Irak işgalinin 8. Yılında Suriye ve Ürdün'de bulunan mültecilerle ilgili geniş kapsamlı bir rapor hazırlayan MAZLUMDER İstanbul Şubesi, kamuoyunu, işgalle beraber ortaya çıkan insanlık dramına duyarlı olmaya çağırdı.

MAZLUMDER İstanbul Şubesinin Dış İlişkiler Komitesi Üyesi Cihan Özkan tarafından aylar süren titiz bir çalışma sonucu hazırlanan rapor çarpıcı konuları ele alıyor. İşgalin başladığı 2003 yılı ve sonrasında Irak'ta yaşanan kaos ve çatışmalarda 1 milyon insanın hayatını kaybettiği ifade edilen raporda, 3 milyon civarında kadının dul ve 5 milyon civarında çocuğun yetim kaldığı belirtilmekte. Rapor şu ifadeleri öne çıkartıyor: "Savaşın insani etkilerinin bir sonucu olarak 2006 yılında başlayan iç çatışmaların da etkisiyle Irak'ta 4 milyonun üzerinde insan yer değiştirmişti. Filistinlilerden sonra ikinci büyük mülteci grubu 4 Milyonla Iraklılardan oluşuyor. Ülkesini terk eden Iraklıların %60'ı can güvenliği endişesiyle ülkeden ayrılmıştır. Yaşanan iltica hareketlerinin yarısının ülke içinde gerçekleştiği düşünülmektedir. İki milyondan fazla insan ise ülkesini terk ederek çevre ülkelere sığınmak zorunda kalmıştır. Bu mültecilerin yaklaşık 1,5 milyonu Suriye'ye 700.000'i ise Ürdün'e sığınmıştır."

Ortadoğu'daki İkinci Büyük Mülteci Grubu Iraklılar

Ürdün ve Suriye gibi ülkelerde zor şartlar altında yaşayan mültecilerin durumuyla ilgili uluslararası toplum gerekli adımları atmadığının vurgulandığı raporda, BMMYK, WFP, UNICEF, UNFPA gibi örgütlerin bölgede gerçekleştirdiği çalışmaların yetersizliğine işaret ediliyor. Rapordan öne çıkan konulardan bazıları ise şöyle:

"Mültecilerin büyük bir bölümü halen ülkelerine dönememektedir. Geçici olarak kaldıkları ülkelerde ise eğitim, sağlık ve ekonomi açısından önemli sorunlarla karşılaşmaktadırlar."

"Ortadoğu'da 7 Milyon civarındaki Filistinlilerden sonra ikinci grup olarak karşımıza çıkan Iraklı mülteciler ülkelerine dönmek istiyor ancak dönüşlerle ilgili Irak hükümetinin yeterli güvence vermemesi nedeniyle mülteci rakamlarında halen değişiklik bulunmamaktadır. Dönüş yapan 30 aileden sadece 3'te 1'i kendi ilk evlerine geri dönebilmişlerken 3'te 2'si yerinden edilmiştir."

"Dönenlerin bazıları mülklerinin yağmalanmış, işgal edilmiş ya da yıkılmış olarak bulmaktadır. Irak hükümeti tarafından söz verilen 1.000 $ civarındaki dönüş teşviki dönenlere ödenmemektedir. Dönüşleriyle ilgili geri bildirim yapanların yüzde 77'si, şartlardan memnun olmadıklarını söylemektedir. Bundan dolayı, Iraklıların dönüşleri istenilen oranda halen gerçekleşmemektedir."

Filistin Kökenli Mültecilerin Durumu Çok Daha Kötü

MAZLUMDER'in Raporunda çifte mülteci Filistinlilerin durumuyla ilgili ayrıntılı bilgiler bulunuyor. Saddam Hüseyin iktidarı döneminde Irak'a yerleşen Filistinlilerin işgal sonrası gelen hükümet güçleri tarafından ülkeden kovulduğu ve bu kişilerin Suriye tarafından da kabul edilmediği vurgulanıyor. "Suriye-Irak sınırında yaklaşık 3 bin Filistinli mülteci bulunuyor. Tenef ve Velid kamplarında yaşayan 3 bin Filistinlinin dünya ile bağlantısı tamamen kopmuş durumda. Suriye ve Ürdün'de yaşayan Iraklı mülteci kadınlar yaşadıkları maddi sıkıntılar nedeniyle fuhuş bataklığına düşerken çok sayıda çocuk eğitime devam etmeyip çalışmak zorunda kalmıştır."

Raporda, Iraklı mültecilerin yaşadıkları sıkıntıların müsebbibi olarak ABD ve Müttefik güçler gösterilirken bu ülkelerin mültecilerin durumuyla ilgili yeterli sorumluluk almadıkları vurgulanıyor