Arap dışişleri bakanlarının, Suriye ve Lübnan’ın, Bush’un bu sonbahar çağrısını yaptığı barış buluşmasına katılmasını istemesinden birkaç saat sonra İsrail savaş uçakları, Suriye hava sahasını ve Türkiye sınırına paralel kuzeydoğu bölgesindeki hava duvarını ihlal etti. Bu saldırı Lübnan başbakanı Fuat Senyora’nın Kahire’de yaptığı Suriye karşıtı açıklamalarına denk geldi.

ARAPLARA MESAJ

Fakat İsrail’in sadece Suriye’ye değil, Şam’ın sonbahar toplantısına katılmasını istemeye cüret eden Araplara mesajı neydi? Geçmişte benzeri yaşanmamış İsrail operasyonunun keşif, uyarı, deneme ve destek gibi birçok mesaj vermek istediği ortada ve bu mesajlar Lübnan, Suriye, Türkiye, İran, Arap, Rusya, Kürt ve hatta Amerikan çevrelerini ilgilendiriyor.

KORKAKLARA MESAJ

Saldırı öncelikle Araplara ve özellikle de barışa bel bağlayanlara tokat mesabesindedir. Kısmen de olsa Filistinlilere yöneliktir. Gerginliğin yükselmesi, bölgedeki tıkanıklığı artırmakta, kartları karıştırmakta ve dikkatleri saldırının sonuçlarına yöneltmektedir. Saldırı korkaklara ‘Taleplerinizde fazla ısrar etmeyin ve elimiz uzundur’ yollu bir mesajdır.

Saldırı Türkiye’ye, ılımlılığı, laikliği ve İsrail’le imzalanan anlaşmalara bağlılığına rağmen İslâmcılara yakın hükümete bir mesajdır. Bu hükümet pratik alanda yeni gerçekler arıyor ancak Tel Aviv memnun olmuyor. Belki de İsrail saldırısı, Türkiye’nin Irak sınırına duvar inşa etme kararlılığıyla bağlantılı olabilir. Bu duvara İsrail’in dostu ayrılıkçı Kuzey Irak Kürtleri karşı çıkıyor. Bu saldırı, Suriye ve İran’ı hedef alacak saldırılar için Suriye ile sınır şeridinin kullanılması durumunda Türkiye’nin göstereceği tepkinin denenmesi amaçlıdır. Arap Körfez ülkeleri ise İran’a karşı direk askeri operasyonlarda topraklarını kullandırmayı reddediyorlar. Zira İran kuru-yaş her şeyi yakmaya kadir.

SURİYE OYUNA GELMEDİ

İsrailliler kuşkusuz tepkilerini, hazırlık boyutlarını, askeri, stratejik tutumlarını, halk ve resmi tepkilerini, ellerindeki yeni savunma araçlarını ve teknolojilerini görmek için Suriye’yi kışkırtmak istediler. Fakat Suriyeliler Tel Aviv’e ellerindeki kozları öğrenme imkanı vermeyecek kadar zekiydiler.

İRAN VE SURİYE’YE MESAJ

Bu saldırı İran’a mesajdır. Zira bu bölgeye ulaşanı hiçbir şey İran’daki veya İran dışındaki İran hedeflerini vurmaktan alıkoyamaz. Suriye’nin kuzeydoğu bölgesi İran’la son zamanlarda nükleer yakıt bağlamında anlaşmaya varan Rusya’dan fazla uzak değil.

Rusya Suriye sahilinde stratejik deniz üssü kurdu ve çıkarlarının, arka bahçesinin ihlal edilmesine karşı çıkıyor.

ABD-İSRAİL İŞBİRLİĞİ

Belki de Suriye hava sahasının ihlali iç çekişmeler bağlamında maceracı umutsuz İsrail cüreti olabilir.

Şaron da Amerikan stratejik hesapları dışında İran’a karşı geniş kapsamlı bir maceraya girme niyetindeydi. Bu durum onun siyasi geleceğini bitirdi. Fakat buradaki baskın ihtimal İsrail uçaklarının saldırısının ABD yönetimiyle eşgüdüm içinde yapılmış olması.

Yoksa Olmert’in Bush nezdinde her ikisinin iç ve dış düzlemde ortak başarısızlık ve yalnızlıklarıyla bağlantılı özel bir yeri olmazdı.

Ürdün’de yayımlanan Ed Düstur gazetesi, 10 Eylül 2007,
Arapçadan çeviri: Halil Çelik / Vakit