Küresel ekonomik krizle birlikte ihracatta AB'nin payı yüzde 48 düzeyiyle gerileme gösterirken İslam Konferansı Örgütü üyesi ülkelere ihracat yüzde 60.4 artışla 32.6 milyar dolara ulaştı. Küresel krize karşın ihracatımızın daralmadığı tek ülke grubu, İslam ülkeleri! İş çevreleri, son yıllarda ithalat-ihracat dengesinin Türkiye lehine oldukça iyileştiği İslam ülkeleriyle yapılan ihracatın artırılmasını istiyor.
DPT Fırsat Raporu hazırlıyor
İslam ülkeleri arasında "Tercihli Ticaret Sistemi" kurulmasına ilişkin çalışmalarını hızlandıran Devlet Planlama Teşkilatı da, Türk yatırımcıların hangi ülkede, hangi alt sektörde ve hangi fiyatla girmesi halinde ihracat potansiyelini artıracağını ortaya koyacak bir araştırma hazırlıyor. Araştırmanın temelinde, Türkiye'nin söz konusu ülkelere ihracat potansiyelinin artırılması yatacak.
En karlı grup, islam ülkeleri
Küresel ekonomik kriz nedeniyle diğer ülke gruplarıyla yaklaşık yüzde 50 düzeyinde ihracat gerilemesi yaşayan Türkiye, 2009 yılının Ocak-Nisan döneminde 9.1 milyar dolarlık ihracatla, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.9'luk bir artış kaydetti. İKÖ üyesi ülkelerle ticarette 4.1 milyar dolar fazla ile ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 183 düzeyine çıktı.
Dünyayı sarsan küresel finans krizine rağmen, Türkiye'nin İslam Konferansı Örgütü üyesi ülkelerle ihracatının daralmaması, İslam ülkeleri arasında bir gümrük Birliği oluşturulması yönündeki talepleri artırdı. AB ülkeleri ile ihracatı eksiye düşen Türkiye'nin krize rağmen ihracatının eksiye düşmediği tek ülke grubu, İslami Kalkınma Örgütü üyesi ülkeleri oldu. Gelişmeler üzerine, İslam ülkeleri arasında "Tercihli Ticaret Sistemi" kurulmasına ilişkin müzakere ve çalışmaları hızlandıran Devlet Planlama Teşkilatı, diğer yandan Türk yatırımcılar için hangi ülkelerin, hangi alt sektörlerinde büyük fırsatlar yarattığını ortaya koyacak bir araştırma yapacak. İKÖ Üyesi ülkeler arasında uygulamaya girmesi beklenen Tercihli Ticaret Sistemi'nin hayata geçmesi için süreci hızlandırma kararı alan DPT, şu ana kadar 8 ülkenin Meclislerince onay alan anlaşmanın 10 ülkeye çıkarılması için girişimlerini artırdı.
İthalat-ihracat dengesinin Türkiye lehine oldukça iyileştiği İKÖ üyesi ülkelere yapılan ihracatın artırılmasına katkı sağlamak ve özel sektöre yol göstermek amacıyla harekete geçen DPT, Türk yatırımcıların hangi ülkede, hangi alt sektörde ve hangi fiyatla girmesi halinde ihracat potansiyelini artıracağını ortaya koyacak bir araştırma yapacak.
DPT, İslami gümrük birliğinin hızlandırılması için devrede
DPT kaynakları, "Tercihli Ticaret Sistemi"nin bir an önce hayata geçirilmesi için girişimleri hızlandırıldığını açıkladı. İKÖ ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) çerçevesinde yürütülen bu projenin en geç 2009'un ikinci yarısında sonuçlandırılması ve yürürlüğe girmesi için görüşmeler hızlandırıldı. İKÖ üyesi ülkeler arasında daha fazla ticaret zemininin yaratılması için gündeme getirilen sistemin hayata geçmesi için en az 10 üye ülkenin imzasının gerektiğini belirten DPT yetkilisi, şu anda aralarında Türkiye, Malezya, Suriye, Ürdün ve Tunus'un da bulunduğu 8 ülkenin meclislerinden gerekli onayı aldığını vurgulayarak, diğer iki ülkeden onayın gelmesinin ardından, sistemin hayata geçeceğini belirtti. Bu sistemin Türkiye'nin dış ticaretinde yeni açılımlar yaratacağını dile getiren yetkili, bu sistemin Türkiye kadar diğer İslam ülkelerinin de yararına olacağını vurguladı. Bu zamana kadar Tercihli Ticaret Sistemine dahil olmak üzere genel çerçe anlaşmayı (TPS-OIC) imzalayan 33 ülke, onaylayan 22 ülke, Tercihli Ticaret Tarifeler Protokolünü (PRETAS) imzalayan ise 16 ülke bulunuyor.
İslami Gümrük Birliği yüzde 10'a kadar vergi indirimleri getirecek
İSEDAK'ın önemli projelerinden biri olan "Tercihli Ticaret Sistemi", üye ülkeler arasında "Gümrük Vergisi İndirimi" sağlayacak. Vergi indirimleri genelde önceden liberalleşmiş ülkeler ile liberalleşme sürecini tamamlayamamış ülkeler arasında çeşitli farklılıklar gösterecek. PRETAS çerçevesinde indirime konu olacak tarife 4 yıllık dönemler halinde düşürülmek üzere, gümrük vergisi yüzde 25'in üzerinde olanların gümrük vergileri yüzde 25'e, yüzde 15 ile 25 arasında olanların yüzde 15'e, yüzde 10 ile 15 arasında olanların ise yüzde 10'a indirilecek. Türkiye'nin İKÖ ülkeleriyle dış ticaret dengesi incelendiğinde, TÜİK ve DPT verilerine göre 2001 yılında eksi 1.3 olan dış ticaret dengesi 2007 yılında eksi 1.2 olurken, 2008 yılında ise 3.4 düzeyinde gerçekleşti. 2008 yılında İKÖ üyesi ülkelerle dış ticarette ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 111 düzeyinde iken, 2009 yılının Ocak-Nisan döneminde de bu trend sürdü. İKÖ üyesi ülkelerle ticarette 4.1 milyar dolar fazla ile ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 183 düzeyine çıktı. İKÖ üyesi ülkelerden yapılan ithalat içinde petrol ve doğalgazın oranı yaklaşık yüzde 60 düzeyinde oldu. Bu durumda enerji dışı ürünlerde ithalat-ihracat dengesi Türkiye lehine oldukça iyileşti.
İhracatta artış rekorunu İslam ülkeleri kırdı
2008 yılında ülke grupları içinde İKÖ'nün payı önemli ölçüde artış gösterirken, 2000 yılından itibaren ilk kez İKÖ üyesi ülkelerle dış ticaret fazlası oluştu. 2008 yılında toplam ihracat 131 milyar 96 milyon dolar iken, toplam ithalat ise 201 milyar 96 milyon dolar düzeyindeydi. Küresel ekonomik krizin de etkisiyle ihracatta AB'nin payı yüzde 48 düzeyiyle gerileme gösterirken, İKÖ üyesi ülkelere ihracatta yüzde 60.4 artışla 32.6 milyar dolara ulaştı. İhracatın içinde İKÖ'nün payı 2007 yılında yüzde 18.9'dan 2008'de yüzde 24.7 düzeyine ulaştı. İthalatta ise aynı dönemde AB üyesi ülkelerin payı yüzde 37 iken, İKÖ üyesi ülkelerin payı 29.2 milyar dolarla yüzde 14.4 düzeyinde gerçekleşti. İthalatta OECD ülkeleri ve AB ülkelerinin payı azalırken, Rusya ve Çin'den yapılan ithalat ile KEİ ülkelerinden yapılan ithalatın payı yükseldi. Türkiye'nin İKÖ üyesi ülkelerden yaptığı ithalatta petrol ve doğalgazın payının çıkarılması halinde, geriye 11.8 milyar dolarlık bir ithalat kalıyor. Bu ithalatta, Suudi Arabistan ve Irak'tan sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler, ana kimyasal maddelere, Kazakistan ve B.A.E'den demir çelik dışındaki ana metal sanayi ürünleri, Malezya'dan bitkisel ve hayvansal yağlar, Pakistan ve Endonezya'dan tekstil elyafından iplik ve dokunmuş tekstil başlıca ürünleri oluşturuyor.
İSEDAK toplantısı Kasım'da İstanbul'da yapılacak
DPT'nin bu yıl 25'incisini düzenleyeceği İSEDAK toplantısı 5-9 Kasım tarihlerinde İstanbul'da yapılacak. Lütfi Kırdar'da gerçekleştirilecek İSEDAK toplantısının ana gündem maddesinden birini "Ekonomik kriz ve kriz sonrası yapılması gerekenler" oluşturacak. İSEDAK toplantısının diğer iki ana gündem maddesi ise "Gıda Güvenliği" ile "Enerji Güvenliği" olacak. (Anka)
DPT, özel sektöre yol gösterecek
DPT'nin başta Körfez ülkeleri olmak üzere İslam ülkelerine yönelik yapacağı araştırmanın temelinde, Türkiye'nin söz konusu ülkelere ihracat potansiyelinin artırılması yatacak. Bu çerçevede öncelikle ülkelerin ihraç ettiği ürünler, miktarları ve fiyatları tespit edilerek, Türkiye'nin fiyat ve kalite açısından cazip ürünleri bu pazara alternatif olarak sokması için strateji belirlenecek. Örneğin Suudi Arabistan'ın, şişe suyunun hangi ülkeden, kaça ve ne kadar aldığı tespit edilip, Türkiye'nin bu pazara girebilmesi için gereken fiyat ve kalite aralığı belirlenecek. Dış ticaret verileri incelendiğinde İKÖ ülkelerine ihracatta öne çıkan sektörler arasında demir çelik, gıda ve tekstil ön planda yer alıyor. Bu üç ürün grubunu makine, elektrikli makineler, metal eşya, kok ve petrol ürünleri, kimya, karayolu taşıtları, lastik ve plastik ile demir çelik dışındaki metaller sanayi izliyor. DPT'nin alt sektörler bazında detaylara yer vereceği potansiyel ihracat pazarlarıyla ilgili araştırmanın, özel sektöre yol gösterici olacağını söyleyen bir DPT yetkilisi, araştırma tamamlandığında Türk yatırımcılar için hangi ülkelerin, hangi alt sektörlerinde büyük fırsatlar barındırdığını ortaya koymuş olacaklarını belirtti.
Milli Gazete