Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 1998 yılına ait kesin hesap incelemesinde, posta işletmesi alındıları üzerinde yapılan tahrifat yoluyla gider gösterilen 35 milyar 386 milyon 533 bin 328 lira tutarındaki parti mal varlığının Hazine'ye gelir kaydedilmesine ve sorumlular hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Anayasa Mahkemesi'nin, CHP'nin 1998, 2004, 2005 ve 2006 yıllarına ait mali denetim kararları Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yüksek Mahkeme, CHP Genel Merkezi ile il örgütlerinin 1998 yılı gelirlerinin; 2 trilyon 243 milyar 92 milyon 242 bin 977 lira, giderlerinin 2 trilyon 58 milyar 121 milyon 512 bin 483 lira ve 1999 yılına devreden nakit mevcudunun 184 milyar 970 milyon 730 bin 494 lira olduğunu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğunu belirledi.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde; ''Bir siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzel kişiliği adına yapılır'' hükmünün yer aldığı anımsatılan kararda, 21 Aralık 1998 tarih ve 527 numaralı yevmiye ile Erdem Elektronik Ltd. Şirketine, bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin fatura aslı yerine, ilgili firma tarafından onaylanmamış fotokopisine dayanılarak 1 milyar 648 milyon 985 bin lira ödeme yapıldığının görüldüğü kaydedildi. 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş bin liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması gerektiği anımsatılan kararda, bu nedenle, bir gerekçe olmaksızın fatura fotokopisine dayanılarak kaydedilen giderin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmediği bildirildi.
Kararda, seyahat harcamalarından parti adına yapıldığını gösteren bilgi ve belge bulunmayan 147 milyon 100 bin liralık kısmının, parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmediği belirtildi.
Parti görevlilerinin yurt dışı seyahatleri sırasında yaptıkları bahşiş ödemelerinin gider yazıldığının görüldüğü ifade edilen kararda, bu ödemeler belgesiz denilerek gider makbuzları ile yapılmış ve gider makbuzlarını da ödeme yapılan kişiler değil seyahati yapan Parti görevlilerinin imzaladığı belirtildi. Parti görevlilerince, bir hizmet karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına gider makbuzları ile bahşiş adı altında ödeme yapılmasının, parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmadığı gibi bu ödemenin Parti tüzel kişiliği adına yapıldığının da kabul edilemeyeceği vurgulandı. Almanya, Hollanda, İtalya ve Belçika seyahatlerinde verilen 35 milyon 349 bin 800 lira tutarındaki bahşişin gider yazılamayacağı bildirildi.
Gecikmeli yatırılan vergiler ve elektrik bedelleri ile ilgili olarak ödenen gecikme zam ve faizlerinin de gider olarak yazıldığı ifade edilen kararda, parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamalarından parti tüzel kişiliğinin sorumlu tutulamayacağını, bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu vurgulandı. Toplam 98 milyon 978 bin 528 liranın bu kapsama ödenen gecikme zammı olduğu girdiği belirlendi.
-''TELGRAF ALINDILARI ÜZERİNDE TAHRİFAT''-
Parti hesabına gider kaydedilen telgraf ücretlerine ait telgraf alındıları üzerinde tahrifat yapılarak, çekilen telgraflar karşılığı ödenmesi gereken tutardan daha fazla gider kaydedildiğinin görüldüğü belirtilen kararda, Posta İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nden alınan belgelere göre, tahrifat yoluyla arttırılmış tutarların gider yazıldığı ve bunun sonucunda toplam 33 milyar 456 milyon 120 bin liranın alınan hizmet karşılığı olmaksızın gerçek dışı gider kaydedildiğinin anlaşıldığına işaret edildi.
Yüksek Mahkeme, 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine uygun olarak yapılmayan toplam 35 milyar 386 milyon 533 bin 328 lira gider karşılığı parti mal varlığının Hazine'ye gelir kaydedilmesine karar verdi.
Mahkeme, resmi belge niteliğindeki Posta İşletmesi alındıları üzerinde tahrifat yaparak Parti'yi zarara uğratan sorumlular hakkında Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna da vardı.
İl örgütlerinin giderlerinin ise yasaya uygun olduğu belirlendi.
CHP'nin 1998 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda; 2 trilyon 243 milyar 92 milyon 242 bin 977 lira geliri, 2 trilyon 22 milyar 734 milyon 979 bin 155 lira gideri ve 184 milyar 970 milyon 730 bin 494 lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğu belirlendi.
2006 YILI GELİR - GİDERİ
Yüksek Mahkeme, denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve belgelerde CHP'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2006 yılı gelirlerinin 48 milyon 621 bin 269 YTL 22 YKr giderlerinin 45 milyon 580 bin 855 YTL 17 Ykr ve 2007 yılına devreden nakit mevcudunun 3 milyon 40 bin 414 YTL 5 YKr olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğunu belirledi.
Parti Genel Merkezi gelirlerinin 33 milyon 978 bin 989 YTL 65 YKr olarak gösterildiği, bunun 3 milyon 536 bin 965 YTL 48 YKr'si 2005 yılından devreden alacaklar, 100 bin YTL 55 YKr'si 2007 yılına devreden borçlar, 6 milyon bin 496 YTL, 30 YKr'si 2005 yılından devreden nakit mevcudu, 2 bin 408 YTL 60 YKr'si aidat gelirleri, 249 YTL 40 YKr'si mal varlığı gelirleri, 1 milyon 641 bin 682 YTL, 36 YKr'si banka mevduat gelirleri, 22 milyon 666 bin 423 YTL'si hazine yardımı ve 29 bin 763 YTL 96 YKr'si çeşitli gelirlerden oluştu.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na (SPK) uygun olarak sağlandığı sonucuna varıldı.
Parti Genel Merkezi'nin 2006 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu yevmiye defterinin 30 Aralık 2005 tarihinde Çankaya İlçe Seçim Kuruluna onaylatıldığı, defter-i kebirine ise sayfa numarası verilmediği ve ilçe seçim kuruluna onaylatılmadığı görüldü.
Denetimde partinin il örgütleri gelirlerinin 14 milyon 642 bin 279 YTL 57 YKr, il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede ise gelirlerin SPK'ya uygun olduğu sonucuna varıldı.
GİDERLERİN İNCELENMESİ-
Denetimde Parti Genel Merkezi giderlerinin 31 milyon 580 bin 359 YTL, 93 YKr olarak gösterildiği görüldü. Bunun 801 bin 312 YTL, 24 YKr'si 2005 yılından devreden borçlar, 4 milyon 600 bin 623 YTL 98 YKr'sin 2007 yılına devreden alacaklar, 2 milyon 613 bin 39 YTL, 65 YKr'si personel giderleri, 2 milyon 824 bin 836 YTL, 46 YKr'si yönetim giderleri, 2 milyon 652 bin 817 YTL 37 YKr'si seçim, tanıtım, propaganda giderleri, 3 milyon 993 bin 872 YTL 15 YKr'si demirbaş alım giderleri, 8 milyon 91 bin 734 YTL, 8 YKr'si bina inşaat giderleri ve 6 milyon 2 bin 124 YTL'sinin ise il örgütlerine yapılan yardımlardan oluştuğu görüldü.
Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılına devreden nakit mevcudu ise 2 milyon 398 bin 629 YTL 72 YKr oldu. Genel Merkez'in 2006 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, belirtilenler bazı giderlerin dışında kalanların SPK'ya uygun olarak gerçekleştirildiği belirtildi..
Bunun dışında Parti görevlilerinin yurt dışı seyahatleri sırasında yaptıkları 206 YTL 3 YKr bahşiş ödemesinin gider yazıldığı belirtilerek, parti görevlilerince, bir hizmet karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına bahşiş adı altında yapılan ödemeler, parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmadığı, bu ödemelerin parti tüzel kişiliği adına yapıldığının da kabul edilemez olduğu ifade edildi.
Denetimlerde bazı parti yöneticilerinin de aralarında bulunduğu kişiler adına düzenlenmiş seyahat harcamalarına (uçak, tren ve otobüs bilet bedelleri) ilişkin belgelerin gider yazıldığı belirtilerek, 5 bin 411 YTL 75 YKr'lik seyahat harcamasının Parti adına yapıldığını gösteren bilgi ve belge bulunmadığından, bu harcamalar Parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmediği kaydedildi.
Denetimde 28 bin 542 YTL 82 YKr'lik vergi, sigorta primi, elektrik ve telefon gecikme zammı ve faizleri ile para cezalarının gider yazıldığına işaret edilen kararda, ''Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme zammı ve faizi ile kişilerin şahsi kusurları dolayısıyla tahakkuk eden para cezalarından Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Kişisel sorumluluk kapsamında olup gider yazılan 28 bin 542 YTL 82 YKr Yasa'ya uygun kabul edilmemiştir'' denildi.
Parti tüzel kişiliği adına ve amacına uygun yapılmayan 2 bin 45 YTL 77 YKr'lik harcamanın gider yazıldığı belirtilen denetimde, parti adına düzenlenmemiş olan faturalar ile Parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmayan harcamaların Parti tüzel kişiliği adına yapıldığının kabul edilemeyeceği kaydedildi. Bu faturalar arasında konaklama, yemek, nakliye, akaryakıt giderleri ile uyku tulumu ve şemsiye alımına ödenen bedeller yer aldı.
Partide ücret karşılığı çalışmakta iken kendi istekleri ile emekli olan personele kıdem tazminatı ödenirken, ihbar tazminatı ile ihbar tazminatına isabet eden sosyal yardımlar da hesaplamaya dahil edilerek ödeme yapıldığı belirtilen kararda, şöyle denildi:
''Fesihten söz edebilmek için sözleşmenin sona erdirilmesine yönelik bir irade beyanı olmalıdır. Partiye verilen dilekçelerde bu kişiler 16 Ocak 2008 tarihi itibariyle emekli olacaklarından bahsederek kendi istekleri ile işten ayrılmak istediklerini belirtmişlerdir. Dilekçe içeriğinden feshi işçilerin yaptığı anlaşılmaktadır. İş akdini Parti feshetmediğine ve işçiler emekli olacaklarını bildirerek ayrılma talebinde bulunduklarına göre bu kişilere ihbar tazminatı ödenmesi 4857 sayılı Kanun'a aykırılık oluşturur. Kanuna aykırı olarak yapılan 45 bin 716 YTL 74 YKr tutarındaki ödemenin Parti adına gider yazılması kabul edilmemiştir.''
Denetimde bin 135 YTL tutarındaki giderin, bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin Ülken Ticarete ait faturanın aslı yerine fotokopisine dayanılarak yapıldığı belirlenerek, gerekçesiz olarak fatura fotokopisine dayanılarak kaydedilen giderin, SPK'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmediği kaydedildi.
Genel Merkez gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, fatura veya serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerektiği halde tutanak, yazı, para makbuzu ve hesaba yapılan havaleye ait dekont gibi tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan belgelere dayanan veya herhangi bir kanıtlayıcı belgeye dayanmayan 20 bin 994 YTL tutarındaki giderin SPK'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış parcama kabul edilemeyeceği belirtildi.
Ceypa Matbaacılık Ltd. Şirketine ait gider yazılan 635 YTL tutarın 870 YTL olarak gider kaydedildiğinin fazladan gider yazılan 235 YTL'nin yasaya uygun bulunmadığı belirtildi.
-HALK TV'YE ÖDEMELER-
Parti tarafından Halk Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş'ye yapılan ödemelerin neye istinaden yapıldığı ve şirket ile aralarında sözleşme bulunup bulunmadığının parti yetkililerine sorulduğu belirtilen kararda, şirket ile aralarında sözleşme olmadığının söylendiği ve Anayasa Mahkemesi'ne CHP Genel Sekreteri imzalı 11 Haziran 2008 tarihli yazı sunulduğu kaydedildi.
Bu yazıda, Halk TV'den alınan hizmetlerin belirtildiği, yapılan inceleme sonucunda da bin 700 YTL'nin gider belgeleri arasında bulunan Halk TV nin muavin defterinden Halk TV nin Şubat ayı kira gideri ve Halk TV tarafından Parti adına düzenlenen 236 bin YTL'nin uydu kira bedeli olduğunun anlaşıldığı belirtildi. Denetim sonucunda, ''Partinin almış olduğu hizmetlerle doğrudan ilgili olmayan ve ödeneceğine dair bir belge ile Partinin yetkili organlarınca alınmış herhangi bir karar bulunmayan, Halk TV'nin kendisinin ödemekle yükümlü olduğu bu giderlerin Parti tarafından karşılanması Yasa'ya uygun bulunmamıştır. Halk TV ye yapılan 237.700.- YTL. ödemenin Hazineye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır'' denildi.
Partinin bazı kişilere herhangi bir gider belgesine dayanmaksızın ödemelerde bulunduğunun anlaşıldığı belirtilen Anayasa Mahkemesinin kararında, şunlar kaydedildi:
''Bu kişilere her ay dışarıya yaptırılan danışmanlık gideri adı altında ödemelerde bulunulduğu tespit edilmiş ve bu ödemelerin neye istinaden yapıldığı ve belgesi olup olmadığı parti yetkililerine sorulmuştur. Parti tarafından Salih Tayfun Orçun, Kerem Kalenderoğlu, Ayşe Kadın Dinler, Serhat Hürkan, Suzan Aydemir ve Z. Ersin Dağıstan'la yapılan sözleşmeler sunulmuş ve bunların dışında başka bir belge bulunmadığı söylenmiştir. Baki Özilhan'la ilgili olarak ise herhangi bir belge ibraz edilmemiştir. Partinin çalışanlarına yaptığı ücret ödemesine ilişkin bordroların incelenmesinde, bu kişilerin bordroya dahil olmadıkları, dolayısıyla da partinin bu kişilerden hizmet satın aldığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle adı geçen kişilerin verdikleri hizmet karşılığında düzenli olarak aldıkları tutarlar için fatura veya serbest meslek makbuzu düzenlemeleri gerekir. Fatura veya serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerektiği halde tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan sözleşmeye dayanarak veya sözleşmesi de olmaksızın kişilerin banka hesabına yatırılan 123 bin 672 YTL 99 YKr tutarındaki giderin yasanın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.''
CHP'nin 2006 yılı hesabına ait defter ve belgelerin incelenmesinde muhasebe işleyişi ile ilgili olarak personele, maaş ve yolluklarına istinaden verilen avanslar ile partinin işlerini takip eden avukata verilen iş avanslarının, avansın verildiği anda muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmediği, avansın harcandığı tarihte ödeme o anda yapılıyormuş gibi gösterilerek muhasebeleştirildiği görüldüğü ifade edilerek, şöyle denildi:
''Parti, avans olarak verdiği paraları Avans Hesabı ile Kasa veya Banka Hesabını karşılıklı çalıştırarak muhasebeleştirmemiş, avans harcandığı zaman Giderler Hesabı ile Kasa Hesabını karşılıklı çalıştırarak para o zaman verilmiş gibi direkt gider yazarak muhasebeleştirilmiştir. Bu şekilde verilen avans tutarı değil, harcanan tutar muhasebeleştirilmiştir. Bu işlem, verilen avansın muhasebeleştirilmemesi anlamına gelmekte olup, avansların takibini güçleştirmektedir. Ayrıca yapılan bu işlem muhasebenin temel ilkelerine de aykırıdır. Verilip de harcanmayan avansların, kayıt altına alınmadığından kişilerin üzerinde kalmış olmalarına rağmen defter ve belgelerden takip edilmesi imkanı bulunmamaktadır. Bu ise partinin mali işlemlerinin tamamının denetlenmesini imkansız kılmaktadır. Bu nedenle, verilen bütün avansların muhasebe kayıtlarının tutulması ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğinin partiye bildirilmesi ile 2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesine göre kayıtları tutmayan Parti sorumluları hakkında Yasanın 113. maddesi uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna varılmıştır.''
Mal veya hizmet satın almak amacıyla kişi veya şirketlere verilen avanslar ile alınan mal veya hizmet karşılığı firmalara olan borçlar tek hesapta Firmalar Hesabında takip edildiği belirtilen denetim kararında avansların ilgili avans hesaplarına ve borçların Satıcılar veya Borçlar Hesabına kaydedilmeleri gerektiği belirtilerek, muhasebe sistemine uygun kayıtların tutulması ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğinin partiye bildirilmesi gerektiği sonucuna varıldığı kaydedildi.
-SONUÇ-
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 2006 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda, Parti'nin 2006 yılı kesin hesabında gösterilen 48 milyon 621 bin 269 YTL 22 YKr geliri, 45 milyon 115 bin 195 YTL 7 YKr gideri ve 3 milyon 40 bin 414 YTL 5 YKr nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve SPK'ya uygun olduğuna karar verdi.
Yüksek Mahkeme, SPK'nın 70. maddesine göre Parti amacına uygun ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 465 bin 660 YTL 10 YKr gider karşılığı parti mal varlığının, aynı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine kararlaştırdı.
Mali işlemlerin SPK'ya uygunluğunun denetlenebilmesi için muhasebe sistemine uygun muhasebe kayıtlarının tutulması, verilen bütün avansların muhasebeleştirilmesi ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğinin de CHP'ye bildirilmesine karar veren Anayasa Mahkemesi, ayrıca SPK'nın 60. maddesine göre usulüne uygun kayıtları tutmayan, defter-i kebirine sayfa numarası vermeyen ve hiç tasdik ettirmeyen Parti sorumluları hakkında SPK'nın 113. maddesi uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
2004 YILI KESİN HESABINDAN TOPLAM 267 BİN 860 YTL HAZİNE'YE GELİR KAYDEDİLDİ
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 2004 yılına ait kesin hesap incelemesinde, 267 bin 860 YTL 57 YKr gider karşılığı parti mal varlığının,Hazine'ye gelir kaydedilmesine, Aynı gider belgelerini mükerrer olarak gider yazarak partiyi zarara uğratan sorumlular hakkında cezai yönden gereğinin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Anayasa Mahkemesi'nin, CHP'nin 2004 yıllarına ait mali denetimine göre, denetimin maddi unsurlarını oluşturan defter ve belgelerde CHP'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2004 yılı gelirlerinin 72 milyon 548 bin 865 YTL 82 YKr, giderlerinin 55 milyon 910 bin 554 YTL 77 YKr ve 2005 yılına devreden nakit mevcudunun 16 milyon 638 bin 311 YTL 5 YKr olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görüldü.
Parti Genel Merkezi gelirleri 51 milyon 628 bin 983 YTL 36 YKr olarak gösterildi. Bunun 436 bin 108 YTL 55 YKr'si 2003 yılından devreden alacaklar, 337 bin 196 YTL 74 YKr'si 2005 yılına devreden borçlar, 8 milyon 59 bin 380 YTL 55 YKr'si 2003 yılından devreden nakit mevcudu, 6 milyon 823 bin 353 YTL 63 YKr'si aidat gelirleri, bin 681 YTL 70 YKr'si bağış gelirleri, 640 YTL'si defter-makbuz satış gelirleri, 19 bin 73 YTL 48 YKr'si mal varlığı gelirleri, 6 milyon 82 bin 591 YTL 68 YKr'si banka mevduat gelirleri, 29 milyon 858 bin 405 YTL 35 YKr'si hazine yardımı ve 10 bin 551 YTL 68 YKr'sinin çeşitli gelirlerden oluştuğu saptandı.
Mali denetim sonucunda, Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na (SPK) uygun olarak sağlandığı sonucuna varıldı.
-SUÇ DUYURUSU-
Yüksek Mahkeme heyeti, Parti Genel Merkezi'nin 2004 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu yevmiye defterinin yıl ortasında 18 Ağustos 2004'te Çankaya İlçe Seçim Kuruluna onaylatıldığı, defter-i kebirine ise sayfa numarası verilmediği ve ilçe seçim kuruluna onaylatılmadığını tespit etti.
2820 sayılı Kanun'a göre, parti adına elde edilen gelirlerin alındığının ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığının ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği, bu defter ve kayıtları tutmayanların altı aydan bir yıla, bu defter ve kayıtları tahrif veya yok edenler veya gizleyenlerin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağının hüküm altına alındığı vurgulandı. Anayasa Mahkemesi, ''Buna göre 2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesine aykırı olarak yevmiye defterini yıl başlamadan önce tasdik ettirmeyen, defter-i kebirine sayfa numarası vermeyen ve hiç tasdik ettirmeyen Parti sorumluları hakkında Yasa'nın 113. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulması gerektiği'' sonucuna vardı.
-BAHŞİŞ ADI ALTINDA YAPILAN ÖDEMELER-
Mali denetimde, partinin 2004 yılı il örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu da saptandı.
Parti Genel Merkezinin 2004 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede de belirtilenler dışında kalan giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varıldı.
İlgili yasa hükümleri gereği alınan bir mal veya hizmetin tutarının gider kaydedilebilmesi için esas olan belgenin fatura olduğunu vurgulayan Yüksek Mahkeme, 2820 sayılı Kanun'a göre, bir siyasi partinin bütün giderlerinin, o siyasi parti tüzel kişiliği adına yapılacağını hatırlattı.
Parti görevlilerinin yurt dışı seyahatleri sırasında yaptıkları ve ayrıntısı gösterilen 243 YTL 57 YKr'lik bahşiş ödemelerinin gider yazıldığını saptayan Anayasa Mahkemesi heyeti, parti görevlilerince, bir hizmet karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına bahşiş adı altında yapılan ödemelerin, Parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmadığı gibi bu ödemelerin Parti tüzel kişiliği adına yapıldığının da kabul edilemeyeceği vurgulandı. Kararda, yurt dışı bahşiş giderlerine ait tabloya da yer verildi.
-PARTİLİLERİN SEYAHAT HARCAMALARI-
Aralarında parti yöneticileri Önder Sav, Cevdet Selvi, Kemal Kılıçdaroğlu'nin de bulunduğu bazı partililer adına düzenlenmiş seyahat harcamaları, uçak, tren ve otobüs bilet bedelleri, konaklama bedellerine ilişkin belgelerin gider yazıldığını belirleyen Anayasa Mahkemesi heyeti, 4 bin 918 YTL 20 YKr'lik seyahat harcamasının Parti adına yapıldığını gösteren bilgi ve belge bulunmadığından, bu harcamaları Parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul etmedi.
İncelemelerde, 27 bin 612 YTL 38 YKr vergi, sigorta primi ve kira bedelleri gecikme zammı ve faizleri ile para cezalarının gider yazıldığını belirleyen Yüksek Mahkeme, parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme zammı ve faizi ile kişilerin şahsi kusurları dolayısıyla tahakkuk eden para cezalarından Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmadığını kaydetti. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğunun açık olduğunu vurgulayan heyet, kişisel sorumluluk kapsamında olup gider yazılan 27 bin 612 YTL 38 YKr'yi Yasa'ya uygun kabul etmedi.
Anayasa Mahkemesi, yapılan incelemede ayrıca parti adına kayıtlı olmayan bir cep telefonu faturalarının parti bütçesinden ödendiğini de belirledi. Binnaz Gürbüz adına kayıtlı ve toplam tutarı 2 bin 398 YTL 30 YKr olan cep telefonu faturaları bedellerinin gider yazılmasının, parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmayacağını kaydeden Anayasa Mahkemesi, bu ödemenin parti tüzel kişiliği adına yapıldığının da kabul edilemeyeceğine hükmetti.
-MÜKERRER HARCAMALAR İÇİN SUÇ DUYURUSU-
Heyet, yapılan incelemede ayrıca, 31 Aralık 2004 tarihli mahsup fişinde gider yazılan 13 bin 387 YTL 94 YKr'lik harcamaya ilişkin mahsup fişi ekinde hiçbir belgenin olmadığını belirledi. Yapılan incelemeler sırasında, bu fişte belgesiz olarak gider yazılan harcamalara ilişkin belgelerin, 2005 yılında mahsup fişine eklenerek tekrar gider yazıldığını tespit etti. Anayasa Mahkemesi, mükerrer olarak gider yazılan 13 bin 387 YTL 94 YKr'nin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunu kabul etmedi. Heyet ayrıca, bu eylemle ilgili olarak sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna varıldığını bildirdi.
-BELGESİZ GİDER YAZILAN AVANSLAR-
Yapılan incelemede, 2 bin 629 YTL tutarındaki avansın, herhangi bir harcama belgesi olmaksızın 31 Aralık 2004 tarihli mahsup fişinde 15 Aralık 2004 tarihli Genel Sayman Mahmut Yıldız imzalı avans listesine istinaden gider yazılıp kapatıldığı tespit edildi. Parti Muhasebe Müdürü tarafından sunulan 28 Mayıs 2008 tarihli yazıda, söz konusu tutarın listede adı geçenlerce Parti adına muhtelif tarihlerde yapılan ancak belgelendirilemeyen masraflar olduğu belirtildi. 2 bin 629 YTL tutarındaki avans, herhangi bir belgeye dayanmaksızın gider yazıldığından Kanun'a uygun kabul edilmedi.
Belgesiz olarak gider yazılan avansın, Altan Öymen, Bülent Boratalı, Eşref Erdem, Hükümet komiseri, Nihat Matkap gibi isimlere verildiği, bu tutarın bin 458 YTL'sinin ise Genel Başkan Deniz Baykal için harcandığı belirlendi.
-FATURA YERİNE FOTOKOPİ-
Yapılan incelemelerde, 9 bin 763 YTL 42 YKr tutarındaki giderlerin, bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin fatura aslı yerine fotokopisine dayanılarak yapıldığı da tespit edildi. Gerekçesiz olarak fatura fotokopisine dayanılarak kaydedilen giderin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmedi.
Genel Merkez gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gösterilen harcamaların dayanağı olarak sözleşme, tutanak, proforma fatura, adisyon fişi, Parti görevlilerince düzenlenmiş ve imzalanmış gider makbuzu gibi belgelerin muhasebe fişine eklendiği, bazı harcamaların da herhangi bir belgeye dayanmadığı tespit edildi. Tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan belgelere dayanan veya herhangi bir kanıtlayıcı belgeye dayanmayan 52 bin 89 YTL 16 YKr tutarındaki giderin ilgili Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmedi.
Bir gıda şirketine ödenen mahsup fişinde gider yazılan, fatura tutarının 60 YTL olduğu halde 160 YTL olarak gider kaydedildiği belirlendi, fazladan gider yazılan 100 YTL yasaya uygun bulunmadı.
İncelemede, 10 Aralık 2004 tarih mahsup fişinde Mehmet Sevigen'e bankaya yatırılmak suretiyle 12 bin YTL avans verildiği tespit edildi. Yapılan incelemelerde, söz konusu avansın 2005 ve 2006 yıllarına devredildiği ve bu yıllarda da kapatılmadığı anlaşıldı. Avansın kapanıp kapanmadığı konusunun Parti yetkililerine sorulduğu, bu avansın ilgilinin Genel Başkanın yanında seyahat etmesinden dolayı verildiği, avansın 2008 yılına kadar devir suretiyle intikal ettiği ve 9 Haziran 2008'e kadar kapatılmadığı yönünde cevap verildiği kaydedildi. Parti görevlisine verilen avansın, üzerinden uzun süre geçmesine rağmen kapatılmadığını, bu durumun SPK'ya aykırı olduğunu belirleyen Yüksek Mahkeme, ''Genel Başkanla birlikte yapılan seyahat dolayısıyla verilen 12 bin YTL avansın, üzerinden dört yıl geçmiş olmasına rağmen seyahate ilişkin harcama belgelerinin ibraz edilerek kapatılmaması ve iade edilmemesi nedeniyle Hazine'ye irat kaydedilmesi gerektiği'' sonucuna vardı.
-HABERTÜRK, SEÇİM ÇALIŞMALARI-
Habertürk peşin aldığı 265 bin 500 YTL karşılığı toplam 214 bin 500 YTL tutarında fatura düzenlendiğini, kalan 51 bin YTL'nin ise faturalandırılmadığı belirlendi. Heyet, bu nedenle Habertürk'e peşin olarak ödendiği halde karşılığında fatura düzenlenmeyen ve sözleşmede belirtilen hizmetlerin alındığını gösteren herhangi bir belge bulunmayan 51 bin YTL'nin Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna vardı.
Söz konusu şirkete aynı sözleşme kapsamında olduğu belirtilen 10 Aralık 2004'te 50 bin YTL tutarında bir ödemede daha bulunulduğu, bunun karşılığında 31 Aralık 2004'te fatura düzenlendiği belirlendi.
Şirket ile yapılan sözleşme dahilinde söz konusu şirkete tekrar ödemede bulunulması ve iş yaptırılması imkanı bulunmadığına işaret eden Anayasa Mahkemesi heyeti, sözleşmeye göre işin sona ereceği 31 Mart 2004'ten ve 28 Mart 2004 seçim tarihinden çok sonra 10 Aralık 2004'te yerel seçimlerle ilgili yapılacak işler dolayısıyla şirkete ödemede bulunulmasının sözleşmeye açıkça aykırı olduğu sonucuna vardı. Yüksek Mahkeme heyeti, Habertürk'e sözleşmeye aykırı olarak sonradan ödenen 50 bin YTL'nin Hazineye irat kaydedilmesine, Başkanvekili Osman Alifeyyaz Paksüt, üyeler Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten ve Necmi Özler'in karşı oyu ve oy çokluğuyla karar verdi.
-GİDERE DAYANMAYAN ÖDEMELER-
Yapılan incelemede, partinin bazı kişilere herhangi bir gider belgesine dayanmaksızın ödemelerde bulunduğu da belirlendi. Bu kişilere her ay dışarıya yaptırılan danışmanlık gideri adı altında ödemelerde bulunulduğunu tespit eden Anayasa Mahkemesi heyeti, bu ödemelerin neye istinaden yapıldığı ve belgesi olup olmadığını parti yetkililerinden sordu. Parti tarafından Salih Tayfun Orçun, Kerem Kalenderoğlu ve Ayşe Kadın Dinler ile yapılan sözleşmelerin sunulmuş ve bunların dışında başka bir belge bulunmadığı iletildi. Baki Özilhan ile ilgili olarak ise herhangi bir belge ibraz edilmedi.
Partinin çalışanlarına yaptığı ücret ödemesine ilişkin bordroların incelenmesinde, bu kişilerin bordroya dahil olmadıkları, dolayısıyla da partinin bu kişilerden hizmet satın aldığı belirlendi. Bu nedenle adı geçen kişilerin verdikleri hizmet karşılığında düzenli olarak aldıkları tutarlar için fatura veya serbest meslek makbuzu düzenlemeleri gerekeceğine işaret eden Yüksek Mahkeme heyeti, fatura veya serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerektiği halde tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan sözleşmeye dayanarak veya sözleşmesi de olmaksızın kişilerin banka hesabına yatırılan 41 bin 718 YTL 60 YKr tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunu kabul etmedi.
Heyet, 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak yapılmayan toplam 267 bin 860 YTL 57 YKr gider karşılığı parti mal varlığının Hazine'ye gelir kaydedilmesi ve aynı gider belgelerini mükerrer olarak gider yazarak partiyi zarara uğratan sorumlular hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna vardı.
-GENEL MERKEZİN MUHASEBE İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN ELEŞTİRİLER-
Anayasa Mahkemesi heyeti, CHP'nin 2004 yılı hesabına ait defter ve belgelerin incelenmesinde muhasebe işleyişi ile ilgili olarak bazı eksiklikleri de tespit etti.
Heyet, verilen bütün avansların muhasebe kayıtlarının tutulması ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğini partiye bildirme, 2820 sayılı Kanun'a göre kayıtları tutmayan parti sorumluları hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna vardı.
Yüksek Mahkeme heyeti, muhasebe sistemine uygun kayıtların tutulması ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğini de partiye bildirmeye de karar verdi.
Defter ve belgelerin incelenmesinde, Partiye ait olan Altındağ 2. Bölge 2720 ada 39 parselde kayıtlı 64 bağımsız bölümden oluşan Rüzgarlı Sokaktaki Halk İş Hanı ile Çankaya 1. Bölge 4948 ada 27 parselde kayıtlı 10 mesken ve 6 bürodan oluşan Çevre Sokaktaki eski genel merkez binasının demirbaşlar hesabına (aktife) kaydedilmediği de anlaşıldı. Heyet, bu binaların Demirbaşlar Hesabına kaydının sağlanması ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesi'ne sunulması gereğini de partiye bildirmeye karar verdi.
-İL ÖRGÜTLERİ GİDERLERİ-
Parti il örgütlerinin giderleri 20 milyon 61 bin 334 YTL 62 YKr olarak gösterildi. Bunun 495 bin 87 YTL 87 YKr'sinin 2003 yılından devreden borçlar, 79 bin 208 YTL 9 YKr'sinin 2005 yılına devreden alacaklar, 1 milyon 285 bin 634 YTL 40 YKr'sinin personel giderleri, 4 milyon 298 bin 105 YTL 81 YKr'sinin yönetim giderleri, 533 bin 63 YTL 54 YKr'sinin kurultay-kongre giderleri, 9 milyon 942 bin 301 YTL 56 YKr'sinin seçim, tanıtım, propaganda giderleri, 2 milyon 733 bin 236 YTL 84 YKr'sinin demirbaş alım giderleri ve 694 bin 696 YTL 51 YKr'sinin yapılan yardımlardan oluştuğu belirlendi. İl örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin kanuna uygun olduğu sonucuna varıldı.
-PARTİ MALLARININ İNCELENMESİ-
Partinin 2004 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, 2004'te değeri yüz YTL'yi aşan 301 bin 40 YTL 58 YKr değerinde taşıt ve demirbaş eşya niteliğinde taşınır mal, 2 milyon 481 bin 32 YTL 25 YKr değerinde taşınmaz mal ediniminin olduğu belirlendi. Partinin 2004 yılında edindiği taşınmaz ve taşınır malların kanuna uygun olarak sağlandığı saptandı.
-SONUÇ-
CHP'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda, partinin 2004 yılı kesinhesabında gösterilen 72 milyon 548 bin 865 YTL 82 YKr geliri, 55 milyon 642 bin 694 YTL 20 YKr gideri ve 16 milyon 638 bin 311 YTL 5 YKr nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğuna karar verildi.
2820 sayılı Kanun'a göre parti amacına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen toplam 267 bin 860 YTL 57 YKr gider karşılığı parti mal varlığının, aynı yasanın ilgili maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine hükmeden Yüksek Mahkeme heyeti, ayrıca aynı gider belgelerini mükerrer olarak gider yazarak partiyi zarara uğratan sorumlular hakkında cezai yönden gereğinin takdir ve ifası için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasına hükmetti.
İlgili kanuna göre usulüne uygun kayıtları tutmayan, yevmiye defterini zamanında tasdik ettirmeyen, defter-i kebirine sayfa numarası vermeyen ve hiç tasdik ettirmeyen parti sorumluları hakkında da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Bu kararı oy birliğiyle alan Anayasa Mahkemesi heyeti, yalnızca Habertürk'e sözleşmeye aykırı olarak ödenen 50 bin YTL'nin Hazine'ye irat kaydedilmesine ilişkin kararını oy çokluğuyla aldı. Bu karara, Başkanvekili Osman Alifeyyaz Paksüt ile üyeler Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten ve Necmi Özler karşı oy kullandı.
-PAKSÜT'TEN KARŞI OY-
Paksüt, Erten ve Özler'in karşı oy gerekçelerinde, Habertürk ile CHP arasında yapılan sözleşme gereği Habertürk'e 265 bin 500 YTL peşin ödendiği, bunun 214 bin 500'lük kısmı için fatura alındığı, kalan 51 bin YTL için ise fatura düzenlenmediği belirtildi. Şirkete daha sonra yapılan 50 bin YTL'lik ödemenin faturasının 31 Aralık 2004'te düzenlendiği ve faturada bu ödemenin ''TV tanıtım ve prodüksiyon bedeli'' olduğunun belirtildiği kaydedilen karşı oy gerekçesinde, ''31 Aralık 2004 tarihli faturanın gerçeği yansıtmadığı ve bu ödeme karşılığında bir hizmet alınmadığı hususunda dosyada herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Tarafların, daha önce imzaladıkları sözleşme çerçevesinde ve bu sözleşmeye yazılı bir ek yapmaksızın sözlü mutabakatla bu şekilde uygulama yapmalarına yasal bir engel de bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, yapılan ödemenin kanuna aykırı olduğunu kabul eden çoğunluk kararına katılmadık'' denildi.
Üye Fulya Kantarcıoğlu karşı oy yazısında ise ''Daha önce 22 Kasım 2003 tarihinde imzalanan sözleşmede verilmesi öngörülen hizmetler kapsamında ödendiği anlaşılan söz konusu miktara ilişkin faturaya, aksi kanıtlanamadıkça itibar edilmesi ve buna ilişkin parti giderinin yasal olduğunun kabulü gerekmektedir'' dedi.
2005 YILI HESAPLARINDA PARTİ AMACINA UYGUN GÖRÜLMEYEN 161 BİN 620 YTL HAZİNE'YE
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 2005 yılına ait kesin hesap incelemesinde, parti amacına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 161 bin 620 YTL 2 YKr gider karşılığı parti mal varlığının, Hazine'ye gelir kaydedilmesine karar verdi.
Anayasa Mahkemesinin, CHP'nin 1998, 2004, 2005 ve 2006 yıllarına ait mali denetim kararları, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Partinin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2005 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporuna göre, CHP Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2005 yılı gelirlerinin 56 milyon 2 bin 525 YTL 7 YKr, giderlerinin 49 milyon 596 bin 345 YTL 31 YKr ve 2006 yılına devreden nakit mevcudunun 6 milyon 406 bin 179 YTL 76 YKr olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görüldü.
-GENEL MERKEZ VE ÖRGÜTLERİN GELİR İNCELEMESİ-
CHP'nin gelirlerinin incelenmesinde, parti genel merkezi gelirlerinin 41 milyon 936 bin 287 YTL 39 YKr olarak gösterildiği, bunun 3 milyon 385 bin 486 YTL 97 YKr'sini 2004 yılından devreden alacakların, 801 bin 312 YTL 24 YKr'sini 2006 yılına devreden borçların, 15 milyon 779 bin 763 YTL 21 YKr'sini 2004 yılından devreden nakit mevcudun, 2 bin 629 YTL 62 YKr'sini aidat gelirlerinin, 18 bin 200 YTL'sini mal varlığı gelirlerinin, 4 milyon 184 bin 161 YTL 26 YKr'sini banka mevduat gelirlerinin, 17 milyon 756 bin 281 YTL 18 YKr'sini hazine yardımının ve 8 bin 452 YTL 91 YKr'sini de çeşitli gelirin oluştuğu belirlendi.
CHP Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varıldı.
İncelemede, parti genel merkezinin 2005 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu yevmiye defterinin 30 Aralık 2005 tarihinde Çankaya İlçe Seçim Kuruluna onaylatıldığı, defter-i kebirine ise sayfa numarası verilmediği ve ilçe seçim kuruluna onaylatılmadığı görüldü.
Anayasa Mahkemesi heyeti, 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 60. maddesine aykırı olarak yevmiye defterini yıl başlamadan önce tasdik ettirmeyen, defter-i kebirine sayfa numarası vermeyen ve hiç tasdik ettirmeyen parti sorumluları hakkında söz konusu yasanın 113. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna vardı.
İl örgütleri gelirlerinin incelenmesinde de partinin il örgütlerinin gelirlerinin 14 milyon 66 bin 237 YTL 68 YKr olarak gösterildiği belirtildi.
İl örgütlerinin gelirlerinin 79 bin 208 YTL 9 YKr'sini 2004 yılından devreden alacakların, 744 bin 626 YTL 95 YKr'sini 2006 yılına devreden borçların, 858 bin 547 YTL 84 YKr'sini 2004 yılından devreden nakit mevcudun, 1 milyon 107 bin 586 YTL 17 YKr'sini aidat gelirlerinin, 2 milyon 216 bin 243 YTL 53 YKr'sini bağış gelirleri, 25 bin 664 YTL'sini defter-makbuz satış gelirlerinin, 1 milyon 877 bin 222 YTL 35 YKr'sini faaliyet gelirlerinin, 246 bin 55 YTL 7 YKr'sini mal varlığı gelirlerinin, 343 bin 867 YTL 53 YKr'sini banka mevduat gelirlerinin ve 6 milyon 567 bin 216 YTL 15 YKr'sini ise genel merkez yardımı oluşturdu.
İncelemede, il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varıldı.
-GİDERLERİN İNCELENMESİ-
Parti Genel Merkezinin 2005 yılı giderleri, 35 milyon 934 bin 791 YTL 9 YKr olarak gösterildi. Bunun 337 bin 196 YTL 74 YKr'sini 2004 yılından devreden borçlar, 3 milyon 536 bin 965 YTL 48 YKr'sini 2006 yılına devreden alacaklar, 2 milyon 276 bin 711 YTL 44 YKr'sini personel giderleri, 1 milyon 673 bin 410 YTL 91 YKr'sini yönetim giderleri, 587 bin 233 YTL 86 YKr'sini kurultay-kongre giderleri, 2 milyon 559 bin 369 YTL 99 YKr'sini seçim, tanıtım, propaganda giderleri, 666 bin 563 YTL 31 YKr'sini demirbaş alım giderleri, 17 milyon 730 bin 123 YTL 21 YKr'sini bina inşaat giderleri ve 6 milyon 567 bin 216 YTL 15 YKr'sini ise il örgütlerine yapılan yardımlardan oluştuğu belirlendi.
Parti Genel Merkezinin 2006 yılına devreden nakit mevcudu ise 6 milyon bin 496 YTL 30 YKr tespit edilirken, genel merkezin 2005 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, belirtilenler dışında kalan giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varıldığı tespit edildi.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin bir ve ikinci fıkralarında; ''Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz'' hükmünün düzenlediği hatırlatılan inceleme raporunda, parti görevlilerinin yurt dışı seyahatleri sırasında 538 YTL 15 YKr bahşiş ödemesini gider yazdığı kaydedildi.
Raporda, ''Parti görevlilerince, bir hizmet karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına bahşiş adı altında yapılan ödemeler, parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmadığı gibi bu ödemelerin parti tüzel kişiliği adına yapıldığı da kabul edilemez'' denildi.
Kişiler adına düzenlenmiş seyahat harcamalarının da (uçak, tren ve otobüs bilet bedelleri, konaklama bedelleri) gider yazıldığı, 8 bin 794 YTL 57 YKr seyahat harcamasının parti adına yapıldığını gösteren bilgi ve belge bulunmadığından, bu harcamalar, ''parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama'' olarak kabul edilmedi.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme zammı ve faizi ile kişilerin şahsi kusurları dolayısıyla tahakkuk eden para cezalarından parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmadığı belirtilen raporda, 13 bin 20 YTL 61 YKr'lik vergi, sigorta pirimi ve telefon gecikme zammı ve faizleri ile para cezalarının kişisel sorumluluk kapsamında olduğundan gider yazılması kabul edilmedi.
Parti adına düzenlenmeyen belgelere dayanılarak yapılan 389 YTL 5 YKr'lik ödemenin de gider yazıldığı tespit edilirken, parti adına düzenlenmemiş noter makbuzları bedellerinin gider yazılması, parti tüzel kişiliğinin faaliyet amacıyla bağdaşmadığı ve bu ödemenin parti tüzel kişiliği adına yapıldığı da kabul edilmedi.
-FOTOKOPİ FATURALAR-
İncelemede, 980 YTL 8 YKr tutarındaki gider belgelerinin fotokopileri kullanılarak mükerrer gider yazıldığı belirlendi. Mükerrer olarak gider yazılan bedelin belgeye dayandırılması kabul edilmedi ve bu eylemle ilgili sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna varıldı.
Asıl fatura yerine fotokopi faturaya dayanak gösterilerek gider yazılan 6 bin 183 YTL 60 YKr de yasanın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış kabul edilmedi.
Partinin satın aldığı otobüslerin bedellerinin ödenmesine ilişkin düzenlenen mahsup fişi ve eklerinin incelenmesinde, otobüs alımıyla ilgili özel tüketim vergisinin mükerrer gider yazıldığı tespit edildi. Mükerrer gider yazılan bin 787 YTL 74 YKr özel tüketim vergisi tutarının, yasanın öngördüğü anlamda belgeye dayandırıldığı kabul edilmedi ve bu eylemle ilgili sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verildi.
Yurt dışı seyahat giderlerinin ödenmesine ilişkin belgelerin incelenmesinde, İsrail para birimi ile ödenen tutarın, Amerikan doları üzerinden gider yazıldığı tespit edildi.
Aynı uçak biletleri bedellerinin, hem partinin uçak biletlerini aldığı firma faturalarıyla, hem de seyahati gerçekleştiren kişinin adına kasadan ödeme yapılmış gibi gösterilerek mükerrer gider yazıldığı belirlendi. Mükerrer gider yazılan bin 898 YTL 64 YKr, yasanın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış kabul edilmedi, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna varıldı.
-BELGELER ÜZERİNDE TAHRİFAT YAPILMASI-
Yurt dışı harcamalara ilişkin gider belgelerinin incelenmesinde, belgelerin üzerinde tahrifat yapılarak, yapılan gerçek harcama tutarından daha fazla gider yazıldığı görüldü. Gider belgelerinde tahrifat yaparak bin 132 YTL 13 YKr fazladan gider yazılması yasaya uygun bulunmadı ve ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verildi.
Genel Merkez gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, harcamaların dayanağı olarak tahsilat makbuzu, tutanak, yazı, parti görevlilerince düzenlenmiş ve imzalanmış gider makbuzu gibi belgelerin muhasebe fişine eklendiği, bazı harcamaların da herhangi bir belgeye dayanmadığı tespit edildi. Bu yolla yazılan 4 bin 586 YTL 23 YKr tutarındaki giderin belgeye dayandığı kabul edilmedi.
Parti adına kayıtlı 34 CHP 41 plakalı aracın tamirat bedeli olarak, kasko sigortasının yaptırıldığı sigorta şirketine ödemede bulunulduğu belirtilen inceleme raporunda, aracın yaptığı trafik kazasında diğer araç sürücüsünün yüzde 100 kusurlu bulunduğu ancak yine de partinin, aracın tamirat bedelini ödediği kaydedildi. Tamirat için partinin ödediği 13 bin 512 YTL'nin parti tarafından yapılması gereken bir ödeme olmadığı, sigorta şirketi ile kazada kusurlu bulunan karşı tarafın aralarında çözümlemesi gereken bir ödeme olduğu belirtilen raporda, yapılan ödemenin parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmediği belirtildi.
-PARTİ ALACAKLARININ GİDER YAZILMASI-
Partinin kişilerden alacağı olan ve bir kısmı 2003 yılından itibaren devir edilmek suretiyle gelen, bir kısmı da 2004 yılında verilen toplam 18 bin 725 YTL 79 YKr'nin, herhangi bir belge olmaksızın gider yazıldığı da tespit edildi. Herhangi bir belgeye dayanmaksızın gider yazılan bedelin, yasanın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmedi.
Partinin, ''Firmalar Hesabında'' kayıtlı 8 bin 867 YTL 97 YKr alacağının, herhangi bir tahsilat belgesi olmaksızın, tahsil edilmiş gibi gösterilerek kasa hesabına kaydedilerek kapatıldığı anlaşıldı. Kasa Hesabına yapılan kayıtla ilgili herhangi bir kasa tahsil fişi düzenlenmediği için herhangi bir tahsilat belgesine dayanmaksızın kaydedilen söz konusu bedelin yasaya uygun belgeye dayanmadığı tespit edildi.
Partinin, Salih Tayfun Orçun, Kerem Kalenderoğlu, Ayşe Kadın Dinler ve Baki Özilhan'a danışmanlık gideri adı altında herhangi bir gider belgesine dayanmaksızın ödemelerde bulunduğu anlaşıldı. Fatura veya serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerektiği halde tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan, sözleşmeye dayanarak veya sözleşmesi de olmaksızın kişilerin banka hesabına yatırılan 77 bin 692 YTL 35 YKr tutarındaki gider, yasaya uygun kabul edilmedi.
İncelemede, toplam 161 bin 620 YTL 2 YKr gider karşılığı parti mal varlığının Hazine'ye gelir kaydedilmesi ve harcama belgelerinde tahrifat yaparak veya aynı gider belgelerini mükerrer gider yazarak partiyi zarara uğratan sorumlular hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verildi.
-İL ÖRGÜTLERİ GİDERLERİ-
Parti il örgütlerinin giderlerinin 13 milyon 661 bin 554 YTL 22 YKr olarak gösterildiği belirtilen inceleme raporunda, bunun 453 bin 760 YTL 72 YKr'sini 2004 yılından devreden borçlar, 275 bin 206 YTL 89 YKr'sini 2006 yılına devreden alacaklar, 1 milyon 260 bin 500 YTL 67 YKr'sini personel giderleri, 4 milyon 211 bin 691 YTL 3 YKr'sini yönetim giderleri, 684 bin 770 YTL 61 YKr'sini kurultay-kongre giderleri, 2 milyon 704 bin 412 YTL 34 YKr'sini seçim, tanıtım, propaganda giderleri, 3 milyon 637 bin 784 YTL 79 YKr'sini demirbaş alım giderleri ve 433 bin 427 YTL 17 YKr'si ise yapılan yardımlar oluşturdu.
İl örgütlerinin 2006 yılına devreden nakit mevcudunun ise 404 bin 683 YTL 46 YKr olduğu tespit edilirken, il örgütleri kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varıldı.
-PARTİ MALLARININ İNCELENMESİ-
CHP'nin 2005 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, partinin 2005 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. maddesi uyarınca değeri yüz YTL'yi aşan 825 bin 473 YTL 60 YKr değerinde taşıt ve demirbaş eşya niteliğinde taşınır mal, 3 milyon 478 bin 414 YTL 50 YKr değerinde taşınmaz mal ediniminin olduğu anlaşıldı.
Parti tarafından 2005 yılında edinilen, değerleri toplam 825 bin 473 YTL 60 YKr olan taşınır malların, 666 bin 563 YTL 31 YKr'sinin Genel Merkez, 158 bin 910 YTL 29 YKr'sinin ise il örgütleri tarafından edinildiği tespit edildi.
İncelemede, parti tarafından 2005 yılında edinilen, değerleri toplamı 3 milyon 478 bin 414 YTL 50 YKr olan çeşitli büro, daire ve dükkan niteliğindeki taşınmaz malların tamamının ise il örgütleri tarafından ve satın alma suretiyle edinildiği belirlendi.
CHP'nin 2005 yılı kesin hesabının ve eklerinin incelenmesinde, partinin 2005 yılında edindiği taşınmaz ve değeri yüz YTL'yi aşan taşınır malların 2820 sayılı Yasa'ya uygun sağlandığı sonucuna varıldı.
Partinin 2005 yılı kesin hesabının incelenmesinde; partinin 2005 yılı kesin hesabında gösterilen 56 milyon 2 bin 525 YTL 7 YKr geliri, 49 milyon 434 bin 725 YTL 29 YKr gideri ve 6 milyon 406 bin 179 YTL 76 YKr nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varıldı.
Söz konusu yasanın 70. maddesine göre parti amacına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 161 bin 620 YTL 2 YKr gider karşılığı parti mal varlığının, 2830 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine karar verildi.
Muhasebe sistemine uygun muhasebe kayıtlarının tutulmasına, verilen bütün avansların muhasebeleştirilmesine ve denetime elverişli şekilde Anayasa Mahkemesine sunulması gereğinin partiye bildirilmesi kararlaştırıldı.
''Harcama belgelerinde tahrifat yaparak veya aynı gider belgelerini mükerrer gider yazarak'' partiyi zarara uğratan sorumlular hakkında cezai yönden gereğinin takdir ve ifası için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar veren Anayasa Mahkemesi, usulüne uygun kayıtları tutmayan, yevmiye defterini zamanında tasdik ettirmeyen, defter-i kebirine sayfa numarası vermeyen ve hiç tasdik ettirmeyen parti sorumluları hakkında da aynı Yasa'nın 113. maddesi uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasını oy birliğiyle kararlaştırdı.