Irak Konferansı'nın ikincisi Türkiye'de !

Mısır'ın Şarm el Şeyh kentinde Türkiye'nin de katılımıyla yapılan iki günlük Genişletilmiş Irak Konferansı bitti. Irak'ın komşu ülkeleriyle BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesini buluşturan konferansın sonuç bildirisinde, Irak'ın toprak bütünlüğüne güçlü bir vurgu yapıldı.



Ülkenin uluslararası anlaşmalarla tanınmış sınırlarına saygı gösterilmesi istendi. Bir sonraki ayağının Türkiye'de yapılması kararlaştırılan konferansta, Irak'ın 30 milyar dolarlık borcunun silinmesi yönünde de çeşitli vaatler dile getirildi. Toplantıda Türkiye'yi temsil eden Devlet Bakanı Mehmet Aydın, Türkiye'nin iki günlük konferans boyunca tezlerini güçlü bir şekilde dile getirdiğini ve bunun sonuç bildirisine yansıdığını söyledi.


Sonuç bildirisinde Irak'ın toprak bütünlüğünün yanı sıra ülkenin uluslararası anlaşmalarla tanınmış sınırlarına saygı gösterilmesi, siyasi özgürlük, tüm Irak halkının kendi gelecek ve birlikteliğine kendilerinin karar vermesi, doğal ve finansal kaynaklarını kontrol etme haklarına da vurgu yapıldı. Ülkedeki tüm terörist eylemlerin kınandığı bildiride, Irak'tan veya Irak'a yönelik tüm eylemlerin durdurulması çağrısı yapıldı. Irak'a komşu ülkelerden bu konuda işbirliği yapmaları da istendi. Bildiride İslam Konferansı Örgütü'nün özellikle Şii ve Sünniler arasında hoşgörünün geliştirilmesi için gerçekleştirdiği çalışmalardan da övgüyle söz edildi.

Toplantının ardından basına açıklama yapan Devlet Bakanı Aydın, tüm ülkelerin ikili görüşmelerde Türkiye'yi tezleri ve endişelerinde haklı bulduklarını söyledi. Kerkük konusunda Türkiye'nin endişelerinin gündeme gelip gelmediği yönündeki soruya Aydın, "Irak'ın toprak bütünlüğünün gündemde olduğu, ülkedeki hiçbir sorunun Irak'ın bütününden ayrı düşünülemeyeceği" şeklinde cevap verdi. Toplantıda konuşan Irak Başbakanı Nuri el Maliki, komşu ülkelere terörist sızmaları önlemeleri çağrısında bulundu. İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ise ülkedeki terörist eylemlerden "sömürgeci güçleri'' sorumlu tutarak, "Maalesef ülkedeki tüm problemlerin sebebini işgal-terörizm bağlantısı oluşturmaktadır." ifadesini kullandı.

ABD-İran elçileri görüştü

Dışişleri Bakanı Mutteki, "Irak'ın komşularına saldırmak amacıyla Irak topraklarını üs haline getirmeye çalışan teröristler için güvenli bir yer oluşturmak kınanmalıdır." dedi. AFP'ye konuşan bir İranlı yetkili, Mutteki'nin ifadeleriyle ABD'yi kastettiğini söyledi. ABD ve İran dışişleri bakanları arasında beklenen görüşme ise konferans dışında "büyükelçiler" düzeyinde gerçekleşti. Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, ABD ile İran arasında bu düzeyde 10 Mart'tan bu yana yapılan bu ikinci görüşmede nelerin konuşulduğunu bilmediğini söyledi. "Ancak bunun olumlu olduğuna inanıyorum ve göstergeler de olumlu." diyen Zebari, yapılacak çok iş olduğunu belirterek, "Çok şüphe var. Çok güvensizlik var. Ancak bu gerginliğin azaltıldığını görmek ülkemin çıkarına." diye ekledi. Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt de, "bunun, bir sürecin başlangıcı olmasını ümit ettiklerini" dile getirdi. Amerika ile İran temsilcileri, 10 Mart'ta Bağdat'ta düzenlenen konferansta görüşmüştü.

Yabancı basının büyük bir ilgi gösterdiği toplantıda, Türkiye'nin isminin pek ön plana çıkmaması dikkat çekti. Bunda Türkiye'nin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından temsil edilmemesinin büyük bir etkisinin olduğu yorumları yapıldı. Toplantılar boyunca tüm gözler, ABD ve İran dışişleri bakanlarını aradı.