Afganistan: Türkiye'den Asker İstemiyoruz

Ankara'daki temaslarının ardından İstanbul'a gelen Spanta, Boğaziçi Üniversitesinde konferans verdi.

Spanta, Türkiye ile Afganistan arasındaki ilişkilerin, Kurtuluş Savaşının başlangıcına kadar gittiğini, bağımsızlık mücadelesine Afganistan'dan gönderilen Afganların da katıldığını belirterek, ''Günümüzde Türk askerleri, Afganistan'ın bağımsızlık ve modernleşme yönündeki çalışmalarına katkıda bulunmaktadırlar'' dedi.

Afganistan'ın karşı karşıya olduğu "terörün, uluslararası bir terörist grubun insan hakları, kadın hakları ve modernizeye bir isyanı" olduğunu iddia eden Spanta, ''Karşımızda iki yol var. Bunlardan biri demokrasi ve özgürleşme, diğeri ise orta çağ modeli bir devlet olmak'' şeklinde konuştu.

Konferans sırasında bir grup üniversite öğrencisi, slogan atarak Spanta'yı protesto etti.

Bu öğrencilerin, üniversitenin güvenlik görevlileri tarafından salondan çıkarılmasının ardından Spanta, protestocu öğrencilere cevap vermek istediğini söyleyerek, şunları kaydetti:

''Ben her zaman işgale, baskıya, antidemokratik oluşumlara karşı olmuşumdur. Ben her zaman bu gençlerle konuşmak, tartışmak isterim. Taliban'ın Afganistan'daki kadınlara karşı, modernizeye karşı nasıl olduğunu yaşayanlar dışında kimse bilemez. Biz ABD'ye teşekkür borçluyuz. Bugün Afganistan'da eğitim gören öğrencilerin yüzde 35'i kadın, Parlamento'nun yüzde 28'i kadın. Ülkede 300'den fazla gazete var. 14 televizyon kanalı var, bunlardan sadece biri devlete ait. Afganistan'a daha çok asker gelsin isteğinde bulunmuyoruz. Sloganlar gereklidir, ama bizi bir yere götürmez. Bu gençlerin orta çağ modelli bir devleti savunmalarına anlam veremiyorum.''

Spanta, Afganistan'da en ezilmiş kesimin kadınlar olduğunu ifade ederek, ''Son 6 yılda yapılan modernleşme çalışmalarıyla kadınlarımız eğitim olanağı buldu. 6 milyon Afgan öğrencinin arasında 2 milyonu aşkın kadın öğrenci var. Bence gerçek politika, demokrat olmak ve bu kazanımı savunmaktır. Anti-Amerikancılık yaparak her şeye karşı çıkmak doğru değil. Afganistan'ın yeniden inşasında 37 ülkenin katkısı bulunmaktadır. Bu yardımlardan ötürü çok memnunuz'' diye konuştu.

-SORULAR-

Öğrencilerin sorularını da yanıtlayan Spanta, bir öğrencinin, ''Afganistan, Türkiye'den somut olarak ne bekliyor?'' sorusuna, şu şekilde yanıt verdi:

''60 bin askerimiz var. Ancak terörle mücadele görevi için ordumuz yeterli değil. Dileğimiz; güvenlik güçlerimizi güçlendirmek, sivilleri korumak ve Afganistan'ın inşa sürecini yürütmek. Terörizm sosyal bir problem. Öncelikle insanlara bir gelecek sağlamamız gerek.''

Spanta, Türkiye'den talepleri konusunda da ''Türkiye'den asker talebimiz olmadı. Ordumuzun eğitim ve ekipman desteğine ihtiyacı var. Ekipmanları ve teçhizatları yetersiz. Biz Türkiye'den eğitim ve ekipman desteği istedik. Taleplerimiz bu yöndedir. Aynı talebi NATO ülkelerine de ilettik'' dedi.

Ankara'daki temaslarına ilişkin bir soru üzerine de Spanta, Türkiye askerinin Afganistan'da kalacağına dair güvence aldıklarını belirterek, ''Kalkınma, emniyeti geliştirme, eğitim konularında, Dışişleri ve Cumhurbaşkanlığı düzeyinde görüşmeler yaptık. Buralardan da güvence aldık. Bu, bizim için sevindirici bir gelişme. Savaş yıllarında eğitim görmüş birçok Afgan aydın ve diplomatı kaybettik. Böyle insanları tekrar kazanmamız için eğitim alanında Türkiye bize çok yardımcı oluyor'' şeklinde konuştu.

-SİVİL KAYIPLAR-

''Afganistan'da, NATO güçleri tarafından gerçekleştirilen operasyonlarda sivillerin hayatını kaybettiğinin'' ifade edilmesi üzerine de Spanta, 2006'nın sonu, 2007'nin başındaki bombardımanlarda sivil kayıpların yüksek olduğunu kaydederek, şöyle dedi:

''Bunu, uluslararası askeri güçlerle birlikte değerlendiriyoruz. Şu an bu kayıpların sayısı azalmıştır. Ancak bu sorunun en önemli çözümü, güvenliği Afganlara devretmektir, Afgan ordusu bölgeyi çok daha iyi biliyor. Ordunun Afganlaştırılması konusunda çalışmalar yürütüyoruz. Helmand eyaletinde uluslararası uyuşturucu ticaretine yönelik yapılan operasyonda Afgan ordusu büyük bir rol almıştır.''

''Şimdiki Afgan Hükümetinin Afganistan'daki kontrolünün sadece yüzde 30 olduğu'' yönündeki söylemleri nasıl değerlendirdiği sorulan Spanta, bazı kişilerin araştırmadan ahkam kestiklerini ifade ederek, ''Bizim 34 vilayetimiz var. Pakistan sınırında, güney ve güneydoğudaki afyon ticareti yapılan 5 vilayette sorunlar var. Ama diğer vilayetler tamamen devlet kontrolü altındadır'' dedi.

Spanta, Rusya ile ilişkilerinde geçmişe değil, geleceğe baktıklarını belirterek, ''Orta Asya'da etkileri yüksek olan Rusya ile ilişkilerimizi geliştirmeye çalışıyoruz. Pakistan'la da aynı din ve kültüre sahip iki ülke olarak, kendilerinden El-Kaide ile mücadelede daha etkin rol almalarını bekliyoruz'' diye konuştu.