O gün, Ermeni çeteleri ve Hankent'de yerleşen 366. Rus piyade alayı Hocalı'yı önce işgal etti, 25-26 şubatta ise korkunç bir katliam başlattı. Hocalı'da, resmi rakamlara göre, 613 Azeri Türkü hayatını kaybetti. Bunların 56'sı çocuk, 106'sı kadın, 70`i ise yaşlı... Sekiz ailenin hiçbir üyesi hayatta kalmadı. Binden fazla insan yaralandı, yaralılardan 970`i özürlü kaldı. 200`e yakın Azeri`den ise Ermeniler tarafından esir alındıktan sonra haber alınamadı.

HOCALI KATLİAMI

25 Şubat akşamı Hocalı'ya Askeran köyü tarafından saldırı düzenlendi. Şehir Ermeni ve Rus birlikleri tarafından kuşatıldı. Kuşatma sırasında zırhı araçlar ve toplarla şehir bombalandı. Azeriler`in kendilerini savunmaları için ellerinde 30 kadar silahı vardı, onlar da havaalanının muhafız polislerine aitti..Polislerin komutanı albay Elif Hacıyev karşı koymanın imkansızlığını anlayınca, şehrin bir an önce boşatılmasını istedi. İnsanlar dört ayrı yoldan şehri terk etmeğe başladı. Binden fazla insanın ormanlık alanının çıkışında, Eskeran köyü ile Ağdam arasında Ermenilerin pususuna düşmesiyle korkunç katliam başladı. Albay Hacıyev`in bütün çabalarına ve yardım çağrılarına rağmen katliam önlenemedi, polis şefi ve yanında mücadele verenler bir bir hayatlarını kaybetti. Azeri gönüllü birlikleri ise 26 Şubat sabahı bölgeye ulaşabildi ve altmıştan fazla şehit verdi.

Elman Memmedov 10 Şubat tarihinden başlayarak dönemin devlet başkanı Mütellibov ile görüşmek istese de onunla görüşemedi. Mütellibov gerekenin yapılacağını ve rahatsızlığa gerek olmadığını söylemekle yetindi. Elman Memmodov Azerbaycan devlet televizyonuna da haber gönderdiklerini ancak onların bu haberi insanlara ulaştırmadıklarını hatırlattı.

26 Şubat akşamı Azerbaycan devlet kanalı Hocalı'nın Ermeniler tarafından işgal olunduğunu birkaç kişinin de yaralandığını ve şehit olduğunu duyurmuştu. Bu ise dönemin devlet resmilerinin Rusya`ya bağımlılığının vahim bir sonucuydu.

Üzerinden yıllar geçtikten sonra katliamı değerlendirenler olayların planlı bir senaryo olduğu görüşünde birleşiyor. Bazı sorular ise kesin cevapları belirlenemeden kafaları karıştırmaya devam ediyor. 1993 yılında savaş bitme noktasına gelmişke orduya geri çekilme emri neden verildi? Neden 1994 yılında Kelbecer işgaldan kurtulmasına rağmen ordu geri çekildi? Neden Karabağ'ın etrafından bulunan altı ilçe boşaltıldı? Bu soruların cevabı halen bulunmuş değil.

Rusya kamuoyu ise Kafkasya sorununa yabancı... Bugün Rusya'da çok sayıda aydın Çeçenistan, Dağıstan gibi bölgelerde bir sorun olmadığını ve Kafkaslar`da yaşananların kendilerini ilgilendirmediğini yüksek sesle söylemeye başladı.