BM Engelliler Sözleşmesi yürürlüğe giriyor

BM sözcülüğünden yapılan açıklamada, BM Genel Kurulunda 13 Aralık 2006 tarihinde kabul edilen ve yürürlüğe girmesi için 20 ülkenin onayını geçen ay alan sözleşmenin şu ana kadar 127 ülke tarafından imzalandığı ve 25 ülkenin meclisleri tarafından da onaylandığı belirtildi. Sözleşmenin 20 ülkenin meclisleri tarafından onaylanmasının ardından (3 Nisan 2008) bir ay sonra yarın (3 Mayıs 2008) yürürlüğe gireceği kaydedildi.

Açıklamaya göre, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun gelişmeyi memnuniyetle karşılayarak, sözleşmenin dünyada en az 650 milyon civarında olan ve yaklaşık yüzde 80'inin daha az gelişmiş ülkelerde yaşayan engellilerin insan haklarının korunmasında son derece önemli olduğunu belirtti.

Ban ''21. yüzyılın ilk insan hakları sözleşmesi olan bu sözleşmenin yürürlüğe girmesi, tüm insanlar için evrensel insan haklarının korunması açısından tarihi bir an'' dedi.

BM açıklamasında, tüm ülkeler bir an önce sözleşmeyi imzalayarak meclislerinde onaylamaya davet edilerek, sözleşmenin engellilerin karşılaştıkları ''ayrımcılık, toplumdan kopma, ekonomik zorluklar ile sosyal, siyasi ve ekonomik karar verme süreçlerinin dışında kalma'' gibi zorlukları yenmede son derece güçlü bir araç olduğunu belirtildi.

50 maddeden oluşan sözleşme, ''genel ilkeler, genel yükümlülükler, eşitlik-ayrımcılık yasağı, erişilebilirlik, eğitim, sağlık, çalışma ve istihdam, siyasi ve kamusal hayata katılım'' gibi çeşitli başlıklar altında engellilerin haklarını ve taraf devletlerin yükümlülüklerini düzenliyor.

Sözleşmenin uygulanmasını denetlemek üzere, ilk aşamada 12 kişiden oluşacak bir komite (Engellilerin Haklarına İlişkin Komite) kurulması öngörülüyor ve sözleşme, taraf ülkelere söz konusu komiteye dönemsel raporlar sunma yükümlülüğü getiriyor.

Sözleşmeyi onaylayan devletler, ülkelerinde engelli vatandaşların haklarını geliştiren kanunlar çıkarmayı ve önlemler almayı, ayrıca engellilere karşı ayrımcılık yapan kanunları, gelenekleri ve uygulamaları kaldırmayı hedefliyor.

Sözleşme şu ana kadar BM tarihinde en az sürede müzakere edilip ardından kabul edilen ve en hızlı sürede yürürlüğe giren metin oldu.

Türkiye sözleşmeyi 30 Mart 2007'de imzaladı.