'Irak böyle gidemez'

ABD'nin kasımdaki Kongre seçimleri sonrası Irak'ta rota değişikliğine gideceği haberleri ayyuka çıktı. Britanya basını, Başkan George W. Bush'un onayıyla Kongre'nin kurduğu Irak Çalışma Grubu'nun hazırladığı ve şimdiki durumun devamının görüş birliğiyle reddedildiği rapora geniş yer ayırdı. Times, başkanlığını 'Baba Bush' döneminin dışişleri bakanı James Baker'ın yürüttüğü grubun Kongre seçimi sonrası Irak rotasının değiştirilmesinin zeminini hazırladığını, ancak raporun tüm oylar sayılıp da Bush Kongre'nin denetimini kaybedip kaybetmediğini öğrendikten sonra yayımlanacağını yazdı. Bush ailesi içinde 'Baba' filmlerinde mafya babasının başdanışmanına verilen 'konsilyer' sıfatıyla anılan Baker'ın bazı önerilerinin Irak'a bunca kan ve para akıtmış Bush açısından kabulünün zor olduğu belirtildi.

'Direnişçilerle görüşün'
Irak Çalışma Grubu'nun değerlendirdiği seçenekler şöyle:


Irak'ta demokrasi hedefini bırakın. Bağdat'ı istikrarlı hale getirip direnişe siyasi çözüm bulun.

İran ile Suriye'ye işbirliği yetkisi verin.

Öncelik Amerikan can kayıplarının azaltılmasıdır. ABD askerleri aşamalı olarak Irak dışındaki üslere çekilmeli, oralardan tüm bölgedeki teröristlere saldırıya hazır durumda olmalı.

Şimdiki durumun devamını tümden reddediyoruz. 'Bırak kaç' ile 'taksim' gibi olasılıklar var. İlkinde askerlerin tümden çekilmesiyle ağır can kaybı ve utanç verici duruma düşülmesi tehlikesi var. İkincisinde ülke kuzeyde Kürtler, güneyde Şiiler ve ortada Sünniler olmak üzere üç özerk bölgeye bölünür. Ama çok sayıda Şii ortada kalacağından yine tehlike var.

Cehennemvari kargaşa
Irak'ı son ziyaretinde cehennemvari bir kargaşayla karşılaştığını belirten Baker, raporla ilgili "Irak'ın halli için sihirli mermi yok. Sorunu tümden çözecek bir şeyle ortaya çıkacağımızı sananlar fena yanılıyor" dedi. Bush, geçen hafta "Benim tavrım, işe yaramıyorsa yaptığını yapmayı bırak, değiştir" derken, önceki gün Irak'ın üçe bölünmesine karşı olduğunu, bunun Sünnilerle Şiileri birbirine düşürüp Kürtlerin Türkiye ve Suriye'ye sorun çıkarmasıyla sonuçlanacağını belirtti. Beyaz Saray, Başkan'ın bağımsız bir komisyonun önerilerine mührü basmayacağını söylese de 'aynı rotada' kalınmasına da 'imkânsız' gözüyle bakılıyor. Cumhuriyetçilerin Kongre seçimlerinde Temsilciler Meclisi ile Senato'nun kontrolünü yitirmesi halinde Irak politikasının değişebileceği belirtiliyor.
Independent ise Baker'ın önerilerinin Britanya Genelkurmay Başkanı Sir Richard Dannatt'ın işgalin hem Irak hem Britanya için güvenlik tehdidi oluşturduğu ve çekilmek gerektiği demecini destekleyerek uluslararası görüşlerle örtüştüğüne dikkat çekti. Dannatt'ın Blair'i zorda bırakan demecinde Irak'ta demokrasi hedefinin aşağıya çekilmesini öğütlemesi gibi, Baker'ın raporuna koşut öneriler çorap söküğü gibi geliyor.

'Provokasyon unsuruyuz'
Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, İran ve Suriye'nin istikrar çabalarına dahil olmalarının 'terörün sonunun başlangıcı' olacağını ve şiddetin 'birkaç ay içinde' biteceğini söyledi. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, "Askeri olarak kaybetmemiz mümkün değil. Ancak galip gelmek için siyasi çözüme gerek var" dedi. Financial Times, ABD'nin Bağdat'a direnişçilere geniş çaplı af çıkarması için baskı yaptığını yazdı. Blair bile "İşimiz bitine dek Irak'tayız" dese de "Güvenliği Irak'a devredip aşamalı olarak çekilmezsek provokasyon unsuru olacağız" diye ekledi.
Diyala'da önceki gün 10 ABD askerinin ölümüyle ekimdeki can kaybı 70'e ulaştı.