Son iki ayda Darfur krizinden kaçarak İsrail'e sığınan beş yüzden fazla Sudan'lı mülteci şimdi İsrail tarafından sınır dışı edilme tehdidiyle karşı karşıya.

El Cezire'den Sherine Tadros, geçmişleri acı, gelecekleri belirsizlik dolu mültecilerle görüştü. İsrail'de yeni bir hayat ümidiyle Sudan'lı mültecilerin geçtiği sınır bölümünün adı “Route 10” . Burası İsrail - Mısır sınırında bir nokta.

Bu mültecilerden bir tanesi annesinin ve kız kardeşinin gözleri önünde önce tecavüz edildiğini, sonra da öldürüldüğünü gören Akun.

“Zor bir geceydi. Sınırı geçtim, tüm dağları ve İsrail-Mısır ordusu arasındaki bölgeyi. Üç saat sürdü, çok yorgundum ama hayatta kalabilmek için başka bir şansım yoktu.” diyor Akun.

Bir diğer Sudan'lı mülteci Adam, yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Janjavit milisleri geldi ve köyümüze saldırdı. Çok büyük bir saldırıydı. Yakmaya, yıkmaya ve öldürmeye başladılar ve hiç merhametleri yoktu. İsrail'li yetkililerin bana acıyacaklarını ve yardım edeceklerini düşündüm, tüm bu yaşadıklarımdan sonra. Ama Sudan'daki vahşetten İsrail'e kaçanlar için durum hiç de öyle olmadı.”

MÜLTECİ STATÜSÜ YOK

Tel Aviv'deki göçmen işçilere yardım hattından Sigal Rosen, “İsrail hükümeti “toplama kanunu” altında Sudanlıları tutuklamaya başladı.

Toplama kanunu acil durumlar dahilinde uygulanan bir kanundur ve kesinlikle bu kanuna göre tutuklananlar çok uzun süre alıkonulur. İsrail'e göre Sudan “düşman bir devlettir” ve Sudanlılar “düşman halktır”.

Mülteci statüsü alamıyorlar ve direkt sınır dışı edilmemelerinin sebebi onları sınır dışı edecek teknik bir yol olmaması. Çünkü İsrail'in Sudan'la hiçbir ilişkisi yok. Öyle görünüyor ki büyük çadırlar kuracağız. Bu insanlara daha uygun yer yok gibi ve başka seçeneğimiz yok.” dedi.

İsrail'de Akun ve Adam gibi bin tane Sudan'lı var. Bunların çoğu bazen saatlerce, bazen günlerce sınırın Mısır tarafında, ta ki Mısır polisinin ateş açmayacağından emin olunana kadar bekletildi.

Eğilip İsrail sınırının içine sürününce de hemen İsrail ordusu tarafından hapse atıldılar. Çünkü “düşman halkların” böyle girme hakları yoktu.

Sudan'lı bir mülteci olarak Adam 16 ay hapis yattı. “Ellerim kelepçeliydi, duş ve tuvalet yoktu. Beni sonra başka bir hapishaneye naklettiler ve orada da iki ay kaldım. Hapishane şartları çok ağır ve hükümetsiz "düşman halk"sınız ve kanuna göre düşman halk parmaklıkların arkasında durur, belki de sonsuzadek.”

Yardımcı işçi olarak tarlalarda ve Yahudi kibbutzeslerinde çalıştırılmak için serbest bırakılan şanslılar da var.

Hala 100 civarında Sudan'lı mülteci sosyal ve ahlaki bir çelişki olarak İsrail'de esir bulunuyor.

KİMLİK KRİZİ

Darfur Mülteci İlerleme Komitesi sözcüsü Eytan Schwartz, İsrail'in Sudanlıları İsrail'e almasının ahlaki bir mecburiyet olduğunu söylüyor.

Schwartz , “Biz mülteciler tarafından kurulmuş bir ülkeyiz, binlerce yıl zulüm görmüş bir halkız. Kimsenin ülkesine almak istemediği bir halk olmak ne demek en iyi biz biliriz.

Bu nedenle bu insanları ülkemize almak için ahlaki ve tarihi bir mecburiyetimiz var, gerçekten de düşman bir ülkeden bile olsalar” diyor.

Ama İsrail hükümeti durumun şu anda bir kriz noktasında olduğunu ve sınırı kapatıp mültecileri tekrar Mısır'a sınır dışı etmeleri gerektiğini belirtiyor.

Knesset üyesi Avishai Braverman, “İnsanlar İsrail'i sığınacak bir liman gibi görüyor ama biz küçük bir ülkesiz ve kendi göçmenlerimizle çözmemiz gereken problemlerimiz var.

Belli şeyler yapılabilir ama tüm Sudanlıların problemlerini çözebilecek imkanımız yok. Bakamayacağımız yüz binlerce insana bakarız dememiz hoş olurdu ama adil ve gerçekçi olmazdı.” diyor.

Çoğu kişiye göre Sudan'lı mülteciler Yahudi kimliği için bir tehdit oluşturuyor.

Schwartz, İsrail'in bir sınav verdiğini ve insan haklarının hakim olduğu bir demokrasiyi yaşayıp, diğer milletlerin değerlerini de kabul edip, Yahudi kimliğini devam ettirip ettiremeyeceğini sorguluyor.

Her yeni gelen kişiyle İsrail'in bu ikilemi daha da derinleşiyor. Büyük umutlarla İsrail'e sığınan Sudanlıları bilinmez bir gelecek bekliyor.

Dünya Bülteni