ABD Temsilciler Meclisi Sözcüsü John Boehner'in, ABD Başkanı Barack Obama ve Dışişleri Bakanı John Kerry'nin haberi olmaksızın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu Kongre'de konuşmak üzere ABD'ye davet etmesi, Netanyahu'nun da bu daveti kabul etmesi, ABD ile İsrail arasında protokol krizine yol açtı. Geçtiğimiz hafta benzer bir olay daha yaşanmış, Paris’te teröre karşı düzenlenen birlik yürüyüşüne Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’ın Netanyahu’nun katılmasını istemediği buna rağmen İsrail Başbakanı’nın yürüyüşe katıldığı iddia edilmişti.
Diplomatik kurallara göre, başka bir ülke devlet başkan ya da başbakanının ABD Başkanı'nın bilgisi ve onayı kapsamında olması gereken ziyaretin konusu İran olunca ortalık daha da karıştı.
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, günlük basın toplantısında daveti, 'Bu protokolü hiçe saymaktır' diye yorumladı. Bir başka ülkenin liderini ancak o ülkenin liderinin davet edebileceğini ve bunun geleneksel olarak süregeldiğini anımsatan Earnest, "Liderleri ancak liderler davet eder" dedi.
Temsilciler Meclisi Boehner'in dün yaptığı açıklamada, Netanyahu'yu 11 Şubat tarihinde Kongre'ye İran tehdidini anlatması için davet ettiğini açıklaması Beyaz Saray ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nda şok etkisi yarattı.
Konu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin Washington'da AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında da gündeme geldi. Kerry, bir soru üzerine, İsrail Başbakanı'nın her zaman ABD'de konuşma yapmasının memnuniyetle karşılanacağını ancak bunu olağan diplomatik protokoller yerine, Temsilciler Meclisi Başkanı Boehner'dan öğrenmenin olağan dışı olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki de günlük basın toplantısında konuyla ilgili bir soruya verdiği yanıtta, "Geleneksel olarak bir başka ülke liderinin ABD'ye geleceğini, Temsilciler Meclisi Sözcüsünden duymayı beklemiyorduk" dedi.
Sözcü Boehner'in, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'yu, Kongre'ye İran konusunda olası yeni yaptırım girişimlerine karşı sert uyarılar yapan Barack Obama'nın, dün yaptığı "Birliğin Durumu" konuşmasının ardından gelmesi dikkat çekti. Başkan Obama, ABD Kongresi'nde'den geçebilecek yeni yaptırımların İran ile diplomatik çözüm trafiğini baltalayacağını belirtmiş ve İran'ın nükleer programına yeniden başlamasına yol açma riski taşıyabileceğine değinmişti. Obama, "Bu mantıklı değil. Bu nedenle bu gelişmeyi tersine çevirme tehdidi içeren herhangi bir yaptırım tasarısını veto edeceğim" demişti.