Türkiye'nin, Irak merkezi hükümeti ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasındaki yakınlaşma, enerji alanında yeni fırsatlar doğurdu. Irak Başbakanı Nuri El Maliki, ziyareti sırasında Dışişleri Bakanı Davutoğlu'na Basra petrolünü boru hattıyla Türkiye'ye taşıyalım teklifinde bulunduğu ortaya çıktı. Mesut Barzani'nin Diyarbakır ziyaretinde ise Kerkük-Yumurtalık'a iki yeni hat eklenmesi konusunda mutabakata varıldı.
BASRA'DAN PETROL HATTI
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, geçtiğimiz hafta Irak'a giderek, Başbakan Nuri El Maliki'nin de aralarında bulunduğu çok sayıda önemli isimle görüşmeler yapmıştı. Maliki ile yaptığı görüşmede Davutoğlu'na sürpriz bir teklifte bulunuldu. Maliki, Davutoğlu'na Basra petrolünü Şii ve Sünni bölgeleri üzerinden Türkiye'ye getirmek istediklerini söyledi. Bu projeyle ilgili imzaların ise Nuri El Maliki'nin Aralık sonu, Ocak başında Türkiye'ye yapması beklenen ziyarette atılabileceği dile getiriliyor.
PROJE ZİHNİ BAĞ KURACAK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise önceki gün, Irak'ta güneyden kuzeye yeni bir boru hattı projesi olduğuna dikkat çekerek, Bakan Davutoğlu ile Maliki arasındaki konunun artık hayata geçirilme aşamasındaki bir proje olduğu sinyalini vermiş oldu. Yıldız, 'O boru hattı hem fiziki hem de zihni bir bağ kuracaktır Irak ile Türkiye arasında' derken, hattın yaklaşık 1200 km'lik bir proje olduğunu söyledi
YENİ ŞİRKET KURULDU
İki ülke petrol ve doğalgaz projelerinin altyapısının da bir süredir kurulduğu ortaya çıkıyor. Bu kapsamda Türkiye'nin Kuzey Irak'ta petrol çalışmaları için Turkish Energy Company (TEC) isimli yeni bir şirket kurarak, bölgede TPAO aracılığıyla 7'si müstakil, 6'sı ortak olmak üzere toplam 13 blokta arama ve üretim yapmak üzer çalışma başlattığı dile getirildi. Irak hükümeti nezdinde ise Irak petrollerinin dünya pazarlarına aktarılmasıyla ilgili sistem önerisinde bulunuldu.
TAHAKKUK DA YENİ MODEM
Buna göre petrol parasının aktarımıyla ilgili olarak Türkiye, paranın Türkiye'deki bankaya bloke edilmesi ve Kuzey Irak Kürdistan Bölgesi ile Irak hükümetinin kendi hisseleri oranında nasıl anlaşmışlarsa kendilerinin hesaplaşmasını sağlayacak. Şu anda petrol gelirlerinin yüzde 87'si Irak hükümetine, yüzde 13'ünün de Kuzey Irak Kürdistan Bölgesi gelirlerine aktarılıyor. Böylece de Türkiye petrol gelirlerinin tahakkukunu kendisi yapmış oluyor.
AKDENİZ'E SONDAJ VURULUYOR
Bu arada Karadeniz'de dünya petrol devleri ile sondajlar gerçekleştirilirken, şimdi sıra Akdeniz'e geldi. Akdeniz'de derin deniz sondajının bu yılsonuna kadar İskenderun açıklarında Gülcihan-2 kuyusu ile vurulacağı belirtiliyor. Yetkililer, Gülcihan sondajı ile 5 bin metrelere inileceğini kaydediyorlar.
Boru hattına ilave geliyor
Başbakan Erdoğan ve Irak Kürdistan Bölge Başkanı Mesut Barzani'nin Diyarbakır'da yaptığı görüşmede de masada enerji konusu vardı. Görüşmede, içinde Türk şirketlerinin de yer aldığı 5 ortaklı konsorsiyumun K.Irak-Türkiye arasındaki 240 km'lik hattı tamamladığı 2014 başında vanaların açılması ile günde ortalama 400 bin varil petrol akışının sağlanması için görüş birliğinin oluştuğu öğrenildi. Görüşmede Kerkük Yumurtalık'a bağlanacak iki yeni ilave boru hattının yapımı konusunda görüş birliğine varıldığı kaydedildi. Önümüzdeki dönemde Türkiye ile Irak görüşmelerinde doğalgaz da masada olacak. Türkiye, K.Irak'tan yılda bin 520 milyar metreküplük doğalgaz ihracatı gerçekleştirmeyi planlıyor. Doğalgaz ihracının da 2015'te başlaması bekleniyor.
Türkiye ile stratejik ortağız
Başbakan Erdoğan ile Barzani görüşmesinde Habur sınır kapının kapasitesinin bölge ticareti ve entegrasyon için yeterli olmadığına dikkat çekildi ve sıkıntıların dile getirildi. Barzani, Türkiye ile ekonomik ve siyasi açıdan stratejik ortak olduklarını belirtirken, çözüm olarak iki yeni kapının açılmasının da önemine değindi. Türkiye'nin kapıların açılması konusunda gerekli tüm hazırlıkları tamamladığı Bağdat ve Erbil'den gelecek kararların beklendiği iletildi.