Kuzey Kutbu'nu paylaşma savaşı

Enerji fiyatlarındaki yükseliş, Kuzey Kutbu bölgesindeki ülkeleri buzulların altındaki kaynaklara yöneltti. Keşfedilmemiş petrol ve doğalgaz yataklarının 4'te 1'inin bu bölgede olmasından dolayı bölge ülkeleri arasında kutupta egemenlik hakları konusunda şiddetli bir rekabet yaşanıyor. Kuzey Buz Denizi'ni çevreleyen ülkeler Rusya, ABD, Kanada, Danimarka ve Norveç, bölgede bir milyon kilometrekareden büyük bir alana yayılan deniz yatağının nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşmak üzere dün Grönland'da bir araya geldi.
DANİMARKA ISRARLI

Bilimadamları, yeryüzündeki keşfedilmemiş petrol ve doğalgaz yataklarının dörtte birinin Kuzey Kutbu'nda olduğunu düşünüyor. BM ise, deniz hukuku ve kıta sahaları üzerindeki egemenlikle ilgili uluslararası kuralları yenilemek için bir süreç başlattı. Ancak Danimarka Dışişleri Bakanı Per Stig Moeller bu çalışmaların uzun süreceğini söyledi ve şimdi bir anlaşmaya varılması gerektiğini söyledi. Bölgedeki anlaşmazlıklar arasında Kanada ve Danimarka'nın Grönland karasuları üzerindeki hak iddiaları var. Grönland'ı Danimarka yönetiyor.

SORUN BÜYÜYOR

Kanada ve ABD de, Atlantik Okyanusu'nu Büyük Okyanus'a bağlayan Kuzey Batı Geçidi'nin kime ait olduğu konusunda anlaşamıyor. Kuzey Batı Geçidi daha önce buzlarla kaplıyken böyle bir sorun yoktu. Ancak bilimadamları, geçidin yakında tüm yaz ayları boyunca gemi trafiğine açık kalacağına inanıyor. Rusya, geçen yıl Kuzey Kutbu'nda iddia ettiği hakimiyeti vurgulamak için, Kuzey Kutup noktasının yaklaşık 4 km altına buzları delerek bayrak dikmişti. Bu arada dışişleri bakanları dünyayı tehdit eden iklim değişimi konusunda da alınabilecek önlemleri görüştüler.


Rice gelmedi

Zirvede Rusya, Norveç ve Danimarka'yı dışişleri bakanları Sergey Lavrov, Jonas Gahr Stoere ve Per Stig Moeller temsil ederken ABD, Condoleezza Rice'ın dün Stockholm'de Irak toplantısına katılacak olmasından ötürü Dışişleri Bakanlığının iki numaralı ismi John Negroponte'yi gönderdi. Kanada'yı ise Tabii Kaynaklar Bakanı Gary Lunn temsil etti.


Deniz hukuku

Uluslararası Deniz Hukuku'na göre, kıyı ülkeleri 200 deniz mili (370 kilometre) mesafesindeki bir alana kadar doğal kaynakları arama ve işletme hakkı veriyor. Eğer bir ülke bundan sonraki 150 millik kısmın da kendi kıta sahanlığının uzantısı olduğunu ispatlayabilirse buranın deniz yatağını işletme hakkına sahip olabiliyor. Rusya, iddialarını işte bu maddeye dayandırıyor.