İngiltere'de kayıtlı şirket Savaro Ltd, Londra Yüksek Adalet Divanı tarafından 4 Ağustos 2020'de Beyrut Limanı'nda 200'den fazla kişinin ölümüne neden olan patlamadan sorumlu bulundu.
Karar, "değerlendirilecek bir miktar tazminat için Davalı [Savaro] aleyhine" "sorumluluk kararı" verilmesini talep ediyor.
“Birleşik Krallık mahkemesi, Lübnan yasalarına ve davacıların sunduğu yasal gerekçelere dayanarak Savaro Ltd'nin mağdurlara verilen zararlardan sorumlu olduğuna karar verdi. Dechert'te davadan sorumlu kıdemli bir avukat olan eski çalışma bakanı Camille Abousleiman The National'a verdiği demeçte, bu büyük bir adım, çünkü bir mahkeme bu trajediden bir kuruluşu ilk kez sorumlu tutuyor.
Beyrut Barosu, 1 Şubat Perşembe günü, patlama kurbanları için "büyük bir başarı" olarak nitelendirdiği kararı açıkladı.
Tarihin en büyük nükleer olmayan patlaması olarak kabul edilen feci patlama, 2.750 ton uygunsuz şekilde depolanmış amonyum nitratın tutuşmasından kaynaklandı.
Kayıtlar, Savaro'nun amonyum nitratı 2013 yılında Mozambik'teki bir patlayıcı şirketine taşıdığını, kargoya Beyrut limanında ödenmemiş nakliye ücretleri ve onu taşıyan geminin denize elverişliliği konusundaki bir anlaşmazlık nedeniyle el konulmadan önce taşıdığını gösteriyor.
The Cradle köşe yazarı Rıdvan Murtaza'nın özel bir araştırmasına göre, oldukça uçucu madde, Lübnan ordusu ve ülke yargısının ihmali nedeniyle Beyrut'un kalbinde yedi yıl boyunca terk edildi.
Murtaza, "Ordu, ülkenin Silah ve Mühimmat Yasası uyarınca yalnızca Lübnan ordusuna emanet edilen görevini, nitrat depolama, imha veya yeniden ihracını denetleyerek yerine getirmiş olsaydı, yıkıcı patlama önlenebilirdi" diyor.
The Cradle köşe yazarı şöyle devam ediyor : "Benzer şekilde, yargıçlar siyasi değil yasal olarak bağlayıcı görevlerini yapmış olsalardı, karar patlayıcı maddelerin imha edilmesini veya Beyrut Limanı'ndaki 12. Depo'dan derhal ihraç edilmesini sağlardı."
Murtaza'nın beyanları, ona Lübnan askeri mahkemesi tarafından gıyabında bir yıl hapis cezası verilmesine sebep oldu. Yerel soruşturma yabancı çıkar sahipleri tarafından sürekli olarak engellendiği ve siyasallaştırıldığı için hiçbir Lübnanlı yetkili patlamadan sorumlu tutulmadı.
Ancak Londra Yüksek Mahkemesi'nin kararı, Savaro'nun amonyum nitratın yasal sahibi olarak kaldığını ve uygun şekilde depolanmasından ve bunun neden olduğu zararlardan sorumlu olduğunu söylüyor.
Karar aynı zamanda Beyrut'ta tehlikeli kimyasalları terk etmenin şirketi herhangi bir özen yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığını savunuyor.
Birkaç çalışanı olan ve fiili faaliyeti olmayan bir paravan şirket olan Savaro, trajedinin sorumluluğundan kaçmak için 2021'den beri Birleşik Krallık Kurumsal Tescil Şirketleri Evi'nden tasfiyesini sağlamaya çalışıyor.
Abousleiman gazetecilere verdiği demeçte, "İngiltere yetkilileri dava sayesinde firmanın gönüllü tasfiyesini durdurdu" dedi.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi, daha önce Savaro'nun, operasyonları "en az yarım düzine ticari unvan ve çeşitli aslında olmayan paravan şirketlerin" arkasına gizlenmiş Ukraynalı işadamları tarafından işletilen daha geniş bir şirketler ağının parçası olduğunu bildirmişti.
Avukatlar ayrıca Savaro aleyhindeki kararı, mahkeme tarafından zorunlu kılınmasına rağmen nihai gerçek sahibini açıklamayan şirkete karşı bir “ültimatom” olarak değerlendiriyor.
Geçen yıl, kurbanların ailelerinden birkaçı, patlayıcı maddenin limana nakledilmesinden şüphelenilen ABD-Norveçli TGS firmasına karşı 250 milyon dolarlık bir dava açtı. (The Cradle / İntizar)