İsrail İkiye Bölündü

Kimin Yahudi olup olmadığı neredeyse Yahudiliğin tarihi kadar eski bir soru. Nedeni ise belki de kesin bir cevabı olmaması.

Yahudi anne-babadan doğmak, ait olunan etnik grup ve dini vecibelerin yerine getirilmesi gibi kıstaslara bakmak mümkün.

Ancak bu konuda kesin kararı kimin vereceği, İsrail'de bir tartışma konusu.

Konuyla ilgili yasa tasarısı bu hafta İsrail parlamentosunda görüşülmeye başlanacak.

İsrail'de yaşayan yüzbinlerce kişi sürekli olarak sinagoga gitmiyor olabilirler ama çoğu Yahudi bayramlarını kutluyor ve kendilerini Yahudi olarak görüyor.

Ama önde gelen hahamlar şimdi onlara bunun böyle olmadığını söylüyor.

Canlı bir örnek

Yahudilik tartışması, İsrail parlamentosunu da ikiye böldü
Daha çocuk yaştayken, ailesiyle birlikte eski Sovyetler Birliği'nden İsrail'e göç etmiş olan Rivka, "Onlar kim oluyormuş da kimin Yahudi olup, kimin olmadığına karar vereceklermiş? İsrail dünyadaki tüm Yahudilerin vatanı değil mi?" diye soruyor.

Annesi, büyükannesi ve büyük büyük annesi Yahudi olduğu için Yahudiliğinden asla kuşku duymamış, ama iş evlenmeye gelince, İsrail'deki aşırı tutucu hahamların kendisini Yahudiden saymadığını keşfetmiş:

"Ben kendimi geleneksel bir Yahudi olarak görüyorum. Ama Hahamlar Heyeti ve aşırı tutucular, geleneksel bir Yahudi ile ıslah olmuş bir Yahudi ya da muhafazakar bir Yahudi arasındaki farkı bilmiyor."

Rivka'dan din değiştirip Yahudi olanların geçmesi gereken tüm aşamalardan geçmesi istenmiş.

En az 18 ay boyunca katı bir Yahudi gibi yaşaması, sadece koşer yiyecek yemesi, Cumartesileri hiçbir yorucu işe kalkışmaması ve dikkat çekmeyen kıyafetler giymesi gerekiyor.

Ancak ondan sonra evlenmesine izin verilecek.

Rivka'nın konumunda binlerce kişi var İsrail'de. Çoğu da eski Sovyetler Birliği'nden göç edenler.

Meclisteki tartışma

Tunus'ta Tevrat okuyan bir Haham
Geçen yılki seçimlerde, iktidardaki koalisyon partilerinden "İsrail Evimiz", yasaları değiştirerek Yahudiliğe geçişi kolaylaştırma vaadinde bulunmuştu.

İlgili yasa teklifini parlamentoya sunan David Rotem şunları söylüyor:

"Dönüş yasası uyarınca ülkeye gelen ve Yahudi kanunlarına göre Yahudi olmayan yaklaşık 400 bin İsrailliyle sorunumuz var. Bu kişiler İsrail devletinin bir parçası. Orduya giriyor, burada yaşıyor, İsrail ekonomisine katkıda bulunuyorlar ve bu sorunu çözmemiz lazım. Yahudiliğe geçişi kolaylaştırmak için, din değişimi işine daha fazla haham ayırmaya çalışıyorum."

Teklif, şimdiden İsrail parlamentosunda hararetli tartışmalara yol açmış durumda.

Teklifin Yahudiliğe geçişi kolaylaştırmayı hedeflerken, tam tersine yol açacağına inanan Yahudi diasporası tarafından da tepkiyle karşılandı.

Yasa teklifinde, alt düzey hahamlara da Yahudiliğe geçiş konusunda karar yetkisi verilmesi öneriliyor.

Ancak İsrail Evimiz partisinin, yasa teklifini parlamentodan geçirebilmek için tutucu Yahudi partilerinin desteğine ihtiyacı var.

Bunun karşılığında da kimin Yahudi olup kimin olmadığına dair nihai karar, katı tutumlu üst düzey hahamlara bırakılacak.

Amerika'dan gelen tepki

Doğu Kudüs'ün Yahudi mahallesi

Bu durum, Amerika'daki Yahudi toplumunu temsil eden son derece büyük ve güçlü bir grubun; Yahudi Federasyonu'nun şimşeklerini üzerine çekti.

Yahudi Federasyonu'nun Başkanı Jerry Silverman, "Bu, haddini aşan, çok, ama çok bölücü bir yasa. Arkamıza yaslanıp olmasını seyredebileceğimiz birşey değil. Seyretmeyeceğiz de." diyor.

Yahudilerin ana vatanları olarak gördükleri İsrail'le çok güçlü bir bağı var.

Her yıl binlercesi Kudüs'ün tarihi eski şehrindeki Ağlama Duvarı'nı ziyarete geliyor.

Yasa yüzünden, Yahudilerin burada evlenmeleri veya buraya gömülmeleri engellenirse, bu güçlü bağ da tehlikeye düşebilir.

Öfke dalgası artarken, Yahudi Federasyonu Başkanı Jerry Silverman da, Filistin sorunu, Gazze ve süregiden dış tehditler karşısında İsrail'in dostlarına, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'ne her zamankinden daha fazla ihtiyacı olduğunu söylüyor:

"Aramızda bölünmenin zamanı değil. Özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'nde. İsrail'e tamamiyle destek olmak istiyoruz. Ama böyle bir yasa tasarısının gerçek bir bölünmeye yol açacağına inanıyorum."




tımetürk