İRAN MÜBAREK'İN DEVRİLİŞİNİ SÜVEYŞ'TEN GEÇEREK KUTLUYOR
Haaretz
Amos Harel
İsrail ve İran Salı günü, Libya'da oynanan bölgesel drama eşliğinde birbirlerine işaretler gönderdiler. ABD'de düzenlenen Arrow 2 füze savunma sisteminin İsrail-Amerikan ortak testi başarılı geçti.
Bu arada, iki İran savaş gemisi evimize bayağı yaklaşarak Süveyş Kanalından geçip Akdeniz'e, Suriye donanması ile ortak düzenleyecekleri tatbikat için bu ülkenin Lazkiye limanına doğru ilerlediler.
Bu iki olayın yakınlığı tesadüfî idi. İsrail örneğinde, Arrow 2 testinin Ortadoğu'daki son kargaşalıkla dolaylı bir ilgisi bile bulunmuyor. Test Tunus ve Mısır rejimlerinin düşüşünün çok öncesinde takvime bağlanmıştı.
İran'ın durumu ise farklı. Hüsnü Mübarek rejimi yıllardır İran savaş gemilerinin Süveyş Kanalından geçmesine izin vermiyordu. İşin gerçeği son iki yıl içinde tam aksini yapmış, İran'ın gözünü korkutmak için İsrail savaş gemilerinin ve denizaltılarının geçişine izin vermişti. İran gemilerinin geçişi bir mesajı iletme amacını taşıyordu: İran kadim düşmanı Mübarek'in düşüşünü kutluyor. İslam Cumhuriyeti aynı zamanda Mısır ile ilişkilerini geliştirmenin de altını çiziyor.
İran aynı şekilde dolaylı yönden de İsrail'i tehdit ediyor, her ne kadar bu hareketinin yarattığı gerçek tehlike fiilen bir hiçse de. Gemilerin İsrail'in yakınına gelmesi beklenmiyor ve eğer bunu yapmak isterlerse İsrail donanması onlarla ilgilenmekten fazlasını yapabilecek kapasitede.
Bu arada çok uzaklarda, Kaliforniya'da Arrow 2 sistemi denizden atılan bir füzenin yolunu kesmeyi başarabildi. Bu deney sistemin kapasitesini ve geleceğin tehditleri olarak tanımlanan gelişmiş karadan karaya füzelerle başka bir deyişle İran'ın Şehab füzeleriyle- baş edebilme yeteneğini geliştirme amacını taşıyordu.
Altı ay önce yapılan benzer bir deneme ise başarısızlıkla sonuçlanmış, sistem, düşman füzesini engelleyecek merminin fırlatılmasını verilerin belirsiz olduğuna karar verdiği için son anda engellemişti. Bu sefer fırlatma kusursuz gerçekleşti. Yaklaşık bir hafta önce de kısa menzilli roketler için tasarlanmış olan Demir Kubbe sistemi Negev'de başarıyla denenmiş, bu durum yakında operasyonel hale getirilecekleri güvencesini vermişti.
Fakat bütün bunlar daha büyük resmin küçük bir parçası sadece. Salı günü Arrow 2'nin başarı haberlerini öven Savunma Bakanı Ehud Barak çok katmanlı bir füzesavar sistemi fikrine verdiği desteği tekrar etti. Barak böylesi bir yaklaşıma her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulduğunu, fakat bunun için uygun teknolojik gelişmelere ek olarak finansal desteğin de sağlanmasının gerektiğine inandığını söyledi.
Yakınlarda savunma bakanlığı tarafından bildirildiği üzere İsrail, planlanan üretim kotası belirlendikten sonra Arrow füzelerinin siparişini durdurmuş. Boeing şirketinin Amerika'nın İsrail'e yaptığı yardım çerçevesinde daha fazla füze üretme teklifi İsrail ordusu tarafından reddedildi. Öyle görünüyor ki ordu yeni F-35 savaş jetleri gibi saldırı amaçlı projelere para harcamayı tercih ediyor, her ne kadar İran'ın balistik füze cephaneliği giderek büyüse de. WikiLeaks tarafından sızdırılan belgeler eski Genelkurmay Başkanı Gabi Eşkenazi'nin İran'ın elinde yaklaşık 300 adet Şehab füzesi olduğunu diğerleri hariç- tahmin ettiği bilgisini içermekteydi.
Demir Kubbe projesi de öyle gözüküyor ki benzer bir bataklık olacak: Bu zamana kadar sadece iki batarya üretildi. Dışişleri ve Savunma Komitesinin bir birimi ülkeyi korumak için 13 adet bataryaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Obama yönetiminin proje için bir sene önce verdiği 205 milyon dolarlık yardım sözü ise bürokrasiye takılmış durumda.
Sıklıkla olduğu gibi mühendisler politikacılar ve generallerin ilersindeler. Teknolojik kapasiteler gelişmeye devam ediyor, üstelik bazen şaşırtıcı sıçrayışlarla, fakat bunların etkili savunma amaçları çerçevesinde uygulamaya geçirilmesiyse hala çok uzakta. Bunun nedenlerinden biri İsrail ordusunun konumu, lafta çok boyutlu savunmadan bahsetmesine rağmen savunma bakanlığının yorumlarının ima ettiği taahhütlere bağlı kalmıyor.
Haaretz'te yayınlanan bu analiz Kemal Saral tarafından Velfecr için çevrildi