Kırgızistan"da kargaşa sürüyor

Kırgızistan'da önceki gün başlayan olaylarla birlikte muhalefetin parlamentoyu feshederek, iktidarı ele geçirdiğini ilan etmesinden sonra, ülkedeki kargaşa sürüyor. Muhalefetin, Talas kentinde önceki gün valilik binasını işgal etmesiyle başlayan olaylar Narın ve başkent Bişkek'e yayıldı. Polisin göz yaşartıcı gaz ve şok bombalarıyla müdahalesinin yeterli olmaması üzerine gerçek mermilerle kalabalıkları dağıtmaya çalıştığı olaylarda, muhalefete göre 100 kişi öldü, sağlık bakanlığı ise 75 kişinin hayatını kaybettiğini, 520 kişinin yaralandığını bildirdi.

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te önceki gün ayaklanan muhalif grupların ülkede yönetime el koymasından sonra, ülkede kargaşa ve kaos sürüyor. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev ve hükümet başkenti terk ederken, muhalif gruplar adına geçici hükümeti kurmakla görevli Roza Otunbayeva basın toplantısı düzenledi. Otunbayeva altı ay görevde kalacaklarını ve ülkede istikrar ve güvenin sağlanacağını ve yeni anayasanın hazırlanacağını açıkladı. Muhalefet, Bakiyev hükümetini kendi yandaşlarına devlet imkanlarını peşkeş çekmek ve ülkeyi daha da fakir hale getirmekle suçluyor. Ria Novosti haber ajansının bölgeden geçtiği haberlere göre ölü sayısı 75'i bulurken, yaralı sayısı da 1000'i geçti. Salı günü Talas kentinde başlayan protestolarda İçişleri Bakanı ve
Başbakan Yardımcısı ağır şekilde yaralanırken, başkent Bişkek'e gelen protestocular devlet televizyonu, parlamento ve hükümet binalarını ele geçirdi. Sokakları da ateşe veren göstericiler, Bakiyev'in Bişkek'teki rezidansını da yaktı.
MUHALİFLERE GÖRE ÜLKENİN BÜYÜK BÖLÜMÜ KONTROLLERİ ALTINDA
Kırgızistan'da meclisi feshettiğini açıklayan geçici hükümet, ülkeyi 6 ay yöneteceğini bildirdi. Geçici hükümetin başkanı Roza Otunbayeva yaptığı basın toplantısında, Kırgızistan'ın hemen hemen tamamının kontrolleri altında olduğunu iddia ederek, Oş ve Celalabad kentlerinde de kontrolü ele geçirmek için çalıştıklarını söyledi.
Seçim ve siyasi partiler yasalarını değiştireceklerini bildiren Otunbayeva, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev ile de görüşmeler yapacaklarını vurguladı.
PUTİN MUHALİF LİDER OTUNBAYEVA İLE GÖRÜŞTÜ, İTİDAL ÇAĞRISI YAPTI
Rusya Başbakanı Vladimir Putin, yaptığı açıklamada olayların arkasında Rusya'nın olmadığını söyledi ve muhalefetin "Bizi Putin destekliyor" açıklamalarını kısmen yalanladı. Rusya Başbakanı, Bakiyev'in kendisinden önceki Cumhurbaşkanı Askar Akayev'in hatalarını tekrarladığı eleştirisinde bulundu. Dün de muhalefetin geçici hükümeti kurmakla görevlendirdiği Otunbayeva ile görüşen Putin, insani yardım sözü verdi. Rusya Başbakanlık Basın Sözcüsü Dmitri Peskov da, yaptığı değerlendirmede, "Otunbayeva Putin'den ekonomik destek istedi. Putin de Otunbayeva'ya insani yardım sözü verdi.
BAKİYEV DİRENMEYE HAZIRLANIYOR
Muhalefetin kurduğu hükümetin askeri birlikler, sınır güvenlik güçleri ve polis teşkilatı dahil olmak üzere bütün devlet birimlerinde kontrolü ele geçirdiği belirtiliyor. Kırgızistan'ın yedi bölgesinden dördünde yönetimi ele geçirdiklerini kaydeden Otunbayeva, Cumhurbaşkanı Bakiyev'in görevini bırakmadığını ve direnmeye hazırlandığını iddia etti. Otunbayeva, "Bakiyev'in durumu belirsizliğini koruyor. Henüz istifa etmedi.
Şimdi Celalabad'da taraftarları ile birlikte" dedi. Bakiyev'in istifa ettiği ve ülkeyi terk ettiği ile ilgili iddialar da haber ajanslarında yer alıyor.
AYAKLANMA SÜRÜYOR
Rus basınının bölgeden aldığı haberlere göre gösteriler gece boyunca da devam etti. Devlet Başkanlığı binası Beyaz Saray'ın altı ve yedinci katlarından dumanların yükseldiği kaydediliyor.
Bütün şehirde kundaklama ve yağma olaylarının gerçekleştiği, hükümet binaları önünde binden fazla kişinin de toplandığı gelen haberler arasında. Kazakistan ve Özbekistan ise, muhalefetin hükümeti ele geçirdiği Kırgızistan'la olan sınırlarını kapattı.
RUSYA'DAN GEÇICI HÜKÜMETEDESTEK; ABD ISE KAYGILI
Kırgızistan'da kurulan geçici hükümete Rusya'nın destek olacağı belirtildi. Akipress Haber Ajansı'nın haberine göre, Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile telefonla görüşen, geçici hükümetin başbakanı Roza Otunbayeva, Rusya'nın Kırgızistan'daki geçici hükümete destek olacağını söyledi. Başbakan yardımcısı Almazbek Atambayev'in Rus yönetimi ile görüşmek için yakında Rusya'ya gideceği belirtildi.
Rusya Başbakanı Putin'in sözcüsü de yaptığı açıklamada, Putin'in geçici
hükümetin başkanı Roza Otunbayeva ile "yeni hükümetin başkanı" olarak görüştüğünü söyledi. Başbakanın sözcüsü, "Putin'in Otunbayeva ile geçici hükümetinin başkanı olarak görüşmesinin önemli olduğuna" işaret etti. Sözcü, görüşmede, Kırgızistan'daki duruma tamamen hakim olduğunu belirten Otunbayeva'nın ekonomik durumu kötü olan ülkenin yardıma ihtiyaç duyduğunu da ifade ettiğini bildirdi.
ABD'DE GÖRÜŞMELER İPTAL
Temaslarda bulunmak üzere iki gün önce ABD'ye giden, Devlet Başkanlığı'na bağlı olarak çalışan Yatırım ve Kalkınma Ajansı'nın Başkanı, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in oğlu Maksim Bakiyev ile Dışişleri Bakanı Kadırbek Sarbayev'in Amerikalı yetkililerle yapılacak görüşmelerinin Amerikan tarafınca iptal edildiği bildirildi. Ayrıca Bişkek Manas havalimanındaki ABD askeri hava üssünde çalışmaların geçici olarak durdurulduğu kaydedildi.
ÇİN, "DERİN İLGİ DUYUYOR"
Öte yandan Çin yönetimi, komşu ülkede meydana gelen olaylara "derin ilgi duyduğunu" açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cian Yü, Pekin'deki olağan basın toplantısında, "komşu ve dost bir ülke
olarak Kırgızistan'ın başkenti ve diğer bölgelerdeki gelişmelerle derinden ilgilendiklerini" söyledi.
Devlet Başkanlığı Sarayı ateşe verildi
Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te bir alışveriş merkezini yağmalama girişiminde bulunan gruba ateş açıldı. Türk Büyükelçiliğinin yakınında bulunan alışveriş merkezine girmeye çalışan grup, dükkan sahipleri ve özel güvenlik görevlilerinin ateş açması üzerine arka sokaklara kaçtı. Bu arada Devlet Başkanlığı Sarayı yağmalanmaya devam ediliyor. Binadan dumanlar yükselirken, başkentin çeşitli mahallelerinden de silah sesleri yükseliyor.
Rusya 150 komando gönderdi
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Kırgızistan'da yaşanan gelişmeler ve iç karışıklığı bahane ederek bölgedeki Rus askeri üssüne 150 kişilik özel komando birliği gönderdi. Basına konuşan Rusya Genelkurmay Başkanı General Nikolay Marakov, Kırgızistan'da yaşanan olayları dikkatle izlediklerini belirtti. Ülkedeki Kant Rus askeri üssünün durumuna değinen Rusya Genelkurmay Başkanı, "Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in talimatıyla Kırgızistan'daki Kant Rus hava üssüne yaklaşık 150 kişilik özel komando birliği sevk ettik. Buradaki amaç, üste bulunan asker ailelerinin güvenliğini sağlamaktır" dedi.
========================
'Emperyalist devletlerin hedefindeki ülke'
Kırgızistan'ın başkentindeki çatışma haberleri sonrası ABD elçiliği 'derin kaygılarını' ifade ederken, Rus hükümeti de sükunet telkininde bulundu. Bu tepkiler de Kırgızistan'ın ve içinde yer aldığı bölgenin stratejik öneminin altını çiziyor. Kırgızistan, kendini, bölgede süregiden ve sıklıkla "büyük oyun" olarak adlandırılan gelişmelerin odağında bulmuştu.
Bu bölgede büyük güçler arasında süregiden "büyük oyun", İngiliz ve Rus imparatorluklarının 19. yüzyılda Hindistan'ı kontrol altına alma konusundaki rekabetlerini hatırlatıyor. Burası, enerji ve diğer doğal kaynaklara erişimin yanı sıra, ticaret yollarının ve (daha yeni bir konu başlığı olarak da) Afganistan'daki operasyonlara malzeme tedarik yolunun üzerinde yer alması açısından önem taşıyor.
MANAS ÜSSÜ
Bölgedeki komşuları arasında en yoksul ülkelerden biri olan Kırgızistan sözkonusu olduğunda, başlıca uluslararası konu başlığı askeri üsler. Manas üssü, özellikle Özbekistan'daki "K2 üssü" kapatıldığından bu yana ABD ordusunun Afganistan'daki operasyonları açısından başlıca askeri merkezlerden biri olmuştu.
Özbek makamlarının 2005 yılında hükümet karşıtı Müslüman gruplardan yönelen bir iç tehdit gerekçesiyle K2 üssünü kapatmalarının ardından ABD ve Özbek hükümetleri arasındaki ilişkiler gerilmişti. Ancak bölgedeki siyasi konuların hassasiyeti, sadece Moskova açısından değil, Afganistan'da ABD öncülüğünde süregiden operasyonlar nedeniyle bölgede askeri çıkarları bulunan Washington açısından da artmaya devam etti.
SÜPER GÜÇLER
Kırgız makamları, Washington ve Moskova kartlarını birbirlerine karşı oynadı. Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev, Manas üssü için ödenen kira konusunda Washington'a ciddi bir baskı uygulamaktaydı. Ancak 2009'un başlarında Rusya'nın verdiği yüklü bir yardım taahhüdünü de arkasına alan Kırgız lider, üssün kapatılacağını açıkladı. ABD Başkanı Barack Obama da Amerikalıların Manas üssünü kullanmaya devam edebilmesi için bizzat devreye girdi. Bu uzlaşma zeminde bile Manas üssü "transit merkezi" olarak adlandırılacaktı.
MÜSLÜMAN GRUPLAR
Ancak bölgedeki ilişkilerin kendine özgü doğası, Batının ve özellikle de ABD'nin bölgeye uzun dönemde (örneğin Afganistan'daki operasyonları tümüyle bittiğinde) ne kadar taahhütte bulunacağı, tartışmaların fitilini ateşledi. Batının ise bu bölgedeki istikrar, yönetim ve enerjiye erişime ilişkin kaygılarının yanında, Müslüman grupların hareketin yayılması gibi kaygıları bulunuyor. Ancak bütün bu kaygıların, Rusya, Çin ve bölgede çıkarları bulunan diğer güçler karşısında, uzun vadeli politikaları nasıl etkileyeceği, henüz cevaplanamayan bir soru