saldırganların çok sayıda silah ve bol miktarda mühimmat ile yakalandığını açıkladı. Seçim sonrası yaşanan gerginliklerde rolü olduğu gerekçesiyle Uzmanlar Meclisi ve Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı Ayetullah Ali Ekber Haşimi Rafsancani'nin bazı yakınlarının gözaltına alındığı belirtildi. Fars Haber Ajansı, izinsiz gösterilerin organize edilmesindeki rollerinden dolayı, aralarında Rafsancani'nin kızı Faize Haşimi'nin de bulunduğu 5 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Daha sonra Rafsancani'nin kızı dışındaki kişiler serbest bırakıldı.
İran'ın nükleer programı sebebiyle ihtilaf yaşayan Batı ile Tahran yönetimi arasındaki gerilim, ABD ve Avrupa'nın seçim sonuçlarına ilişkin yaptıkları açıklamalarla daha da artıyor. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ABD ve İngiltere'yi hedef alarak, bu ülkelerden İran'ın içişlerine karışmaktan vazgeçmelerini istedi. Dinî liderler ve ilim adamlarıyla yaptığı bir toplantıda konuşan İranlı lider, "Acele açıklamalar yapan sizlerin, İran ulusunun dostluğu bünyesinde kesinlikle yeriniz yoktur. Bundan böyle size doğru bir bakış açısı tavsiye ediyorum." dedi. İran Dışişleri Bakanlığı da olaylarda ABD ve İngiltere'nin doğrudan parmağı olduğunu ve ülkenin birlik ve bütünlüğünün hedef alındığını öne sürdü. Dışişleri, 'aleyhte ve yalan haberler yapan BBC ve Voice of America (Amerika'nın Sesi) yayın kuruluşlarının tahrikçileri yönlendirerek kargaşaya neden olduğunu' savundu. Tahran, BBC muhabiri Jon Leyne'den de 24 saat içinde ülkeyi terk etmesini istedi.
'İNGİLİZ AJANLAR TAHRAN'DA' İDDİASI
Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki de ülkedeki yabancı diplomatlara hitaben yaptığı konuşmada İngiliz istihbarat servisiyle bağlantılı bazı kişilerin seçimlerden önce ülkeye geldiğini öne sürdü. Muttaki, Fransa ve Almanya'yı da eleştirdi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband ise gösterilerde yabancı ülkelerin parmağı olduğu suçlamasını reddetti. Miliband, "İran'daki protestocuların yabancı ülkelerce manipüle edildiği veya teşvik edildiği düşüncesini kati surette reddediyorum." dedi.
MUSAVİ: GÖSTERİLERE SÛKUNETLE DEVAM EDİN
Reformcu aday Mir Hüseyin Musavi internetten yaptığı duyuruda gösterilerin sükunet içinde devam etmesini istedi. "Protestolarınızda şiddete başvurmamanızı ve kendinizi tutmanızı istiyorum. Güvenlik kuvvetlerinden de telafisi mümkün olmayan zararlar vermekten kaçınmalarını bekliyorum." diyen Musavi, çok sayıda kişinin gözaltına alınmasını kınadı. Musavi'nin seçim bürosu da reformcu adayın önceki günkü gösterilere katıldığı ve taraftarlarına seslendiği şeklindeki haberleri yalanladı.
Bu arada, Meclis Başkanı Ali Laricani, Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin seçimde belli bir adayı desteklemesini eleştirdi. Laricani, "Konseyin bazı üyeleri, adaylar hakkında tavır belirlemeselerdi daha iyi olurdu" dedi. Eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi de hükümete gösterilerin yasaklanmasının "tehlikeli" sonuçları olacağı uyarısı yaptı. Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Montazeri ise protestolarda ölenler için üç gün yas çağrısında bulundu. Montazeri, "Halkın taleplerine karşı gelmek dinen caiz değildir." dedi.
ZAMAN
Etiketler: Mir Hüseyin Musavi İran protesto bilanço