Parti kapatmanın şiddetle sınırlandırılması gerektiğini belirten Erdoğan, "Şiddet de iyi tanımlanmalı, vicdanlara bırakılmamalı. Venedik Kriterleri esas alınmalı." dedi. Başbakan, anayasa değişikliğinin CHP'siz de Meclis'ten geçebileceğini dile getirdi. Parti yerine suç işleyenin cezalandırılmasından yana olduklarını vurgularken, "Suçu işleyen de gerçekten terörist olmalı. Silahı alıp dağa çıkıyorsa cezalandır. Düşüncesinden dolayı siyasî yasak olmaz." ifadelerini kullandı. Erdoğan, İzmir mitingi dönüşünde gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. AK Parti'nin Kürt sorununa yeni açılım getirdiğini anlatan Başbakan, "Türk, Türklüğü ile Kürt, Kürtlüğü ile övünebilmeli." şeklinde konuştu. Erdoğan, Alevilere de şöyle seslendi: "Ders kitaplarında değişikliğe gitmeye hazırız. Çalışmalarınızı getirin, ders kitaplarına koyalım."

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın gazetecilerin sorularına verdiği cevaplar şöyle:

Bir ara AK Parti'nin oyu yüzde 50 demiştiniz. Anketlerde AK Parti'nin durumu nasıl görünüyor? Diyarbakır ve İzmir'de hava nasıl?

Yüzde 50'yi hedef olarak söyledim. Kamuoyu araştırmalarını mitinglerden sonra yaptırıyoruz. Henüz gelmedi. Diyarbakır'da oylarımız yükseliyor. İzmir'de meydanı gördünüz. Son seçimde aramızdaki fark ciddi manada azalmıştı. Adaylarımız çok iyi; rakipleriyle mukayese etmem. Taha Bey'le (Aksoy) bu seçimi alalım; Antalya'da, Gaziantep'te, Ankara'daki değişim sürecini İzmir'de de yaşarız. Önümüzde 13-14 gün var. Yakın markajı devam ettirerek aradaki farkı kapatmak mümkün.

Günde iki miting ve devlet işleri... Bu yoğun tempoyu nasıl kaldırıyorsunuz? Neyle besleniyorsunuz?

Siyasette antrenmanlıyız. Hazırdık, koştukça da hamd olsun açılıyoruz. Yarıdan fazlasını aştık mitinglerin. İzmir 44. miting oldu. Özel beslenmiyorum. Gittiğim yerlerdeki yöresel yiyecekleri yiyorum. Balıkesir'de höşmerim tatlısı aldım.

Türkiye'nin Kuzey Irak ile ilişkileri nasıl?

Kuzey Irak'ta alt düzeyde görüşmelerimiz var. Türkiye olarak muhatabımız merkezî yönetim. Cumhurbaşkanı'mızın bu ay içinde bir Bağdat ziyareti var. Kuzey Irak'la akrabalığımız var, Güneydoğu'nun o bölgeyle akrabalıkları var. Silahlı Kuvvetler ne yapıyor, derseniz; Kuzey'de sivil insanların olmadığı bölgelerdeki bölücü terör örgütünün bazı yerleşim yerleri var. Sadece o bölgelere yönelik olarak operasyonlar oluyor.

Türk Türklüğüyle, Kürt de Kürtlüğüyle övünebilmeli

Cumhurbaşkanı Gül, 'Kürt sorununda güzel gelişmeler olacak' dedi. Ne olacak, ne bekliyorsunuz?

Beklenenleri beraber olgunlaştıracağız. Kürt sorunuyla alakalı düşüncelerimi Diyarbakır'da açıkladım. Bizim kimlik siyasetine yönelik herhangi bir taahhüdümüz yok. Kimlik siyaseti yapılmasını istemiyoruz. Her etnik unsur bu ülkede saygın olmalı. Ama anayasal kimlik bakımından TC vatandaşlığında birleşmeliyiz. Yani Türk Türklüğü, Kürt Kürtlüğü ile övünebilmeli. Herkes de buna saygı duymalı. Kimse bundan rahatsız olmamalı. Kültürel noktada bütün aktivitelerini yapar hale geldiler. TRT Şeş olayını gerçekleştirdik. Doğu ve Güneydoğu'da hiçbir dönemde görülmeyen yatırımlar yapıldı. Türkiye'de kimse bunun istismarını yapamaz. Eğitim ve sağlıkta bugüne kadar atılmayan adımları attık. Ulaşımda, toplu konutta mahrumiyetler ortadan kalktı. Eskiden ihmal söz konusuydu, biz bunu yıktık. Özellikle Güneydoğu Anadolu Projesi'yle bu süreç hızlanacak.

Alevilerle ilgili çalışmalar ne aşamada?

Aleviler ile ilgili bilgileri 32 sayfalık din kültürü ve ahlak bilgisi dersine koyduk. Cem Vakfı Başkanı İzzettin Doğan'a söyledim. Beğenmiyorsanız bir çalışma yapın, bunu Milli Eğitim Bakanlığı olarak din kültürü ve ahlak bilgisi dersine koyalım. Çünkü biz problemi çözelim, sorunu ortadan kaldıralım istiyoruz. Ilımlı bir yaklaşım içindeyiz.

Eskişehir'de 'Anayasa'yı kısmen değiştireceğiz' dediniz. Siyasi Partiler ve Seçim Yasası'nda yapacağınız değişiklikleri anlatır mısınız? Parti kapatmayla ilgili ne tür değişiklik yapmayı düşünüyorsunuz?

Muhalefet partilerine 4 başlık teklif etmeyi düşünüyoruz. Bireysel başvuru hakkı, ombudsmanlık, Siyasi Partiler ve Seçim Kanunu'ndaki değişiklikler... Venedik Kriterleri'ni dikkate alacağız. Parti kapatma şiddetle sınırlandırılmalı. Şiddet de iyi tanımlanmalı. Vicdanlara bırakılmamalı. Eğer vicdana bırakırsak yine karışıklık olur. Seçimden hemen sonra gündeme alacağız. Meclis Başkanı'mız ile bu konuyu görüşmek istiyoruz. O da diğer siyasi partilerle görüşecek.

Parti kapatmanın içinde siyasi yasaklarla ilgili düzenleme de yer alacak mı?

Ben tüzel kişiliğin kapatılmasını anlamıyorum. Tüzel kişilik niye kapatılıyor? Koltuğu veya bir binayı cezalandırıyorsun. Cezayı verecekseniz, suç işleyene verin. Suçu işleyen şahıstır, onu cezalandırın. O kişi de kim olmalı? Gerçekten bir terörist olmalı. Siyasetçi teröre giriyorsa, silahı alıp dağa çıkıyorsa cezalandırın. Kimsenin itirazı olmaz. 'Dağa çıkın' diyorsa onu da cezalandırın. Ama kalkıp fikrinden, düşüncesinden dolayı yasak getirmeyin. Şöyle konuşmuş böyle konuşmuş, buna siyasi yasak olmamalı.

Seçim Yasası'nda ne tür değişiklikler yapacaksınız? Barajı düşürecek misiniz?

Uzlaşma Komisyonu bunları tartışır. Mesela benim Türkiye milletvekilliği teklifim var. 550 milletvekilinin 100'ü Türkiye milletvekili olsun. Yüzde 10 barajıyla oynanabilir.

CHP olmadan MHP ve DTP ile Anayasa değişikliği yapılabilir mi?

CHP'siz de Meclis'ten çıkartırız. İşin tekniğini söylüyorum. CHP bundan önce yaptığı gibi Anayasa Mahkemesi'ne götürürse oradan nasıl bir sonuç çıkacağı noktasında garanti veremiyorum. Mahkeme olumsuz yaklaşırsa değişiklik gerçekleşmez. Yasama organından bunun geçmesiyle iş bitmiyor ki... Bu konuda MHP ile anlaşabiliriz. Anayasa Mahkemesi yapısının değişmesini istiyordu daha önce. Biz de bu talep üzerine çalışma yapıyoruz.

14-15 yaşındaki küçük çocuklar niçin terörist sayılıyor?

Aileler çocuklarını bu noktada koruma altına almıyorlar. Serbest bırakıyorlar. Terör örgütü onları kullanıyor. Veriyor eline taşı, molotofkokteylini, onlar vasıtasıyla eylemini yaptırıyor. Niye? Çocuk yaparsa suç değildir. Bunun önünü alalım diye yapılmış bir işlemdir.

Venedik Kriterleri nedir?

Venedik Kriterleri nedir?

Avrupa Konseyi'nin anayasa hukuku konularındaki danışma organı olan Venedik Komisyonu'nun 11 Aralık 1999'da kabul ettiği metne göre, siyasal partilerin kapatılması, partilerin şiddeti siyasal bir araç olarak kullanmaları veya anayasada güvence altına alınan hak ve özgürlükleri yok etmek ve demokratik anayasal düzeni yıkmak için şiddet kullanmayı savunmaları durumunda haklı görülebiliyor. Siyasal parti bir bütün olarak, üyelerinin, partinin izin vermediği biçimdeki bireysel eylemlerinden dolayı sorumlu tutulamıyor.

Baykal'a TÜPRAŞ cevabı: Museviler bu ülkede ticaret yapamaz mı?

Başbakan Erdoğan, seçim gezilerini dün Kırklareli ve Tekirdağ'la sürdürdü. Konuşmalarında muhalefete yüklenen Erdoğan, CHP ve MHP'nin yandaş medyayla kol kola girerek, ekonomik krizi istismar ettiğini söyledi. Baykal'ın 'TÜPRAŞ'ın yüzde 14,75'i Musevilere satıldı' dediğini belirten Erdoğan, şöyle konuştu: "Şahısların gen haritasını çıkarmak konusunda uzman Sayın Baykal ve avanesi... TÜPRAŞ'ı alan kim? TÜPRAŞ'ı alan Koç Grubu. Niye doğru konuşmuyorsun? Hisselerin içinde İsrailliler olabilir. Serbest piyasa bu. Niye bunda ayrımcılık yapıyorsun? Yani Musevi olan, benim ülkemde ticaret yapamaz mı?"

Mustafa Ünal-ZAMAN