KEY'de hayal kırıklığı yaşanabilir

Konut Edindirme Yardımı (KEY) kapsamında toplanan paralar hak sahiplerine geri ödenecek. "Listeler açıklandığında bazıları isimlerini göremeyecek, bazıları da isimlerini görecek, alacak ama alacağı paranın çok az olduğunu görecek" diyen Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, NTVMSNBC'ye şu açıklamayı yaptı: "Konut Edindirme Yardımı'ndan (KEY) yararlanacak kişi sayısı 7.5 milyon kişi. Aslında 9 milyon kişi ama 1,5 milyon kişi bulunamadı, isimleri çıkmadı. 1.8 milyar YTL'yi 7.5 milyon kişiye böldüğümüzde bir kişiye düşen rakamın 240 YTL kadar olduğunu görebiliriz. Tabii bu 240 YTL herkes için geçerli olmayacaktır. Sistemin başladığı 1987 yılından, bittiği 1995 yılına kadar kalanlar var, üç-beş ay yatırıp çıkanlar var. Bu anlamda da 1987 yılından bittiği 95 tarihine kadar yaklaşık 9 yıl boyunca sistemde kalan birisi en fazla 600 YTL civarında bir para alır. 1.300, 1.500 YTL gibi bir gelir nasıl elde edilecek? Bunlar afaki rakamlardır".
Haberin devamı

Tezel, KEY'le ilgili merak edilenleri şöyle anlattı:

HAYAL KIRIKLIĞI YAŞANACAK

Listeler açıklandığında bazıları isimlerini göremeyecek, bazıları da isimlerini görecek, alacak ama alacağı paranın çok az olduğunu görecek. Birinci hayal kırıklığı isimler konusunda yaşanacak. İsimler kanun gereğince Mayıs ayı sonuna kadar Resmi Gazete'de yayınlanmak zorunda. 7.5 milyon kişinin ismini Resmi Gazete'de yayınlamanın ne kadar zor olacağını tahmin edersiniz. 7.5 milyon kişiyi yayınlamak için kaç sayfalık, kaç ciltlik bir Resmi Gazete yayınlayacaklarını ben hayal edemiyorum. Kanun diyor ki, "31 Mayıs 2008 gününe kadar kişi listeleri Resmi Gazete'de yayınlanır". Bu arada da bu sürenin Hazine tarafından 2 ay daha uzatılma ihtimali var. Yani Temmuz sonuna kadar. İster Mayıs sonu olsun, isten Temmuz sonu olsun KEY Resmi Gazete'de açıklandıktan sonra Ziraat Bankası tarafından ödenmeye başlanacak.

1.300- 1.500 YTL GİBİ RAKAMLAR AFAKİ RAKAMLAR

KEY ile toplanan paranın tamamı, 1999 sonunda Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'na devredilmişti. O tarihte Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın yüzde 61 hissesine tekabül ediyordu. Şu anda o yüzde 61 hissenin toplamı yaklaşık 1.8 milyar YTL; 1.786 diyorlar ama biz buna 1.8 milyar YTL diyelim. Dağıtılacak olan paranın toplamı 1.8 milyar YTL. Alacak olan kişi sayısı da 7.5 milyon kişi. Aslında 9 milyon kişi ama 1.5 milyon kişi bulunamadı, isimleri çıkmadı. 1.8 milyar YTL'yi 7.5 milyon kişiye böldüğümüzde bir kişiye düşen rakamın 240 YTL kadar olduğunu görebiliriz.

Tabii bu 240 YTL herkes için geçerli

olmayacaktır. Sistemin başladığı 1987 yılından, bittiği 1995 yılına kadar kalanlar var, üç-beş ay yatırıp çıkanlar var. Bu anlamda da 1987 yılından bittiği 95 tarihine kadar yaklaşık 9 yıl boyunca sistemde kalan birisi için ödenen nominal değer en fazla 6 YTL 15 kuruşa karşılık geliyor. Eski parayla 6 milyon 115 lira. 6.15 YKr'yi neyle çarpacaksınız da 1.300, 1.500 YTL gibi bir gelir elde edilecek? Bunlar afaki rakamlardır.

HESAPLAMADAKİ ÇIKIŞ YERİ YANLIŞ

Kanun gereğince, 1987'den 95'e kadar birikmiş bulunan KEY'deki paralar 6 aylık mevduat faizi oranına göre nemalandırılıyor. 99 yılından günümüze kadar ise Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın hisse değerinin artışı kadar oluyor. Bazı arkadaşlarımız, "99 yılında bu para 300 YTL olursa, Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın da değeri o tarihten bu yana yaklaşık 4.3 kat arttığına göre 300 YTL ile 4.3'ü çarparım, 1.350 YTL para alırım" diyorlar. Eğer bu mantıkla gidersek, 99 sonunda 100 YTL'si olan da 4 bin YTL para alacak diyebiliriz. Yani hesaplamadaki çıkış yeri yanlış. "96 yılında kişi başına 300 YTL varsa..." diye "Varsa, yaparsa" dan hareket edersek böyle gerçekçi olmayan rakamlar ortaya çıkar. Hesaplanan rakam doğru değil.

PARANIN KAYNAĞI KONUSUNDA NETLİK YOK

Çıkan haberlere bakıyorum, kaynak yok. Kaynak belirtmeden haber yapılmış. "Böyle söyleniyor, yapılıyor" deniyor. "Temenni haber" diyorum buna, kendi temennilerini haber haline getirmişler diye düşünüyorum. Kaynak belirtilse, "7.5 milyon kişiye 1.300 YTL verseniz kaç para yapar?" diye sorarız en azından. 1.8 milyar YTL varken 13 milyar YTL'yi kim ödeyecek, nereden ödeyecek?

Üstelik 1.8 milyar YTL'lik para konusunda da netlik yok. Kaynak 1.8 milyar YTL ama geçen ay Likör Fabrikası'nın satışından yaklaşık 300 milyon YTL kadar para elde edildi. Geri kalan 1.5 milyar YTL Hazine'den karşılanacak. Hazine'den karşılanacak para da tabii ki Hazine'den borçlanarak elde edilecek. KEY'deki piyasadan borçlanarak vatandaşa dağıtacaksak 1.5 milyar YTL'nin ne kadar iç borç ve dış borç faiziyle nemalandırılacağını önümüzdeki yıllarda görürüz. Rakamları açıklarlar herhalde.

İTİRAZLAR NEREYE VE NASIL YAPILACAK?

Burada bir de itirazların nereye yapılacağı meselesi var. KEY'de isimleri çıkmayanlar veya isimleri çıktığı halde beklediği rakamdan daha az rakam açıklanan kişiler Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'na veya bağlı oldukları Sosyal Güvenlik Kurumu'na itiraz edebilirler. Ama itirazlarına belge eklemeleri yerinde olur. Zira belgesiz itirazlar herhangi bir şekilde değerlendirmeye alınmaz. O tarihlerde kesinti belgeleri, kesinti belge özetleri gibi belgeleri itirazlarına eklemeleri gerekir ama bu olayda biz 20 yıl öncesinden söz ediyoruz. Kamunun elinde olmayan belgelerin bu yüzden vatandaşların elinde olmasını da beklemiyorum. Bu koşullar altında hak sahibi olmayanların para almaları ihtimali de çok düşük olmakla beraber tamamen imkansız da diyemeyiz.

BİRKAÇ CİLTLİK RESMİ GAZETE

Bana göre atladıkları bir nokta oldu. 'İsimleri Resmi Gazete'de yayınlayacağız sonra itiraz süresi tanıyacağız' dediler. Bu kadar ismin Resmi Gazete'ye sığamayacağını düşünemediler sanırım. Ansiklopediden daha çok birkaç ciltlik bir Resmi Gazete olur herhalde. İnsanlar bu birkaç ciltlik Resmi Gazete'de karınca duası gibi küçücük yazılardan isimlerini nasıl bulabilecekler, merak ediyorum. İsimlerimizi nasıl bulacağız, o isimlerin karşısındaki paranın ne olduğunu nasıl okuyacağız?

Resmi Gazete'den isimlerini bulamayanlar Ziraat Bankası'na sorabilirler. Bir web sayfasında da isimleri açıklayacaklar. TOKİ'nin sayfasında Ziraat Bankası veya Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın web sayfasında da Resmi Gazete'de yayımlanan isimler yayınlanacak.