ABD Başkanı Barack Obama ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani arasında önceki gün gerçekleşen sürpriz telefon görüşmesinin yankıları sürüyor. 1979'dan bu yana iki ülke lideri arasında yaşanan ilk direkt diyalog olan görüşme sayesinde, bir İran Devlet Başkanı, İslâm Devrimi'nden sonra "Büyük Şeytan" olarak adlandırılan ABD ile de ilk kez temas sağlamış oldu. Diplomatik kaynakların yaptığı açıklamaya göre, Ruhani ülkesine dönmek üzere Washington'da havaalanına doğru giderken Obama aradı. Obama'nın İngilizce, Ruhani'ninse Farsça konuştuğu görüşme sırasında tercüman kullanıldı. Konuşmanın sonunda Ruhani İngilizce olarak, "Have a good day, Mr. President" (İyi günler Sayın Başkan) derken, Obama da bunu Farsça, "Hoda Hafez" (Hoşçakalın / Allah'a emanet olun) şeklinde yanıtladı. Obama bu görüşmeyi açıklamak için Beyaz Saray muhabirlerine e-mail gönderdi. Ancak dünya basın toplantısının başlamasından iki dakika önce bu görüşmeyi Ruhani'nin attığı Tweet'le öğrendi.

 

TWİTTER'DAN AÇIKLADI

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, haziran ayında seçilmesinden hemen sonra açtığı İngilizce Twitter hesabından, görüşmenin bütün ayrıntılarını aktardı. Buna göre Obama, "Size ve İran halkına saygılarımı sunuyorum. İran'la ABD arasındaki ilişkilerin, bütün bölgeye büyük etkisinin olacağına eminim. Nükleer meselede ve Suriye gibi diğer konularda ilerleme sağlayabilirsek, bütün bölge olumlu yönden etkilenecektir. Güvenli ve rahat bir yolculuk dilerim. New York'un korkunç trafiğine maruz kaldıysanız, lütfen kusura bakmayın" cümlelerini sarf etti. Hasan Ruhani ise buna karşılık şu ifadelerde bulundu: "Nükleer konusunun siyasi irade çerçevesinde çözümlenmesi için mutlaka bir yol vardır. P5+1 ülkeleri ve sizing hükümetinizin önümüzdeki haftalarda ve aylarda bu yolda göstereceği çabalardan ümitliyiz. Konukseverliğiniz ve telefonunuz için şükranlarımı sunuyorum." Bütün dünya, iki liderin görüşmesinden Ruhani'nin tweetleri sayesinde haberdar oldu. ABD Başkanı Obama ise görüşmenin hemen ardından yaptığı bir açıklamada, "Az önce İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile telefonda konuştum" derken, Beyaz Saray, iki liderin İran'ın nükleer programı konusunda anlaşma sağlanabilmesi için devam etmekte olan çabaları konuştuğunu duyurdu.

 

TWEETLER HEMEN SİLİNDİ

Ancak aradan kısa bir süre geçtikten sonra, Hasan Ruhani'nin resmi Twitter sayfasından bu diyalogu içeren tweetler silindi. Tweetlerin neden silindiği konusunda açıklama yapılmazken, geriye Ruhani'nin ülkesine dönmek üzere uçağa bindikten sonra çekilmiş gülümseyen bir fotoğrafı kaldı. Obama- Ruhani görüşmesi ise, "Telefon konuşmasında, Cumhurbaşkanı Ruhani ile Başkan Obama, nükleer meselesinin çözülmesi için ortak siyasi iradelerini açıklamışlardır" ifadesinin yer aldığı bir tweetle duyuruldu.

 

RUHANİ'NİN RTWEET'İ...

Ruhani'nin Twitter'dan yaptığı bir diğer sürpriz ise ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bir tweetini rtweet etmesi oldu. ABD Dışişleri Bakanı Kerry ile İran Dışişleri Bakanı Zarif arasındaki 'pozitif' görüşmenin aktarıldığı tweetin rtweet edilmesi de, İran'da yeni bir dönemin başladığının işaretlerinden biri olarak değerlendirildi. Ruhani, ayrıca Twitter'ın CEO'su Costolo'nun da bir tweetini rtweet etti. Bu durum, Costolo'nun söz konusu tweetteki "Ruhani'nin tweetlerini okurken, adeta coğrafi bir değişime tanıklık ediyormuşum gibi hissediyorum. Büyüleyici" şeklindeki ifadelerinin, Ruhani tarafından beğenildiği şeklinde yorumlandı.

 

İRAN'DAN TEPKİLER OLUMLU

Ruhani'nin New York temasları, İranlı yetkililer tarafından da değerlendirildi. Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, "Dünyanın Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye gösterdiği saygı, milli direnişimizin bir sonucudur" şeklinde konuştu. İran Meclisi Milli Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Alaaddin Burucerdi ise "ABD Başkanı'nın İran'la doğrudan görüşme talep etmesi ve bunun Ruhani'nin New York'taki son saatlerinde telefon görüşmesi olarak gerçekleşmesi, İran İslam Cumhuriyeti'nin dünyadaki öneminin göstergesidir" dedi.

 

"İLK KULLANICI HZ. İSA'YDI"

Söylenmek istenen şeylerin sadece 140 karakterle ifade edildiği Twitter'ın ilk 'kullanıcısı'nın Hz. İsa olduğu iddia edildi. Vatikan'ın önde gelen din adamlarından Kardinal Gianfranco Ravasi, Twitter mantığı çerçevesinde kısa ve öz ifadelerle kendini anlatan ilk kişinin Hz. İsa olduğunu açıkladı. İtalyan gazetelerinin editörleriyle buluşmasında, Hz. İsa'nın 45 karakterden daha kısa, öz ve anlam dolu cümlelerle konuştuğunu kaydeden Ravasi, "Hıristiyanlığın bu ilk cümleleri kolaylıkla paylaşıldı ve yayıldı" dedi. Buda'nın "Her şeyden şüphelenin en başta da benim söylediklerimden" ile Konfüçyüs'ün "Cevapları bilmeyi değil soruları anlamak istiyorum" sözleri de örnek gösterildi.

 

TAHRAN'DA DESTEK VE PROTESTO

Bütün dünyayı şaşırtan bu telefon ve Twitter trafiğinden sonra, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani dün ülkesine döndü. Fransız haber ajansı AFP, başkent Tahran'daki Mehrabad Havaalanı'na inişinden sonra Ruhani'ye bazı grupların tepki gösterdiğini, hatta arabasına ayakkabı fırlatan kişilerin olduğunu duyurdu. Bazı gruplarsa Ruhani'ye destek gösterilerinde bulundu. Obama ile Ruhani arasında gerçekleşen telefon görüşmesi, İran basınında da geniş yankı buldu. Reformist Arman gazetesi, "35 yıllık tabunun sonu" başlığını atarken, "Dünya şaşırdı, uluslararası medya şok oldu" yorumunda bulundu. Bazı gazetelerse, Eski İran Cumhurbaşkanı Rafsancani'nin "Ruhani'nin New York'taki başarılı temasları, ilahi zaferin bir işaretidir" şeklindeki sözlerini alıntıladı. İtimad gazetesi de gelişmeyi "Eve dönerken tarihi konuşma" ifadesiyle duyurdu.