40 milyar dolar büyüklüğe sahip Katar Yatırım Ajansı, Çalık Holding ile beraber atv-Sabah ihalesine girdi ve yüzde 25'lik ortaklık payı için 125 milyon dolar ödedi. Daha önce İngiliz Borsası ve İsviçre'nin ikinci büyük bankası Credit Suisse'ye de ortak olan ve bu işlemler için 1,7 milyar dolar ödeyen bu dev fonun, 2008 sonuna kadar dünya genelinde 15 milyar dolarlık yatırım yapması bekleniyor.
Finans uzmanları, 'Türkiye'nin bu dev fonlardan yeterince yararlanamadığına' dikkat çekerek, "Katarlıların adımı fonların ilgisini Türkiye'ye çekebilir. Bu da ekonomideki kırılganlıkların azalmasına büyük katkı sağlayabilir." yorumunu yapıyor. Uzmanlar, daha önce gayrimenkul sektörüne yatırım yapan Katarlıların ilk kez istihdama yönelik bir yatırıma imza attıklarına dikkat çekerek, bunun istikrar tartışmalarının başladığı bir dönemde gerçekleşmesinin önemine vurgu yapıyorlar.
Ulusal Varlık Fonları (SWF), geçen hafta gerçekleşen Forum İstanbul'un da ana gündem maddelerinden birisiydi. MENA-OECD Yatırım Programı Başkanı Reiner Geiger, "Türk ekonomisinin yabancı sermayeye ihtiyacı olduğu aşikâr ve bu noktada ulusal varlık fonları önemli rol oynayabilir." diyerek, sermaye açığının buradan karşılanabileceğine dikkat çekti.
Bu fonlara karşı ayrımcı değil, destekleyici politikalar geliştirilmesi gerektiğine işaret eden Geiger, "Cari açığın finasmanında sıcak para yerine SWF'lere yönelmek çok daha yararlı sonuçlar doğuracaktır." dedi. Bu fonların gayrimenkul ve alışveriş merkezi gibi yatırımlar yerine istihdama katkı sağlayan işletmelere yönlendirilmesi gerektiğini söyleyen Reiner Geiger, "Türkiye'nin alışveriş merkezi, gökdelenler gibi gayrimenkul yatırımlarına ihtiyacı yok. Bu fonların üretim yapan ve istihdam sağlayan sektörlere yatırım yapması gerekir." dedi.
Dünyanın önde gelen yatırım bankalarından Lehman Brothers'ın kıdemli politika analisti Alastair Newton da bugün toplam büyüklüğü 2,8 trilyon dolara ulaşan fonların, önümüzdeki 10 yılda 14 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşmasının beklendiğini söyledi. Newton, Türkiye'nin 'bu fonlardan nasıl yararlanabilirim?' sorusuna cevap araması gerektiğini vurgulayarak, "Herkes bu fonların peşinde siz de bunun yolunu aramalısınız." diye konuştu.
Global Insight Ülke Riskleri Başkanı Jan Randolph da SWF'lerin cari açık üreten ülkeler açısından son derece önemli bir finansman kaynağı olabileceğine işaret etti. SWF'lerin sıcak paranın aksine daha çok kalıcı yatırımlara odaklandığını anlatan Randolph, "SWF'lerin çok derin cepleri var. Kapınıza geldiklerinde mutlaka içeri alın. Onların omuzlarında yükselebilirsiniz." şeklinde konuştu.
Dünya ekonomisinin önde gelen aktörlerinin büyük çöküş yaşadığı bir dönemde ortaya çıkan SWF'ler tüm dünyanın ilgisini çekiyor. Birçok devlet başkanı ve uluslararası banka, bu fonlardan yararlanabilmek için Ortadoğu ve Uzakdoğu'ya sefer ediyor. Yatırımlarının çok önemli bir bölümü Amerikan ve İngiliz şirketlerine ait hisse senetleri ile yine bu ülkelerin devlet tahvillerinde değerlendirilen bu fonlar, Batı malî piyasalarına güven ve istikrar kazandırıyor. Bu nedenle birçok yatırım bankası ve devlet şirketi bu fonlardan daha çok istifade edebilmek için Körfez ülkelerinde özel bürolar ve temsilcilikler açıyor.
Katarlı fon, Londra Borsası'nın da ortağı
Katar Yatırım Ajansı (KYA), Katar Maliye Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Tamamı hükümete ait olan bu fonun başında da Katar Emiri El Tani'nin oğlu, Tamim Bin Hamad El Tani bulunuyor. 2000 yılında kurulan fon, hükümetin gelirini çeşitlendirerek petrole bağımlılılığını azaltmayı hedefliyor. Katar'da enerji dışındaki alanlarda ve yurtdışında yatırımlar yapan bu dev fon, Londra Borsası'nın yüzde 20, İskandinav borsalarını işleten OMX adlı şirketin de yüzde 10 ortağı. Katarlılar, İngiltere'nin önde gelen süpermarket zinciri Sainsbury'nin yüzde 25 hissesini de elinde bulunduruyor. KYA'nın 40 ülkede operasyon yürüten medya ve ileri teknoloji şirketi Fransız Lagardere'de de yüzde 10'a yakın hissesi var. Grup, Paris Match, Elle ve Cardriver dergilerini çıkarıyor. KYA şimdilerde İngiltere'nin ikinci büyük bankası Royal Bank of Scotland'a yatırım yapmak için temaslarda bulunuyor.
Zaman