iddle East Eye internet sitesine röportaj veren Tunus Nahda Hareketi'nin lideri Raşid Gannuşi, laiklik ve İslamcılık ilişkisi hakkında konuştu.
Nahda lideri "Mısır, Suriye ve Yemen'deki Müslüman Kardeşler'e nasıl bir sinyal yolluyorsunuz? Bu insanları koruyacak bir devlet yok, oralarda serbest seçimler yapılmıyor, çoğu hapiste tutuluyor. Mısır'daki Müslüman Kardeşler ile ilişkiniz nasıl?" sorusuna şöyle yanıt verdi:
"Bölgedeki tüm İslamcılara daha açık olmalarını ve diğerleriyle uzlaşı içinde çalışmalarını tavsiye ediyoruz. Çünkü diktatörlüklere karşı ulusal birlik ve ulusal direnç olmadan, özgürlüğe ulaşılamaz. Müslümanlarla Müslüman olmayanlar, İslamcılarla laikler arasında hakiki bir uzlaşma olmalı. Diktatörlükler, tüm partilerin karşı karşıya gelmesinden beslenir. Bu da kimsenin kazanamadığı, herkesin kaybedeceği bir iç savaş ve kaosa yol açar."
'İslami metinlerin yüzde 90'ından fazlası yoruma açık'
Gannuşi, tarihi bir karar alan Nahda Hareketi'nin ‘kendisini câmiden ayırıp sadece bir siyasi proje olarak tanımladığı' yönündeki soruya da yanıt verdi. Bu durumun, geçmişlerinden kopuşu değil, devamlılıklarını gösterdiğini ifade etti:
“Geçen hafta parti kongresinde sivil bir parti fikrini benimsedik. Böylece İslam'da neyin mukaddes, neyin serbestçe yorumlanabilir olduğunun ayrımını daha iyi yapabileceğiz. Siyasi alan ne mukaddes, ne de değişmezdir. Sivildir, insanidir. İçtihada ve insani akıl yürütmeye açıktır. Çok az metni değişmez kabul ediyoruz. İslami metinlerin yüzde 90'ından fazlası nüansa ve yoruma açıktır.
Pek çok Müslüman bu iki tarz metni karıştırıp, bütün metinleri kutsal, dokunulmaz ve tek anlamlı olarak kabul ediyor. Siyasetle ilgili İslami metinler yoruma açık. Biz de bu alanda hareket etmeliyiz. Kendimizi itaatkâr Müslümanlar olarak nitelendiriyoruz. Biz İslam'a; İslam'ın yeryüzüne insanlığı özgür kılmak için, özgür kişinin tanımını yapmak için geldiğini inanıyoruz.”
'Câmilerde siyasi propagandadan kaçınmalıyız'
Câmilerin Müslümanları birleştirmesi gerektiğini vurgulayan Gannuşi, “Siyasi kurumlarla dini kurumlar arasında ayrım yapmak zorundasınız. Örneğin, câmiler siyasi partilerin kapışma yeri değildir. Câmiler Müslüman toplumunu bölmemeli, birleştirmeli. Câmilerde en ufak bir siyasi propagandadan bile kaçınmamız gerekiyor. Siyaset insanları güç ve zenginlik için yarışmaya iter ki, bu bizim kaçınmak zorunda olduğumuz bir şey” diye konuştu.
Gannuşi, “İmamlar siyaset hakkında konuşmamalı mı?” sorusuna da şöyle yanıt verdi:
“Hayır, konuşabilirler ancak sadece ortak ve milli çıkarlar hakkında. Ülke işgal altındaysa, imam halkı insanları buna direnmeye çağırmalı. Fakirliğe direnme konusunda veya toplumu ilgilendiren sosyal bir hastalık durumunda insanları harekete geçmeye çağırmalı, ancak siyasi partilerle ilgili olarak değil! Bazı imamlar bizim partimizin üyesi. Parlamentoya seçildiklerinde ya imamlığı bırakıp parlamentoda olmayı, ya da câmide imam olarak kalıp parlamentoya gitmemeyi seçmek zorundalar.”
'Din toplumu birleştirmeli'
“İslam'ı yaymayı ya da dine davet etmeyi (dâvah) bıraktınız mı?” sorusuna da “Evet, insanları İslam'a çağıranların toplumu bölmemesini ve birleştirmesini sağlamalıyız. Çünkü din toplumu bölmek için bir araç olmamalı, birlik nedeni olmalı” yanıtını verdi.
'Dindarlığı kullanarak insanları yanlış yönlendirmemeliyiz'
Siyasi alanda dinle ilişki kurmadan Nahda Hareketi'ni yenilemek istediklerini belirten Gannuşi, “Devrimden önce câmilerde, sendikalarda, yardım kuruluşlarında saklanıyorduk. Çünkü gerçek siyasal hareketlilik yasaktı. Şimdi açık bir şekilde siyasi aktörler olabiliriz. Neden câmide siyaset yapalım? Partide açık bir şekilde siyaset yapmalıyız. Kimseyi dini siyasal gerekçelerle kullanarak yanlış yönlendirmedik. İnsanların ihtiyaçlarına yanıt vermeliyiz, dindarlığı kullanarak insanları yanlış yönlendirmemeliyiz” dedi.
'İslam'ın değil, insanların İslam'ı anlama tarzının reforma ihtiyacı var'
Gannuşi, “Siyasi İslam'a sırtınızı dönüyorsunuz. Sizce İslam'ın kendisinin reforma ihtiyacı olduğu yönündeki Batı eleştirisine hak mı veriyorsunuz?” sorusuna da yanıt verdi:
“İslam'ın reforma ihtiyacı olduğunu düşünmüyorum. İnsanların İslam'ı anlama tarzının reforma ihtiyacı var. Ancak İslam'ın kendisinin reforma ihtiyacı yok.”