Bosna HersekBaşkent Saraybosna'da, sabahın erken saatlerinden itibaren tarihi Gazi Hüsrev Bey Camisi'nde toplanmaya başlayan yüzlerce Müslüman'a, bayram namazını Bosna Hersek Reis-ul Uleması Husein Kavazoviç kıldırdı. Tarihi camideki bayram namazına ülkedeki Boşnak siyasilerin yanı sıra her yaştan yüzlerce insan katıldı.
Bu arada, 1993 yılında Sırp askerler tarafından temeline kadar yıkılan ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansının (TİKA) desteğiyle onarılarak ramazan öncesine ibadete açılan Banya Luka şehrindeki Ferhadiye Camisi'nde de restorasyonun ardından ilk kez bayram namazı kılındı.
Sırbistan
Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da da kentin tek camisi olan Bayraklı'da toplanan Müslümanlar, bayram namazını kıldı. Sırbistan'daki Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Sancak bölgesinde ise yaklaşık 300 camide, bayram namazı dolayısıyla yoğunluk yaşandı.
Nüfusunun büyük çoğunluğunu Müslüman Arnavut, Türk, Boşnak Müslümanların oluşturduğu Kosova'da da bayram coşkusu yaşanıyor. Başta başkent Priştine olmak üzere Prizren ve Gilan gibi diğer kentlerdeki camiler de bayram namazı gelen vatandaşların akınına uğradı. Başkentlilerin akın ettiği Fatih Sultan Mehmed Camisi'ndeki namazı Kosova İslam Birliği Başimamı Sabri Baygora kıldırırken, bayram hutbesini ise Kosova İslam Birliği Başkanı Naim Tırnava okudu.
Karadağ
Balkanlar'ın en küçük ülkesi Karadağ'da da Müslüman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Rojaye, Biyelo Polye ve Plevlya, Ulciny ve Bar gibi kentlerde bayram namazı kılındı. Bayram namazının ülke genelindeki yaklaşık 130 camide kılındığı Karadağ'da, başkent Podgoritsa'daki Starodoganyska ve Osmanagiç camilerinde kılınan namazın ardından bayramlaşma töreni gerçekleştirildi.
Makedonya
Bayram namazı, Makedonya genelindeki camilerde de kılındı. Makedonya'nın başkenti Üsküp'te tarihi Mustafa Paşa Camisi'nde kılınan bayram namazına, Makedonya İslam Birliği Başkanı Suleyman Recepi, Türkiye’nin Üsküp Büyükelçisi Ömür Şölendil, müftüler ve çok sayıda vatandaş katıldı. Namaz öncesinde Türkçe, Arnavutça ve Boşnakça ilahiler söylendi, Kur’an-ı Kerim okundu.
Hırvatistan
Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'te yaşayan Müslümanlar da bayram namazını kentin tek camisi olan Zagreb Camisi'nde kıldı. Müslümanlar, namazın ardından bayramlaştı.
Arnavutluk
Ramazan Bayramı coşkusu Arnavutluk'ta da yaşanıyor. Bayram namazı nedeniyle vatandaşlar ülke genelindeki camilere akın etti. Başkent Tiran'da ise kenti tek camisi olan tarihi Edhem Bey Camisi'ne sığmayan Müslümanlar, namazı Ulusal Şehitler Bulvarı'nda kıldı.
Almanya
Almanya'da yaşayan Müslümanlar bayram namazını kılmak üzere camilere akın etti.
Türkiyelilerin yoğun olarak yaşadığı Almanya'nın Köln kentinde bulunan Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) Merkez Camisi'nde kılınan bayram namazının ardından cemaat camide birbiriyle bayramlaştı.
DİTİB Köln cami ve külliyesindeki bayramlaşma töreninde DİTİB Genel Başkanı ve Berlin Din Hizmetleri Müşaviri Prof. Dr. Nevzat Yaşar Aşıkoğlu ile Köln Başkonsolosu Hüseyin Emre Engin de hazır bulundu.
Tamamen dolan camide kılınan bayram namazı sonrası verilen vaazda insanlar arasında iyi ilişkiler kurmanın önemi anlatıldı. Camiye gelenlere cami çıkışında lokma tatlısı ikram edildi.
Ramazan Bayramı nedeniyle Berlin'de yaşayan Türkiyeliler Berlin Şehitlik Camisini doldururken Bayram namazına Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu da katıldı. Büyükelçi Karslıoğlu namaz sonrası gelen vatandaşlarla bayramlaştı.
Rusya
Rusya'nın başkenti Moskova'da yaşayan Müslümanlar, bayram namazı için camileri doldurdu.
Camilere sığmayan Müslümanlar, cadde ve sokaklara taştı.
Bayram namazının kılındığı Moskova merkezde bulunan 4 cami ile Moskova çevresinde kurulan 4 noktada yoğun güvenlik tedbirleri alındı. Vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği Moskova Merkez Camisi'ne çıkan bütün sokaklar namaz için kapatıldı. Metal detektör ve detaylı üst aramasının ardından gelen cemaat camiye sokulurken, pek çok kişi namaz kılmak için sokaklarda bile yer bulmakta zorlandı.
Helikopter ve atlı birlikler tarafından güvenliğin sağlanmaya çalışıldığı cami çevresindeki geniş güvenlik önlemleri dikkat çekti.
Bulgaristan
Bulgaristan'da Türklerin en yoğun yaşadığı yer olan Kırcaali bölgesinde bayram namazına gelenler camilere sığmadı.
Kırcaali'de bulunan ve şehirin tek camisi olan Merkez Camii'nde bayram namazı kılan yüzlerce Müslüman, caminin dolması nedeniyle cami dışında da saf tutmak zorunda kaldı.
Bayramı Bulgaristan'daki akrabaları yanında geçirmek üzere Türkiye’den gelen binlerce kişi nedeniyle iki ülke arasında yolcu taşıyan otobüs şirketleri ek seferler düzenledi.
Nüfusu 7,3 milyon olan Bulgaristan'da 1,5 milyon Müslüman yaşıyor.
Hollanda
Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi yaklaşık 1 milyon Müslümanın yaşadığı Hollanda’da da Ramazan Bayramı coşkuyla karşılandı.
Müslümanlar bayram namazı için erken saatlerde farklı kentlerdeki camilere akın ederken, büyük şehirlerdeki camilerde aşırı yoğunluğun yaşandığı görüldü.
Göçmenlerin yoğun olduğu Amsterdam, Lahey ve Rotterdam’daki camilere sığmayan cemaat, namazı avluya serilen halılarda üzerinde kıldı.
Polis herhangi bir sorunun yaşanmaması için bazı büyük camilerin etrafında geniş güvenlik önlemleri alırken, farklı milletlerden Müslümanlar, namazdan sonra birbirleriyle bayramlaştı.
Kırgızistan
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te bayram namazı her yıl olduğu gibi Başbakanlık binasının önündeki Lenin meydanında kılındı.
Bayram arifesinde Bişkek’te yaşanan silahlı çatışmanın gölgesinde başlayan bayram namazında, namaz kılmaya gelenler güvenlik gerekçesi ile polisler tarafından tek tek aranarak alana alındı. Yoğun güvenlik önlemleri altında kılınan namazın ardından namaza gelen cemaat birbiriyle bayramlaşmak için uzun kuyruklar oluşturdu.
Bu arada, Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev de bayram namazını, doğup büyüdüğü Bişkek'e 20 kilometre uzaklıkta bulunan Araşan köyünde annesi için yaptırdığı Anne Cami'sinin avlusunda kıldı.
Katar
Katar'da bayram namazı, 300'den fazla cami, mescit ve alanda kılındı.
Katarlı Müslümanlar, sabahın erken saatlerinden itibaren ülkenin 11 bin kişi kapasiteli en büyük camisi İmam Abdulvahhab Muhammed Camisi'ne akın etti. Camiye sığmayanlar, caddelerin kenarlarındaki yeşilliklerde saf tuttu.
Avustralya
Avustralya’da yaşayan binlerce Müslüman, Ramazan Bayramı Namazı’nı kılmak için sabahın erken saatlerinden itibaren camilere akın etti.
Türkiye’ye göre 7 saat ileride olan Avustralya’da vaktin girmesi ile camilere gelen Müslümanlar, önce sabah namazını kıldı, ardından bayram vaazını dinledi. Bayram namazını, Melbourne’daki Sunshine Camisi'nde kılmayı tercih eden Türk ve çeşitli etnik kökenlere mensup Müslümanlara, bayram vaazını cami imamı Mustafa Asmacı verdi.
Kürsüden, gurbette yaşayan Müslümanların farklı inançlara mensup insanlara, iyi bir rol model olmaları gerektiğine işaret eden Asmacı ‘‘biz Müslümanlar bu gurbet diyarında, İslam’ı en güzel şekilde temsil etme sorumluluğumuz var’’ dedi. (AA)