Cumhurbaşkanı Hamid Karzai bu seçimde aday değil. [AFP]
Afganistan halkı, Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'nin yerine geçecek ve beş yıl boyunca görev yapacak isim belirlemek üzere Taliban şiddetinin gölgesinde sandık başına gidiyor. Seçim öncesi saldırılar, oylama günü de sürüyor. Ülkenin doğu vilayetlerinden Logar'da bir seçim merkezinde meydana gelen patlamada dört kişi yaralandı. Kuzey'deki Faryab vilayetinde ise intihar eylemcisi olduğu öne sürülen bir kişi yakalandı. Gazni'de de, bir seçim merkezini hedef alan roketler, hedefi bulmadı.
Yaklaşık 30 milyon nüfusa sahip ülkede, 12 milyon seçmen var.
Cumhurbaşkanlığı için sekiz aday var. Adaylar arasında, iki eski dışişleri bakanı Abdullah Abdullah ve Eşref Gani ile eski finans bakanı Zalmay Resul öne çıkıyor.
Adayların cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturabilmesi için, yüzde 50'nin üzerinde oya sahip olması gerekiyor. En yüksek oy alan iki isim de yüzde 50'nin altında oy alırsa, bu iki isim için halk yeniden oy kullanacak.
Her seçim sandığına ortalama 10 gözetmenin düştüğü seçimler, 200 bin Afgan gözetmen tarafından izlenecek. Ancak güvenlik sebebiyle, gözetmen dağılımı bölgeler arası farklılıklar gösterebiliyor.
Oy sayımı 6 Nisan itibarıyla başlayacak ve 14 gün sürecek.
1978'TEN BUGÜNE AFGANİSTAN
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 1978'te dönemin Başbakanı Muhammed Davud Han'ı darbeyle indirdi.
Sovyetlerin 1989'da ülkeden çekilmesinin ardından başa geçen Cumhurbaşkanı Muhammed Necibullah 1992'de devrildi. Kabil mücahitlerin kontrolüne geçti.
İç savaş sürerken kurulan Taliban, 27 Eylül 1996'da Kabil'e girerek iktidarı ele geçirdi.
Taliban iktidarı, Afganistan'da, ABD liderliğindeki NATO birliklerinin 2001'deki saldırısına kadar devam etti.
ABD, 11 Eylül 2001 saldırılarını gerekçe göstererek Afganistan'ı işgal etti.
Ön sonuçlar 24 Nisan'da belli olacak, itirazlar ise 27 Nisan'a kadar iletilecek. Nihai sonuçlar ise 14 Mayıs'ta açıklanacak.
Güvenlik tedbiri azami
Seçimler, ABD öncülüğündeki NATO birliklerinin yıl sonunda ülkeden ayrılmaya hazırlandığı döneme denk geliyor. Taliban'ın 2001'de yönetiminin uzaklaştırılmasının ardından üçüncü kez sandığa gidilecek ülkede, seçimlerin normal seyrinde geçmesi halinde cumhurbaşkanlığı makamı ilk defa demokratik yollardan devredilmiş olacak.
Taliban'ın seçimleri hedef alacağı yönündeki tehdidi güvenlik önlemlerini azami seviyeye çıkardı. Kabil'deki yetkililer, 352 bin askerin oy verme işleminin güvenli bir şekilde tamamlanması için görevde olacağını açıkladı.
Bir yılda 3 bin ölü
Afganistan'da 2009’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini hedef alan saldırılarda 30 sivil ve 26 asker hayatını kaybetmişti.
Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, 2009’dan beri Afganistan’da 14 bin sivil hayatını kaybetti. Sadece 2013'te 3 bine yakın kişi ölürken, 5 bin 656 kişi de yaralandı.