Keyfi yasaklamalar, disiplin soruşturmaları nedeniyle ihlaller ve sağlık hakkı ihlalleri en yoğun şikayetler. Ölümlerde 10'dan fazla "intihar iddiası" var.
İnsan Hakları Derneği (İHD) cezaevlerinde hak ihlalleri 2008 raporunu açıkladı. Dernek merkezi ve şubelerine geçen yıl cezaevleriyle ilgili toplam 3 bin 519 başvuru yapıldı.
İHD'nin başvurulardan ve basın taramalarından derlediği bilgilere göre, 2008'de cezaevlerindeki hak ihlalleri nedeniyle toplam 37 insan öldü. Bu ölümlerde 10'dan fazla intihar iddiası var.
Derneğe gelen yaklaşık her 10 başvurudan biri işkence iddiası.
1. 602 başvuru disiplin soruşturmaları nedeniyle yaşanan ihlallere, 462'si sağlık hakkı ihlallerine, 363'ü mektup, kitap yasaklama gibi keyfi uygulamalara, 323'ü de Kürtçe konuşma ve haberleşmenin engellenmesine ilişkin.
İstanbul ve Bursa'dan gelen üyelerinin de katılımıyla dernek üyeleri, raporu bugün TBMM'nin Çankaya kapısı önünde duyurdu.
Cezaevlerinde ölen 37 insan
Derneğin raporuna göre, cezaevlerindeki hak ihlalleri nedeniyle hayatını kaybedenlerin tam listesi şöyle:
İbrahim Turan (35): 08 Ocak'ta Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi'nde diğer mahkumlar tarafından dövülerek öldürüldü.
Ş.Y. (40): Manisa'nın Turgutlu ilçesinde hırsızlık ve kundaklama suçlarından tutuklu bulunan ilköğretim okulu öğretmeni S.Y., 17 Ocak'ta koğuş tuvaletinde pencere demirine iple asılı bulundu. İntihar ettiği iddia edildi.
Hasan Eroğlu (60): 27 Ocak'ta Sincan 2 No'lu F Tipi Cezaevi'nde sağlık sorunları nedeniyle öldü.
N. Nejat Ağırbaş (35): 18 Şubat'ta Antalya L Tipi Cezaevi'nde, koğuşunda ölü bulundu.
Taner Çelik: 20 Şubat'ta İnebolu Cezaevi'nde kendisini asarak yaşamına son verdiği iddia edildi.
M.D. (59): Aydın'ın Nazilli ilçesindeki E Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan M.D.'nin 5 Mart'ta koğuşun penceresine kendisini asarak intihar ettiği iddia edildi.
Mustafa Özen: 7 Mart'ta Aydın E Tipi Kapalı Cezaevi'nde intihar ettiği iddia ediliyor.
Osman Dönmez: 22 Mart'ta Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede öldü.
İsmail Hakkı Kaya (28): 27 Mart'ta Antalya L Tipi Cezaevi'nde, yatağında ölü bulundu.
Mehmet Hayır (68): 2 Nisan'da Trabzon Bahçecik Cezaevi'nde kalp krizi sonucu öldü.
Halim Küçük (35): 2 Mayıs'ta Kocaeli'nin Gebze ilçesindeki M Tipi Kapalı Cezaevi'nde intihar ettiği iddia ediliyor.
Ahmet Sağlam (78): 25 Haziran'da Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi'nde kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi.
Kuddusi Okkır: 6 Temmuz'da Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nden sağlık sorunları nedeniyle tahliye edildikten sonra yaşamını yitirdi.
Bülent Gülbay (40): 12 Temmuzda Karaman Ermenek M Tipi Kapalı Cezaevi'nde öldü. İntihar ettiği iddia edildi.
Mehmet Sevil (49): 18 Temmuz'da Adana Kürkçüler Cezaevi'nde akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Mehmet Ölçüm (44): 19 Temmuz'da Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi'nde çamaşır ipiyle kendini asarak intihar ettiği iddia edildi.
Aytekin Gümüşbaş (48): 24 Temmuz'da Muğla E Tipi Cezaevi'nden rahatsızlanması üzerine kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
M.E. (67): 21 Temmuz'da, Nazilli'deki E Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan M.E.'nin intihar ettiği iddia ediliyor.
Yılmaz Özdemir (50): 25 Temmuz'da Fethiye Kapalı Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Alaattin Balamaz (64): 25 Temmuz'da Adana Kürkçüler Cezaevi'nde merdivenden düşerek öldüğü iddia edildi.
Ali Çekin (76): 29 Temmuz'da Siirt E Tipi Kapalı Cezaevi'nden karaciğer kanseri nedeniyle sevk edildiği hastanede yaşamını yitirdi.
Abdullah Ekinci (24): 02 Ağustos'ta Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Cezaevi'nden kaldırıldığı İstanbul Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde intihar ettiği iddia edildi.
Şükrü Ege (44): 04 Ağustos'ta Kırıklar F Tipi Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Mustafa Leventcanlı (22): 07 Ağustos'ta Adana Açık Cezaevi'nde banyoda kendisini hortumla asarak intihar ettiği iddia edildi.
Ahmet Siren: 08 Ağustos'ta Bingöl M Tipi Cezaevi'nde diş ağrısı üzerine götürüldüğü sağlık merkezine girerken silahla vurularak öldürüldü.
Umut Bayram: Maltepe Cezaevi'nde tutuklu olan Umut Bayram'ın cesedi, "10 Ağustos'ta intihar etti" denerek ailesine verildi. Cesette darp izi ve kan lekelerine rastlayan aile, suç duyurusunda bulundu.
Abdülaziz Ekinci: 21 Ağustos'ta Mardin Cezaevi'nde gardiyanlar tarafından dövülerek öldürüldüğü iddia edildi.
Cuma Bayram (60): Malatya'nın Doğansehir ilçesindeki cezaevine gönderilen Cuma Bayram'ın 15 Eylül'de intihar ettiği iddia ediliyor.
Adem Yenilmez (29): Muş Cezaevi'nde 24 Eylül'de intihar ettiği açıklandı. Ablası Fatma Aygün, Yenilmez'in karnından 3 kez şişlenerek öldürüldüğünü ve öldürenlerin olaya intihar süsü verdiğini savundu.
Murat Çömez ve Mecit Akkaya: 01 Ekim'de Hasdal Askeri Cezaevi'nde tutuklu bu iki erin koğuşta çıkan yangın sırasında dumandan zehirlenerek öldükleri iddia edildi.
Duran Doğan (62): 02 Ekim'de Metris Cezaevi'nde akciğer, kalp ve böbrek yetmezliği hastalıklarından dolayı sürekli tedavi gördüğü sırada hayatını kaybetti.
Hüseyin Şaşmaz: 06 Ekim'de Gaziantep H Tipi Cezaevi'nde cezaevi mescidinde iple kendini tavana asarak intihar ettiği iddia edildi.
Engin Çeber: 10 Ekim'de Metris Cezaevi'nde gördüğü işkence sonrası kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
İsmet Kosebalaban (71): 19 Ekim'de hükümlü olarak tutulduğu Çanakkale Kapalı Cezaevi'nde böbrek yetmezliği nedeniyle yasamını yitirdi.
Mehmet O. (17): Çorum L Tipi Kapalı Cezaevi'nde aynı koğusta bulunan hükümlüler tarafından iple boğularak öldürüldü.
Fatih Kolbasar (31): 16 Aralık'ta Sakarya Ferizli L Tipi Cezaevi'nde kendini asarak intihar ettiği iddia ediliyor.
(bianet)