Kanuna göre, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,85'i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50'si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'i il özel idarelerine ayrılacak. Genel bütçe vergi gelirlerinin dağıtımında, nüfus kriterinin ağırlığı yüzde 50 olacak.

Petrol ürünlerinden alınan ÖTV, motorlu taşıtlardan alınan yüzde 28'lik, alkollü ve gazlı içeceklerden alınan yüzde 60'lık ÖTV de belediyelere aktarılacak.

Büyükşehir belediye paylarındaki artış, bir önceki yılın aynı ayında tahakkuk eden tutarın yüzde 20'sinden fazla olamayacak.

Belediyeler ve il özel idarelerine, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilmesini öngören kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Kanuna göre, il özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilecek. Pay, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamından, vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan net tutar üzerinden hesaplanacak.

Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,85'i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50'si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'i il özel idarelerine ayrılacak.

Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 5'i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden büyükşehir ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u, büyükşehir belediyesinin payı olacak. Bakanlar Kurulu, bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya indirebilecek.

Genel bütçe vergi gelirlerinden belediye ve il özel idarelerine ayrılan payların dağıtımına esas olacak belediye ve il nüfusları, her yılın ocak ayından geçerli olmak üzere TÜİK'ten alınarak, İller Bankası ve Maliye Bakanlığına bildirilecek.

-5 MAAŞ TUTARI AYLIK KESİLMESİ-

Payları, Maliye Bakanlığı aylık olarak hesaplayacak. Maliye Bakanlığı büyükşehir belediye paylarını, teklifte belirtilen esaslara göre paylaştıracak. Bakanlık, bu belediyelere doğrudan, il özel idareleri ve diğer belediyelerin paylarını ise ilgili idarelere aktarılmak üzere, tahsil edilen ayı takip eden ayın sonuna kadar İller Bankasına aktaracak.

Belediye ve il özel idare paylarını, belirtilen süreler içinde ilgili idarelerin hesaplarına yatırmayan sorumluların, 5 maaş tutarı kadar aylıkları kesilecek.

-BAŞKA KRİTERLER DE ESAS ALINACAK-

Genel bütçe vergi gelirlerinin dağıtımında, nüfus kriterinin yanında, yüzölçümü, gelişmişlik seviyesi gibi başka kriterler de esas alınacak.

Büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir ilçe belediyelerinde sadece nüfus kriteri esas olurken, belediye ve il özel idarelerine genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payın dağıtımında; nüfusun yanı sıra, gelişmişlik seviyesi, kırsal alan nüfusu, yüzölçümü, köy sayısı da rol oynayacak.

Buna göre, pay dağıtımında nüfus kriteri yüzde 50, ilin yüzölçümü yüzde 10, ilin kırsal alan nüfusu yüzde 15, köy sayısı yüzde 10 ve illerin gelişmişlik endeksinin yüzde 15 oranında ağırlıklı olacak.

Köy sayısı, İçişleri Bakanlığı tarafından her yılın ocak ayında İller Bankasına bildirilecek.

Gelişmişlik endeksinde, Devlet Planlama Teşkilatınca tespit edilen en son endeks esas alınacak. Bu endeksin kullanımında, iller gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş ilden en çok gelişmiş ile doğru ve eşit sayıda ili içeren 5 gruba ayrılacak. İllerin eşit sayıda 5 gruba ayrılmasında eşitliği bozan il, son gruba eklenecek.

Bu gruplandırma çerçevesinde gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktarın yüzde 23'ü 1. gruba, yüzde 21'i 2. gruba, yüzde 20'si 3. gruba, yüzde 19'u 4. gruba ve yüzde 17'si 5. gruba tahsis edilecek. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren illerin nüfuslarına göre dağıtılacak.

-BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE PAYLARINDAKİ ARTIŞ-

Büyükşehir ilçe belediyeleri payı, nüfus esasına göre dağıtılacak. Hesaplanan tutardan yüzde 30'luk bölüm büyükşehir belediyesi payı olarak ayrıldıktan sonra, kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İller Bankası tarafından aktarılacak.

Büyükşehir sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan büyükşehir belediye payının yüzde 70'i, doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılacak ve kalan yüzde 30'luk kısmı ise büyükşehir belediyeleri arasında nüfus esasına göre dağıtılacak.

Büyükşehir belediye paylarındaki artış, bir önceki yılın aynı ayında tahakkuk eden tutarların yüzde 20'sinden fazla olamayacak. Fazla olan tutarlar, artış oranı yüzde 20'den az olan belediyelere bu oranı aşmamak üzere, nüfusa göre dağıtılacak.

Bakanlar Kurulu bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya kanuni haddine kadar indirebilecek.

-DENKLEŞTİRME ÖDENEĞİ-

Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının binde 1'i, Maliye Bakanlığı bütçesine denkleştirme ödeneği olarak konulacak. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksit halinde dağıtılmak üzere İller Bankasına aktaracak.

Bu ödeneğin yüzde 6O'ı nüfusu 5 bine kadar olan belediyelere, yüzde 40'ı ise nüfusu 5 bin 1 ila 9 bin 999 arasında olan belediyelere eşit şekilde dağıtılacak.

-KESİNTİLER-

İl özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların, bunlara ait tüzel kişilerin; devlete olan borçları, Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları, Maliye Bakanlığı veya İller Bankasınca, belediyelere her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenecek.

İl özel idareleri ve belediyeler ile bunların bağlı kuruluşlarınca bildirilen gelir vergisi ile KDV beyannameleri üzerindeki vergiler, bu idareler adına genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paydan, Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesilerek, ilgili vergi dairesine aktarılacak.

Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutardan yapılacak bu kesintilerin toplamı, ayrılan tutarların yüzde 40'ını aşamayacak.

Yapılacak kesintilerin oranlarını alacakların çeşidine göre ayrı ayrı veya topluca belirlemeye, kesinti ve mahsup işlemlerine ilişkin diğer usul ve esasları tespit etmeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakan yetkili olacak.

-BELEDİYE GELİRLERİNDE ARTIŞ-

Kanunla, daha önce mahalli idarelere ayrılan paya dahil edilmeyen, genel bütçe vergi gelirlerinin bir kısmı, matraha dahil edilecek. Böylece, belediyelere ayrılan pay havuzu büyütülecek.

Buna göre, petrol ürünlerinden alınan ÖTV, motorlu taşıtlardan alınan yüzde 28'lik ÖTV, alkollü ve gazlı içeceklerden alınan yüzde 60'lık ÖTV, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ve özel işlem vergisi, belediyelerin pay hesabına dahil ediliyor.

-KAPATILAN BELEDİYELERDEN PAY VERİLMESİ-

Kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatının devirlerinin yapıldığı büyükşehir belediyeleri ve il özel idarelerine 5 yıl süreyle ek ödenek verilecek. Bu süre, Bakanlar Kurulu kararıyla 5 yıla kadar daha uzatılabilecek.

Denkleştirme ödeneğinin yüzde 30'u Maliye Bakanlığınca, İller Bankasının yükümlülüğü altında bulunan harita, imar planı, içme suyu, atık su, katı atık, deniz deşarjı, proje ve yapım işlerinin finansmanında kullanılmak üzere iki eşit taksit halinde, 5 yılı geçmemek üzere İller Bankasına aktarılacak.

Kanun, büyükşehir belediyelerine, tüzel kişiliği ilk mahalli idareler genel seçiminde sona erecek ilçe ve ilk kademe belediyelerinden pay verilmesine de düzenleme getiriyor. Bu ilçe ve ilk kademe belediyelerine, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılan yüzde 30'luk pay, büyükşehir belediyelerine aktarılmaya devam edecek.

1 Temmuz-31 Aralık 2008 dönemine ilişkin tahakkuk edecek aylık büyükşehir belediye paylarındaki artış, 2007'nin aynı dönemine ilişkin tahakkuk eden aylık tutarın yüzde 50'sinden fazla olamayacak. 1 Ocak-30 Haziran 2009 dönemine ilişkin tahakkuk edecek büyükşehir belediye paylarındaki artış ise 2008'in aynı dönemine ilişkin tahakkuk eden aylık tutarın yüzde 40'ından fazla olamayacak.

1 Temmuz 2008 ile 31 Aralık 2012 tarihleri arasında büyükşehir belediyelerin paylarının hesaplanmasına dahil edilecek ÖTV tutarları, bu dönemle sınırlı olmak üzere büyükşehir pay hesabına dahil edilmeyecek. Pay hesabına dahil edilmeyecek tutarın miktarı ve süresini azaltmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Ajanslar