İran'a "Tarafsız Tedarikçi Ülke" Formülü

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ülkesine uluslararası yaptırımlar uygulanmasına yol açan uranyum zenginleştirme faaliyetini, bölge dışında, tarafsız bir ülkeye aktarma fikrini değerlendirebileceğinin işaretini verdi.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) zirvesine katılmak üzere Suudi Arabistan'da bulunan Ahmedinejad, konuyu Arap ülkeleri ile görüşeceklerini söyledi.

Körfez ülkeleri, yakınlarda hem İran'a hem de başka ülkelere, yakıt üretilmesi için İsviçre gibi tarafsız bir ülkede, bir konsorsiyum kurulmasını önermişti.

İsviçre Cumhurbaşkanı Micheline Calmy-Rey de, sorunun barışçı yollardan çözümü için arabuluculuk yapmaya istekli. Ancak İsviçre ve İran, aynı şeyden sözetmiyor olabilir.

İsviçre, aylardır İran'ın nükleer programı sorununa barışçı bir çözüm bulunması için perde arkasından çaba harcıyordu.

İsviçre Cumhurbaşkanı Micheline Calmy-Rey şimdi, ülkesinin oynadığı rolü kamuoyu önünde doğruladı.

İsviçre, ABD'nin 1979 yılında diplomatik ilişkileri kesmesinden bu yana, Tahran'da Washington'un çıkarlarını temsil ediyor.

Dolayısıyla İsviçreliler, iki tarafı bir araya getirmek için eşsiz bir konumda olduklarına inanıyorlar.

İsviçre'de bir Pazar gazetesine mülakat veren Cumhurbaşkanı, büyük güçlerin İran'ı uranyum zenginleştirmeden vazgeçiremediğini ve İran'ın, baskı altında bu programa son vereceği görüşünün, sorgulanmaya açık olduğunu belirtti.

Calmy-Rey, taraflar arasında doğrudan görüşmelerin nasıl ya da ne zaman düzenlenebileceğine dair ayrıntı vermedi, ancak gerilimin tırmandırılmamasını istedi.

Bu arada İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise, uranyumu bölge dışında, örneğin İsviçre gibi tarafsız bir ülkede zenginleştirme fikrini, başka Arap ülkeleri ile görüşeceğini söylüyor.

Zenginleştirme faaliyetinin İran dışına çıkarılmasının, ülkenin nükleer programı konusundaki bazı kaygıları gidermesi mümkün.

Ancak İsviçre, diplomatik bir çözümden söz ederken, muhtemelen 'İran adına İsviçre topraklarında uranyum zenginleştirmeyi' kasdetmiyor.

İran'a yaptırım uygulanmasına yol açan sorun, enerji üretimi için yakıt durumundaki zenginleştirilmiş uranyumun, silah üretiminde de kullanılmasından ve İran'ın bu faaliyetinin gerekçeleri konusunda, ikna edici bulunmamasından kaynaklanıyor.

İran, şimdiye dek, hem nükleer faaliyetlerine son verme taleplerini, hem de faaliyetlerini Rusya'ya aktarma önerisini reddetti.

Aslında bugün, İran'ın nükleer programı hakkında açıklanan son rapor ardından, dünyanın başlıca güçlerinin bir araya gelip atılacak adımları tartşması tasarlanmıştı.

Ancak Çin'in son anda katılmayacağını açıklamasıyla, BM Güvenlik Konseyi üyelerini bir araya getirecek plan rafa kaldırıldı.

Bununla birlikte, İran konusundaki gelişmeler, bugün toplanacak AB Dışişleri bakanlarınca da ele alınacak.

bbc