11/09/2007

Perşembe gününün ilk saatlerinde Suriye'nin kuzeydoğusunda ne olup bittiğinin detayları belki de asla bilinemeyecek. Ama olay, İsrail'in tahrik politikasının yarattığı tehlikelere dair bir başka uyarı mahiyetinde. Yahudi devleti düzenli olarak Lübnan hava sahasını ihlal ediyor ve Suriye'nin hava sahasını ihlal etmesi daha nadir ve daha dikkat çekmeyen bir şekilde olsa da, çok daha tehlikeli. Bunlar uluslararası hukuk kurallarını hiçe sayan İsrail'in yaptırımla karşılaşmamasının sonucunda gerçekleşiyor ve bu muafiyet ABD'nin ve onun bazı müttefiklerinin BM'ye dayattığı çifte standart politikasının ürünü.
Bu orantısızlığın gündelik etkileri özellikle İsrail'le sınır komşusu ülkelerle gerilimin artması olarak ortaya çıkıyor.
Dahası, perşembe günkü olay, bölgede istikrarın sağlanmasının kritik önem taşıdığı bir dönemde gerçekleşti. İsrail ordusunun Hizbullah tarafından küçük düşürülmesinden ve Lübnan'la savaştaki saldırılarından duyduğu utançtan aylar sonra, yeni bir savaşın patlak vereceği söylentileri dal budak salmıştı. Ülkelerini Irak'taki felakete sürükleyen bazı Amerikalı yeni muhafazakârlar İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in geçen yazki saldırıları Suriye'ye taşımamasından dolayı (İsrail ordusunun Marun El Ras gibi küçük köylerde bile tam bir hâkimiyet sağlayamamasına rağmen) hayal kırıklığına uğradı. Sertlik yanlısı İsrailli yetkililerse, Suriye'nin Golan Tepeleri'ni zor kullanarak yeniden ele geçirme hazırlığında olduğu iddialarını ısıtıp ısıtıp kamuoyunun önüne getirme görevlerini yerine getirmekten pek tatmin oldu. Amerikan savaş çığırtkanlarıyla İsrailli yetkililerin savaş tehditlerinin bileşiminden oluşan bu son derece tehlikeli karışımla karşı karşıya olan Şam'ın, daha fazla uçaksavar ve tanksavar silahları alarak savunmasını kuvvetlendirmekten başka çok az seçeneği vardı ki bu İsrailli siyasetçilerin ve aynı düşünce yapısına sahip askeri komutanların 'Bakın biz söylemiştik' demesine yol açtı.
Her iki taraf geçenlerde savaş istemediklerini dile getirse de, huzura erdikleri söylenemez.

Olmert kontrolü kolay kaybediyor
Bu küçük oyunla ilgili sorun, bir savaşı tetikleme potansiyelini taşımasından ileri geliyor. Ve sınırlı bir çatışmanın Golan Tepeleri'yle ilgili olarak hüküm süren diplomatik çıkmazın kırılmasını sağlama olasılığı bulunsa da, bir İsrail-Suriye savaşının kontrolden çıkmayacağının hiçbir garantisi yok. Hele ki Olmert'in Temmuz 2006'da köprüleri havaya uçurup kadın-çocuk demeden sivillerin katledilmesine yol açan savaşı yönetirkenki hızlı temposu hatırlandığında... Olmert, olası düşmanının itimat edebileceği türden bir yargı ve sağduyuya sahip biri değil. Bu nedenle iki taraf da doğrudan bir çatışmaya girmekten ve bütünlüklü bir savaşa yol açabilecek eylemlerden kaçınmak istiyorlarsa olasılık planları hazırlamaları önem taşıyor.
Çoğu İsraillinin en iyi dilekleri komşuları tarafından kabul edilmek yönünde. Ancak, hükümetleri aklına estiği gibi davrandıkça bu mümkün değil. Yahudi devleti kabul edilebilir şekilde davranmadıkça, Şam'a, bölgesel istikrara yönelik uzun süreli darbeler çatışma bahanesi olarak kullanılmasın diye çok dikkatli davranması öğütlenmeli