AB Komşularıyla Toplanıyor

Brüksel’de, AB’ye yakında katılması beklenmeyen ülkeler ve AB temsilcileri bir araya geliyor. AB’nin gelecekte, komşuları ile birlikte hayata geçirmeyi planladığı programlar görüşülecek.

Avrupa Birliği, yakın zamanda üyelik perspektifi bulunmayan tüm komşuları ile ilk defa aynı masada buluşuyor. Brüksel’de Pazartesi günü yapılacak zirveye, birliğin doğusu ve güneyindeki 14 ülkenin yanı sıra Filistin Özerk Yönetimi de davetli. Zirvede AB’nin gelecekte, komşuları ile birlikte hayata geçirmeyi planladığı programlar görüşülecek.

AB ile ne Ortadoğu ne Mağrip ülkeleri ne de Kafkaslar arasında coğrafi sınır var. Ama Brüksel yine de bu bölgelerdeki ülkeleri doğrudan komşuları arasında sayıyor. Bu ülkelerden Gürcistan ve Ukrayna AB’ye üye olmak için uğraşıyor. Brüksel ise yakın zamanda mümkün olmadığı mesajını veriyor. Birliğin bunun yerine başka bir önerisi var: “ısmarlama takım elbise” diye de nitelenebilecek şekilde birçok ülkenin farklı çıkarlarının gözönünde bulundurulduğu sıkı bir komşuluk politikası.

STK TEMSİLCİLERİ DE VAR

Brüksel’deki toplantının katılımcıları ise sadece ülke hükümetleri değil. Ekonomistler, insan haklarını koruma ve çevre örgütleri gibi sivil toplum kuruluşlarından temsilciler de masada yerlerini alacak. Peki AB, hangi alanlarda daha iyi komşuluk ilişkisi amaçlıyor?

Brüksel, komşu ülkelerde ekonomi, ticaret, demokratikleşme ve hukuk devletinin gelişmesi konusunda destek vermeye hazır. Bunun yanı sıra 14 ülke ve Filistin Özerk Yönetimi ile bilim ve eğitim alanında işbirliğini geliştirmekten yana.

AB Komisyonu’nun Dış İlişkilerden Sorumlu Üyesi Benita Ferrero-Waldner’e göre üyelik yerine bu alanlarda daha sıkı komşuluk ilişkisi öngören teklif, kimi ülkelere yetesiz gelebilir. Gerekli görülen alanlarda ise değişikliğe gidilmesi mümkün. Ancak Brüksel’in temelde görüş ayrılığı yaşadığı bazı komşuları da var.

SORUNLU BELARUS

Bunlardan biri Belarus Cumhuriyeti. Waldner’e göre ülkenin Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko insan haklarının iyileştirilmesi konusunda asgari düzeydeki talepleri bile yerine getirmeye yanaşmıyor.

AB Komisyonı üyesi bu konuda birçok girişimde bulunduklarını, hatta bir eylem planı bile sunduklarını belirtiyor. Ancak çabalarının sonuç vermediğini son olarak iki kez, tutuklanan muhalif politikacıların serbest bırakılması için çağrı yapmak zorunda kaldığını vurguluyor.

LİBYA İLE YENİDEN TEMAS

Bir diğer sorunlu ülke ise Libya. Libya yönetimi de AB’nin komşuluk politikasına dahil olmak istiyor. Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, geçtiğimiz haftalarda ölüm cezasına çarptırılan altı Bulgar hemşire ile Filistinli bir doktoru affetmişti. Tutukluların serbest bırakılmasının ardından Avrupa ülkeleri ile Libya arasındaki temaslar canlandı.

Ama bunun asıl nedeni, Birliğin Kuzey Afrika ülkelerinin enerji kaynaklarına ihtiyacı olması. Hatta Brüskel, Kaddafi’nin oğlunun söz konusu sağlık görevlilerine işkence yapıldığı ve fidye karşılığında serbest kaldıkları itirafını bile sineye çekmeye hazır.

Libya ile ilgili somut eylem planı ve komşuluk politikasının ilkelerini ise AB dışişleri bakanları Ekim ayında belirleyecek. Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy’nin “Libya da dahil, Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ile bir Akdeniz Birliği kurma” önerisine ise Komisyon çekimser yaklaşıyor. Brüksel’in tercihi, daha önceden başlayan ve Akdeniz’in güney ve doğu kıyısındaki ülkekleri kapsayan Barcelona Süreci’ni canlandırmak.

AB VATANDAŞLARINA DA YÖNELİK

Bunun yanı sıra Brüksel’deki toplantıda komşuluk politikası kavramı, Avrupa vatandaşlarına da tanıtılmaya çalışılacak. Nitekim AB Komisyonu’nun Haziran ayında yaptırdığı anket, Avrupa’da yaşayanların yüzde 20’sinin bu kavrama yabancı olduğunu ortaya koyuyor. Ankete katılanların yüzde 62’sinin bu politikasından ana beklentisi ise yasa dışı göçle mücadele.

Dünya Bülteni