Meclis ikinci oturumunda Meclis Başkanı Şahin önce açılışı yaptı ve sorulara cevap verdi. meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin ile bağımsız milletvekili Kamer Genç arasında tartışma çıktı. Kamer Genç, "basiretsiz başkan vekili" sözü üzerine Mehmet Ali Şahin bunun hakaret olduğunu ve 3 gün Meclis'ten uzaklaştırma cezası olduğunu belirterek yerine oturmaya davet etti.
Başbakan Erdoğan, TBMM Genel Kurulu'nda demokratik açılım çalışmaları konusunda konuşuyor.
DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, MHP lideri Devlet Bahçeli ve CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın ardından kürsüye gelen Erdoğan, muhalefetin eleştirilerine cevap veriyor.
İstanbul Bağımsız Milletvekili Uras, Türkiye'de ısrarla bir sorunun yok sayıldığını, bu yok sayılma yüzünden isyanlar çıktığını insanların bu nedenle can verdiğini, ancak sorunun yok edilmediğini her seferinde daha da büyüğüdüğünü dile getirdi. Uras, yeni başlayan demokratik adımın gelecek adına umut verici olduğunu hiçbir nedenin bu konuda yaşanan acıları yok sayamayacağını belirterek "Şimdi yeni bir Türkiye yaratma zamanıdır. Çözüm herkese kazandıracaktır. Çözümsüzlük ise insani ekonomik ve daha birçok alanda acıları yaşatacaktır. Çözüme 3 aşamada geçilebilir, reformlarlarla, ikincisi Türkiye için yeni bir model oluşturulabilir ve vatandaşlık haklarında yeniden düzenlemeye gidilebilir, üçüncüsü de çözümün sürdürülebilmesi için yasal yapılanmaya gidilebilir. Sürecin olumsuzlukları baltalamalar yaşanacağı unutulmamalıdır. Süreci baltalamak için Susurluk, Ergenekon gibi adımların atılabileceği bunun için uyanık olmak gerekmektedir.
Uras: DTP'nin kapatılmasının da demokratik gelişmeye bir fayda sağlamayacaktır. Çocukların yargılama davaları yeniden gözden geçirilmelidir. Demokrasisiz bir cumhuriyet ülkeyi geleceğe götürmeyecektir.
Kürsüye çıkan Başbakan Erdoğan, TBMM'nin tarihinde önemli isimleri saydı. Türkiye'de tüm meslelelerin çözüm yeri burasıdır diyen Başbakan Erdoğan Türkiye ile ilgili her türlü konunun burada konuşulması için genel görüşmesini istediğini belirtirek "İktidar kadar muhalefet de demokrasinin olmazsa olmazıdır. İktidar ve muhalefetin her konuda ittifak etmesi demokrasinin doğasına aykırıdır. Ancak iktidarın her önerisini reddetmek de milletin menfaatine değildir. Der konuda ayrı düşmek demokrasinin gereği değildir. Hükümet kendisini ifade etmesin diye çaba göstermek demokrasi değildir. Bizler bu mecliste yeni değiliz. İzleyici tribünlerine eli tutularak getirilenler bu meclisin asaleti ile bağdaşmaz. Milletin meclisindeki uslup elbette çocuklara gençlere örnek teşkil edecek bir uslup olmalıdır.
Atatürk kin gütmemiş, aksine düşmana gereken cevap verilmiştir diyerek yeni bir dönem başlatmıştır. Atatürk, "Yurtta Sulh Cihan'da Sulh" diyerek istikbali düzenlemeye çalışmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923'te ne kadar büyük düşündüyse bu gün de büyük düşünmek durumundadır. Küçük meselelere takılıp kalamayız. Bu meclis yıllar yılı hayali tehditlerle uğraşmıştır. Bugün hala aynı durum sözkonusudur. Olayın aslını bilmeyenler bugün hala aynı tavrı sürdürmektedir. Bugün kimsenin sanal korkular üretmeye hakkı yoktur. Türkiye büyük hedeflere gitmektedir. Her alanda ezberleri bozduk, statükoyu değiştirdik. Bgün çağdaşlığın ilerlemenin yolu daha ileri demokratikleşme standardından geçiyor.
Ülkeyi daha ileri götürmek için demokratik açılım sürecini başlattık. Bu olayı sadece kürt sorunu olarak algılamak ve anlatmak ayrı bir yanlıştır. Hedef milli birlik ve kardeşlik hedefi süreç demokratik açılım sürecidir. Etnik sorunlarla mücadeledir. bunun içinde kürt laz abaza azınlıklara ve inanç gruplarının da sorunları vardır.
"Bu sorunlar size gelmiyor bana geliyor. size gelmiyor çünkü sizi kimse muhatap kabul etmiyor." Bu sorunlar Ziya Gökalp döneminden beri devam eden süreçtir. Baykal, 20 yıl önce Kürt sorunu konusunda hazırlanan rapordan bahsediyor ancak bugün aynı şeyleri konuşmuyor.
7 yıl boyunca 72 milyon vatandaşın sofrasındaki lokmanın büyümesi için mücadele verdik. Sayın başkan iki parti lideri konuşurken hiç kimse müdahale etmedi, ben konuşmaya başladım iki parti grubundan da sözler başladı.
Biz insanı yaşat ki insan yaşasın diyoruz. Demokrasi ülkeyi bozmaz.
Bütün sistemler dinler insanın mutluluğu için araçtır. Amaç insanın mutluluğudur. Bizim demokratik açılımdan milli birlik projesinden kastımız budur. Sorunların minimize olduğu bir Türkiye'dir.
Bizim hedefimiz millettir destek veren olur vermeyen olur. Bugün burada konuşuyoruz, yarın 81 vilayeti dolaşmaya başlayacağız. Sadece Sivas'ın bu tarafına değil Türkiye'nin her bir yerine gideceğiz.
Eskinin devam etmesini isteyenler acının devam etmesini istemiş olmuyorlar mı, huzurun yolu bu değil. Farklılık zenginliktir, farklılık renktir. Gökkuşağı ne kadar güzelse ne kadar muhteşemse farklılık da o kadar güzel o kadar etkileyicidir. Bu ülkenin dağlarını Ağrı'yı munzuru erciyesi uludağı döşeyen onbinlerce çiçek farklı renkleri farklı kokuları bizim ülkemizin eseridir.
Biz yanı başımızdaki komşumuzun derdini ihtiyaçlarını biliriz, ama komşumuzun etnik kökerini bilmeyiz, bilsek de hor görmeyiz, Biz komşusu aç ken tok yatmayan bir kültürün evlatlarıyız. Biz insanı insan olduğu için ne Türk, ne Kürt, Ne abaza olduğu için sevmiyoruz. Biz yaradılanı yaradandan ötürü seviyoruz.
Sorunları yok saymak sorunları ortadan kaldırmıyor, sorunları daha karmaşık hale getiriyor. 25 yıldır salt bir güvenlik meselesi olarak terörle mücadele ele alınmıştır. 25 yıldır dağlar bombalandı, sınır ötesi opersyonlar yapıldı ama terör sıfırlanmadı. Terörle mücadle sadece sadece güvenlik güçleri ile çözülecek bir sorun değil. Bunun sosyolojik diplomatik ve konomik boyutu var. Bizler 2005 yılından itibaren bu alan üzerinde çalışmalara yoğunlaştık.
Hakkari'de Van'da hastaneler kurduk okullar açtık, biz ihmal edilmiş illeri ele aldık. Şemdinli'de suyu yoktu, kendim gittim susuzluğunu giderdik. Ankara'dan izlemiyorum, bana gelen bilgilerle hareet etmiyorum, burada söylenilenlerle yetinmeyin gidin görün. Türkiye'nin nerede olduğunu anlayın.
Bu Meclis, Şırnak'taki oğlunu bekleyen Ayşe hanıma da Fatma hanıma da birşeyler söylemek zorundadır. Bu meclis çözüm üretmek zorundadır. Türkiye'nin derdi meselesi bizim meselemizdir. Türkiye'de derdi sorunu olanın vebali bizim üzerimizdedir. Biz duymazdan görmezden gelemeyiz. Gün sesi çok çıkanın rantı toplayacağı gün de değildir.
Gün büyük düşünme, sorunları giderme günüdür. Herkes elini vicdanına koysun ve sadece vicdanı ile konuşsun. Bir bebek annesinin dilini konuştuğu için dışlanabilir eleştirilebilir mi mağdur bırakılabilir mi İnsan etnik yapılarından dolayı ikinci üçüncü sınıf müamele görebilir mi
güvenlik güçleri 25 yıldır terörle mücadele ediyor. Ancak terörle mücadelenin ötesinde sinsi bir kinin ve sinsi bir kutuplaşmanın varlığını daha ne kadar görmezden geleceğiz.
25 yıl bu sorun görmezden gelindi. Güneydoğu'nu, doğunun karadenizin orta anadolunun belli bölgelerinde sorun sürdü. Biz bütün etnik unsurları kaç adet olursa hepsine saygı duyarız sevgi duyarız, hepsini yaradandan ötürü severiz hepsini Türkiye Cumhuriyeti şemsiyesi altında toplarız.
Güneydoğu ve Doğuda bugüne kadar ne kadar yatırım yapıldı gördünüz mü, bunu en iyi o bölgelerde yaşayanlar bilir.
Oralara bölünmüş yollarla gittik, adı olup kendisi olmayan havaalanlarını inşa ettik, Kars Ağrı da var Hakkari'ye de yapacağız. Bu ülkede bir hızlı tren varmı bunların haberi yok.
Raydan çıkan birşey yok, raydan çıkan sensin. Dünyanın heryerinde kaza olur kazanın olmadığı bir yer var mı sataşmak için kendine malzeme arama.
Dinsel milliyetçiliğe de karşıyız. yüzde 99u müslüman ama biz Alevi çalıştayını başlattık bunu sonuna götüreceğiz. Şimdi rahatsızlık sizin yapamadıklarınızı yapmış olmamızdan kaynaklanıyor.
CHP lideri Baykal'a hitap ederek lütfen grubunuza hakim olun. Sizin konuşmanız sırasında hiçbir tepki gelmedi şimdi vekillerinize sahip olunuz.
Yollarına mayın döşeyenler, Analar tabiki ağlayacak diyenler sizin hiç oğlunuz yavrunuz öldümü Dersim'de olanları savunanları ben insanlık noktasında nasibini almamış olarak değerlendiriyorum. Benim aziz milletimin her bir ferdi kendisini ötekinin yerine koysun vicdan mühasebesi yapsın.
Terör örgütü ile benim kürt kökenli kardeşlerimi bir araya getiremezsiniz. Kürt kökenli kardeşlerimin sorunu farklı terör örgütü farklıdır. Bahçeli'yi AK Parti'yi terör örgütü ile eş görmesini çok acı görüyorum. bunu hukuka havale ettim, kendisi inanmıyor ama bundan nemalanıyor. Herkesin kutsal değerleri vardır. Bizim toprağımız bayrağımız tartışmaya açamayacağımız kutsallarımızdır. bunu yıllarca söyledik. bu nedenle siz bizi test edemezsiniz. Siz test edecek kalite ve vasıfta da değilsiniz.
3.5 yıl iktidar oldunuz Türki cumhuriyetlerin hangisine hangi yardımı götürdünüz. Edirne'den Kars'a kadar ev ev dolaşıp bunları anlatacağız.
Bu açılımın sonunda rant kapıları kapanacak. şehit cenazeleri üzerinden nemalananlar var. Şehitler gelsin de daha çok bağıralım diyenler var.
Başbakan Erdoğan'ın açıklamaları sürerken CHP grubu Meclis'ten çıktı. Başbakan Erdoğan buna tepki gösterdi.
Bunlar izleyici tribününü buraya getirenlerdir. Bunların dinlemeye tartışmaya tahammülü yok. Güneydoğu'ya yatırımcı güvenlik nedeni ile gitmiyor. Bu sorunlar bir anda çözülecek sorunlar değil. Dünya değişiyor sorunlar çıktıkça çözüme kavuşturacak olan yine biziz. Bu sorunlar yeni çıkmadı Atatürk'ten beri var olan sorunlar.
1989 yılında SHP tarafından hazırlanan raporu hatırlatan Başbakan kendilerinin gıyabında konuşmak istemediğini ancak raporda neler yazdığının vatandaşlar tarafından bilinmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye için hayati bir süreç başlattık. Türkiye'nin kronikleşen meselesini çözmek için adım attık. Türkiye için çok daha geniş ufuklar açtık. 2023'ü çok farklı bir Türkiye olarak kutlayacağız. Bu ülke Türkiye 72 milyon insanın vatanı, bu bayrak 72 milyon ülkenin bayrağıdır. Türkiye bu yolda emniyet içinde yol alacaktır. Ben bugünün Türkiye için bir milat yeni bir dönem olarak kabul edilmelidir. Türkiye geleceğe daha mutlu bakan bir ülke olarak uyanacaktır. Biz birlikte Türkiye'yi Allah yar ve yardımcımız olsun.