Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kur, faiz, enflasyon şeytan üçgeni ile sıkıştırıldıklarını” ifade ediyor. AKP’li Şamil Tayyar iktidarın ekonomideki sıkıştırılmışlığının halka yansımasını “Çekirdek seçmen dışındaki belirleyici kitle, iktidara kırgın, muhalefetten umutsuz” şeklinde değerlendiriyor.
“Muhalefetten umutsuz” ifadesi, pek çok kamuoyu araştırmasında da “Henüz muhalefete güçlü bir akış yok” ya da “Muhalefet de yeterli heyecanı uyandıramıyor” şeklindeki sonuç değerlendirmeleri ile ortaya konuyor.
Seçmenin henüz arada bulunuş hali iktidarı “Seçmeni yeniden kazanma” motuvasyonuna sevk ediyor, muhalefeti de “problem nerede, 6’lı masa hangi beklentiyi karşılayamıyor?” sorularının cevabını araştırmaya yöneltiyor.
Halk tv’den İsmail Saymaz, Ali Babacan’a “Ortak aday, yapı ittifaka dönüşecek mi?” türünden 6’lı masanın en kritik konuları ile ilgili bazı sorular sormuş.
Babacan’ın cevapları, 6’lı masa olarak alınacak yola ilişkin önemli ipuçları veriyor ve bunlar oldukça çetin başlıklar oluşturuyor. Babacan’ın sözlerini maddeler halinde şöyle sıraladı
-Altılı masanın ortak adaylıkla ilgili iradesi ve ittifaka doğru atılmış bir adım var.
-Asıl önemli olan, geçiş sürecinin yol haritası. Parlamenter sisteme geçinceye kadar ülke nasıl yönetilecek?
-Cumhurbaşkanının parlamenter sistemin ruhuna uygun şekilde yönetmesi, kendisini destekleyen partilerin iradelerini dikkate alması lazım. Teknik detaylar var. Biz çalışmasını hemen hemen tamamladık. Karar verilmesi gereken hususlarla ilgili bir tablo kurguladık. Önümüzdeki hafta son rötuşları yapacağız. Daha sonra “Çalışmayı bitirdim” diyen partilerle ikili üçlü görüşebiliriz. Bir olgunluğa ulaştıktan sonra genel başkanların oturduğu masaya gelecek.
Tekrar sorayım: Altılı masaya ittifaka dönüşür mü?
-6’lı masanın ittifaka dönüşmesinden önce konuşulması gereken hususlar var. Geçiş sürecini konuşmak istiyoruz. İttifak diye başlayıp sonradan itilafa (ihtilafa mı?) dönmesin.
-Ön koalisyon yapabiliriz. Ön koalisyonu oluşturabilirsek ortak adayımız rahat eder .
-(Ön koalisyondan kasıt), koalisyon protokolünün seçimden önce yapılması. Ortak protokolle seçime girilmesi.
-Ortak aday ve altı parti ilkeler ve hedefler açısından aynı şeyi söyleyecek. Aksi halde adaya “Ekonomiyi nasıl düzelteceksin?” diye sorsalar ne diyecek? “Altı partiye dönüp sorayım” mı diyecek, kafasına göre mi konuşacak? Ciddi mesele bu. Altı ayrı cevap alırsa vatandaşta, güven oluşturmak zor olur.
-(Ortak adayın belirlenmesi): Herhalde her parti ilk önce kendi içerisinde değerlendirme sürecinden geçecek. Her partinin listesi olur diye tahmin ediyorum. Bir noktada genel başkanlar listesini koyar. Ortak isimler hangileri? Herkesin kısa listesindeki isimler örtüşüverirse işimizi kolaylaştırır.
(-Araştırmalara bakılacak mı?) Bakılır tabi. Güvenilir araştırmalar lazım. Araştırmaların bir kısmı toplumu ölçmeye, bazıları toplumu etkilemeye çalışıyor. Şu da var: İsimleri birkaç ay toplumun tartışması çok faydalı.
(-Ne zaman ete kemiğe bürünür?) Seçimler zamanında yapılırsa dört beş ay önce konuşmaya başlamak lazım.
(-Ocak ayı gibi.) Ocak iyi bir zamandır. Son dakikaya bırakmamak lazım.
(-Ortak aday olmayabilir mi?) O da ihtimal dahilinde. O da b planı.
(-Var mı b planınız?) Var tabi. DEVA Partisi’nin genel başkanı, DEVA Partisi’nin adayıdır.
(-İşaret edilen ortak adayı siz de benimsemeyebilirsiniz. O zaman ne olur?) Mutabakatla olacak. Oylamayla olmayacak ki. Altı partiden dördü “Evet” dedi, ikisi “Hayır” dedi. Ona ortak aday denmez ki. İki parti “Hayır” dediği adayı destekler mi?
(-Ön koalisyonda, kabine ve bürokratlar önceden belirlenmeli mi?) Önce yapılacak işi tanımlayalım. (Yani?) Geçiş sürecinde ülke nasıl yönetilecek? Cumhurbaşkanı yetkileri, kabinenin çalışma usulü.. Sistem nasıl işleyecek. Mutabakat sağladıktan sonra her parti isimler çalışabilir.
(-Ortak bir kabine?) -Seçimlerden sonra ülkeyi ortak yönetme iradesi olacaksa, ortak yönetme iradesindeki partilerin ülkenin nasıl yönetileceğinde söz sahibi olması lazım. Yapıyı seçimden önce ilan etmek gerekiyor.
İşte böyle. Babacan’ın gelecek tasarımında atılması gereken daha epeyce adım var. Orada en hassas alan da “Adayın ortak niteliğinin tayini” ve “Ortak adayın görev tanımı” ile ilgili.
Bazen kamuoyu araştırma sonuçları ya da lider mitinglerine bakıp, erken aday ilan etme girişimleri, 6’lı masanın hassas ortamına uygun mu değil mi, sanırım hesaba katmak lâzım.
Bence ortak aday konusu hala o masanın en hassas meselesi. Bir anlamda zurnanın zırt dediği yer.