İran ve Rusya Yeni Örgüt Kuruyor

İran ve Rusya'nın öncülük ettiği bir grup ülkenin gaz ihracatında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) benzeri resmi bir örgütlenme içinde oldukları bildirildi.

Rusya ve diğer doğalgaz üreticisi ülkelerin oluşturacağı OPEC tarzı yeni doğalgaz birliğinin Haziran ayında Moskova'da yapılacak zirve sonrası gerçekleştirileceği belirtildi.

Rusya'da yayın yapan ekonomi gazetesi Kommersant kendi kaynaklarına dayandırarak verdiği haberde yeni kurulacak kurumun ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinin karşı çıkmasına rağmen küresel anlamda ciddi etkileri olacağını kaydetti.

Önceki gün Mısır'da gerçekleşen Gaz İhraç Eden Ülkeler Formu'nda OPEC tarzı işleyişi olacak bir kurumun oluşturulması ile ilgili uluslararası bir organizasyon kurulmasının görüşüldüğü, bunu için de Haziran ayında Moskova'da yapılacak zirvenin belirlendiği belirtiliyor. Forma üye olan ülkeler dünya doğalgaz rezervlerinin yüzde 73'ünü, üretiminin de yüzde 42'sini oluşturuyor. Konu ile ilgili çerçeve anlaşma Rusya'dan sonra ikinci en büyük doğalgaz rezervlerine sahip olan İran tarafından da önerilmişti. İran rezervlerinin işletilmesi ve dünya piyasalarına ulaştırılması konusunda sorunlar yaşıyor.

OPEC'in petrol piyasalarına olan etkisi gibi doğalgaz fiyatlarında uluslararası bir piyasa oluşturulamıyor. Fiyatlar satıcı ülkelerle, alıcı ülkeler arasında yapılan ikili görüşmelere göre belirleniyor. Uzmanlar oluşacak yeni doğalgaz kartelinin ihracatçı ülkelere büyük bir güç kazandırırken, Avrupa ve Asya tüketici piyasaları için önemli bir ekonomik kayıp olarak yansıyacağını yorumluyor. Moskova'da son halini alacak oluşumun özellikle Rusya ve ABD arasında yeni bir gerilimin yaşanmasına neden olacağı belirtiliyor. Bir kısım uzmanlara göre ise ABD ve Avrupa ülkelerinin şiddetle karşı çıkacakları yeni kurul piyasalar üzerinde yeterli etkiye sahip olamayacak.

Kommersant'a açıklamada bulunan Rusya enerji bakanlığı yetkilisi Stanislav Naumov ise Moskova'da gerçekleşecek forumda Gaz-OPEC'in kuruluşu konusunun henüz netleşmediğini kaydederek, "Doğalgaz fiyatları konusunda üretici ve tüketici taleplerini organize edecek yeni bir yapı konusunu görüşüyoruz. Yeni doğalgaz endüstrisi ile ilgili yatırım tavsiyeleri de müzakere ediliyor." dedi. Naumov bunun İran'ın önerisinin tamamıyla desteklendiği anlamına gelmediğini söyledi. Gazete Gazprom'un da İran'ın teklifine henüz resmi bir cevap vermediğini hatırlattı.

Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Formu 2001 yılında kurulmuştu. Kurulun resmi bir üyelik ve temsilcilik yapısı bulunmuyor. Kurulun sürekli temsilcileri arasında Rusya başta olmak üzere, İran, Cezayir, Mısır, Endonezya, Libya, Malezya, Katar, Umman, Bolivya, Bruney, Trinidad, Tobago ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Norveç ise gözlemci olarak katılıyor.