Katlettikleri insanları parçalayan ve farklı mezarlara gömen Sırplar, bununla yetinmeyip bir de mezarlara bubi tuzağı yerleştirmişler. Toplu mezarlardan çıkarılan 5 bin torba kemik, tesbit edilmeyi bekliyor.
Mezarların başında defin işlemleri sürerken neredeyse tüm cenaze sahipleri ile ilgilenen, tüm defin işlemleri bitene kadar orada bekleyen, deyim yerindeyse son cenazenin yakınları ile birlikte tören alanından ayrılan birileri daha vardı; ICMP görevlileri. Aynı gün ICMP Halkla İlişkiler Sorumlusu Jasmina Mameledzija bütün yoğunluğuna rağmen bize zaman ayırdı ve konuyla ilgili görüşlerini paylaştı. Hemen ertesi gün için ICMP operasyon sorumlusu ve finans direktörü Adam Boys’dan randevu aldı. Sarajevo’daki ICMP merkez ofisinde görüştüğümüz Adam Boys işlerinin ne kadar zor olduğunu şöyle anlattı: “Sırp silahlı güçleri bizim işimizi zorlaştırmak için ellerinden gelen her şeyi yapmışlar. Öyle örnekler var ki mesela bir yetişkin erkeğin parçalarını 14 farklı toplu mezardan çıkardık ki bunların her birinin arası ortalama 15 kilometre idi. Bunun gibi birçok örnek var. Bir de toplu mezarlara kurulan bubi tuzakları ve mayınlar var ki bunlardan iki kez çalışanlarımız yaralandılar. Tüm bunlarla birlikte biz işimizi en iyi şekilde yapmaya çalışıyoruz.”
ICMP, DNA tanımlamasında ve kimlik belirlenmesinde uluslararası üst düzey bir tecrübe de kazanmış. Boys bu konuda şunları söyledi: “Bizim Bosna Hersek’te iki farklı işlevimiz var. Birincisi toplu mezarlarda bulunan kemikleri, vücut parçalarını bir araya getirerek aynı kişiye ait cesedi olabildiğince tamamlanmış bir hale getirmek. Bu aşamadan sonra bize kayıplar için başvuran ailelerin DNA özelliklerine bağlı olarak cesetleri ailelerle eşleştirmeye çalışıyoruz. DNA karşılaştırmasından sonra tanımlamanın son aşamasında teşhis için aile üyelerinden birini çağırıyoruz ve cesetin özel eşyaları sayesinde teşhis yapmalarını sağlayarak tanımlandırmayı sonlandırıyoruz. Tüm bu yaptığımız çalışmalar sonucunda ortaya çıkan tecrübe, bizi Endonezya Açe depremi, 11 Eylül, Irak, Kosova, Dünya Ticaret Merkezi saldırısından sonra kurbanların tanımlanmasına kadar götürdü. Bu olaylarda kurban tanımlama işlemlerini bizim ekiplerimiz gerçekleştirdi.”
Ümit Sönmez / Vakit