Bob Dylan’a Nobel Edebiyat Ödülü verildiğinde hiç şaşırmamıştım çünkü öteden beri ‘Bu adamın şark sözleri bildiğin şiir, hem de en babasından’ deyip dururdum.
Vaktiyle ben de karınca kararınca şiir yazardım ve itiraf etmeliyim ki Dylan’ın bir miktar tesiri altındaydım.
Dylan için şiir yazmışlığım da var.
Şöyle:
hey tamburi efendi bir şarkı çal bana / siyah beyaz olsun eski şarkılar gibi / hani new orleans yollarında bir yük treni / hani bir vagonun tepesinde iki gezgin / rüzgârda inleyen bir ağız mızıkası / dylan
***
Gençlik yıllarımdan kalma bir ilgi; Dylan’ın ne yapıp ettiğini hâlâ takip ederim.
80 yaşındaki Dylan, geçen sene haziran ayında 39’uncu stüdyo albümünü çıkardı: Rough and Rowdy Ways (“Çetin Yollar” deyip geçelim).
Dinledim, beğendim.
“Başkaları ne diyor?” diye internette küçük bir araştırma yaptım.
İlgimi en çok çeken yazı, religionnews.com’daki Jeffrey Salkin imzalı ve “Bob Dylan şimdi hangi dinden?” başlıklı yazı oldu.
***
Dylan’ın yeni albümünde bolca dinî gönderme olduğuna dikkat çeken Salkin özetle diyor ki:
‘Dünyaya Robert Zimmerman olarak gelen Bob Dylan dindar bir Yahudi ailenin çocuğuydu, gençliğinde Yahudilikten uzaklaştı ve Yahudi geçmişini inkâr etti, zamanla Evanjelist Hıristiyanlığı benimsedi, sonra Yahudiliğe geri döndü. Yeni albümündeki bir şarkıda Hıristiyanlığın Petrus ve Yuhanna gibi kurucularına selam çakıp başka bir şarkıda da İncil vurgusu yaptığına göre yeniden Hıristiyan olmuş olabilir.’
Olabilir tabii.
Ama yeni şarkılarındaki bazı ‘işaretlere’ istinaden Dylan’ın son dinî durumuna ilişkin mülahazalarda bulunulacaksa (ki Salkin, o şarkılardan birinde Yunan mitolojisine atıfta bulunmasına istinaden Dylan’ın Antik Yunan dinine geçmiş olabileceğinden bile dem vuruyor), İslam’a karşı da boş olmadığını belirtmeden geçmek olmaz.
***
My Own Version of You şarkısı “All through the summers, into January /
I've been visiting mosques and monasteries” diye başlıyor; bol bol cami ve manastır ziyaret ettiğini söylüyor Dylan.
Goodbye Jimmy Reed şarkısında, yaşadığı “cadde”yi (herhalde muhayyel) anlatırken, “Where the Jews, and Catholics, and the Muslims all pray” demesi, Yahudilerin ve Katoliklerin yanı sıra Müslümanların dua ettiği bir yerden bahsetmesi de kayda değer.
Hadi bakalım.