ABD Başkanı Barack Obama'nın, Irak Başbakanı Nuri el-Maliki ile Beyaz Saray'da gerçekleştirdiği görüşme sonrası ortak yazılı basın açıklaması yapıldı.
Obama ile Maliki'nin görüşmede iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı tekrar teyit ettiği belirtilen açıklamada, iki liderin istikrarlı, güvenli ve refah bir Irak ile Ortadoğu konularının dahil olduğu birçok ortak noktada ilişkileri geliştirme taahhüdünde bulunduğu kaydedildi.
Irak'ta meydana gelen şiddet olaylarının da ele alındığı görüşmede, El-Kaide ve bağlantılı gruplarla mücadelenin önemine değinildi. Açıklamada, iki tarafın, Irak güvenlik güçlerinin, teröristlerin kamplarının bulunduğu bölgelerde yürütülen operasyonlarda kullanılması için ilave teçhizata ihtiyacı duydukları konusunda hem fikir olduğu belirtildi. Açıklamada, Iraklıların ABD'den teçhizat satın almak için istekli oldukları kaydedildi.
Açıklamada, Suriye krizinin de değerlendirildiği görüşmede, Irak tarafının Cenevre-2 sürecini ve devam eden savaşın diplomatik yollarla çözülmesini desteklediği belirtildi. Suriye'den kendi halklarına karşı kullanılmak üzere ülkeye sokulan silahlardan duyduğu endişeyi aktaran Iraklı heyetin, BM Güvenlik Konseyi kararları tarafından yasaklanan silah ve kargoların geçişi noktasında sınırlarda ve hava sahasında güvenlik önlemlerini arttırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguladığı kaydedildi.
Gazetecilerin sorularını yanıtladılar
Beyaz Saray'da görüşen Obama ve Maliki, gazetecilere açıklamalarda bulundu. ABD askerlerinin Irak'tan çekileli 2 yıl olduğunu, ancak iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın çok güçlü olduğunu belirten Obama, Maliki ile ekonomik, bölgesel ve güvenlik konularında geniş kapsamlı bir görüşme yaptıklarını belirtti.
"El Kaide aktif hale geldi"
Irak'ın petrol üretimi gibi alanlarda önemli ilerlemeler kaydettiğine ve diğer bazı reformları hayata geçirdiğine işaret eden Obama, "Buna rağmen maalesef El Kaide hala aktif ve son dönemde daha da aktif hale geldi. Dolayısıyla, sadece Irak'ta faaliyet göstermeyen, aynı zamanda tüm bölgeye ve ABD'ye tehdit oluşturan bu terör örgütünü geri püskürtmek için birlikte nasıl çalışabileceğimiz hakkında epeyce konuştuk" dedi.
Obama, terörle mücadelede destek ve ortaklığı devam ettirmenin yanında, Maliki'nin Sünni, Şii ya da Kürt olsun Irak'taki herkesin hükümetlerinde söz sahibi olduklarını hissetmesini sağlamak için geçmişte yaptığı çalışmalardan memnuniyet duyduklarını vurguladı. Bunun en önemli ifadelerinden birinin de gelecek yılki seçimler olacağını ifade eden Obama, insanların, aralarında görüş farklılıkları olduğunda bunları şiddet yoluyla değil siyasi ortamda dile getirebileceklerini anlamaları bakımından, Irak'ın bir seçim yasasını geçirmesi ve bu sürecin ileriye götürülmesi çağrısında bulunduğunu söyledi.
Kuveyt, Türkiye, Körfez ülkeleriyle ilişkiler
Obama ayrıca, Irak Başbakanı Maliki'nin son dönemde Kuveyt, Türkiye ve bazı Körfez ülkeleri dahil, komşularıyla daha güçlü ilişkiler tesis etme yolundaki çabalarını takdir ettiğini ve Irak'ın komşularıyla işbirliği halinde ve etkili şekilde birlikte çalışmasının sağlanması için gereken her türlü desteği vermeye duyduğu ilgiyi dile getirdiğini belirtti.
"Suriye'de siyasi çözüm ikimizin de çıkarına"
Obama, Suriye'de bir siyasi çözüm için Suriye halkının kendi yaşamları hakkında kendi kararlarını vermelerine olanak tanıyan, aynı zamanda da sadece Suriye içerisindeki değil, tüm bölge insanlarını tehdit edici aşırılık yanlısı grupları yalnızlaştıran bir siyasi değişim yönünde çaba gösterilmesinin hem ABD'nin hem Irak'ın çıkarına olduğunu, bu noktada Maliki ile aynı görüşü paylaştıklarını kaydetti.
İran'ın nükleer faaliyetleriyle ilgili meselenin de barışçıl biçimde çözümü yolunda gösterdikleri çabaları Maliki ile paylaştığını ifade eden Obama, İran'ın, uluslararası normlar ve kararlara uygun şekilde doğru yolu seçerek bu fırsatı değerlendirmesinin ne kadar önemli olduğunu da Maliki'ye vurguladığını söyledi.
Obama, "Umudum, bir çözüme varabileceğimiz yönünde. Ancak Başbakan'a (Maliki'ye), çok sayıda insanın zaten tehlikelerle yüz yüze olduğu bir bölgeye yenilerini (tehlikeleri) ilave edebilecek bir nükleer silah yarışını engellemede ne kadar ciddi olduğumuzu vurguladım" dedi.
ABD Başkanı Obama, Maliki ile görüşmeleri süresince ana temanın, ABD'nin Irak'ın güçlü ve etkili bir ortağı olmak istemesi olduğunu belirterek, "Kapsayıcı, demokratik ve müreffeh bir Irak'ı görmeye derinden bağlıyız. Başbakan'a (Maliki'ye) Irak için bu daha umutlu geleceğin oluşturulmasına yardım etme adına yapabileceğimiz ne varsa bunun üzerinde çalışmak istediğimizi ilettim" diye konuştu.
Maliki: "Çok olumlu, derin ve stratejik bir diyalog gerçekleştirdik"
Irak Başbakanı Maliki de Obama ile iyi bir görüşme yaptıklarını belirterek, Obama'nın tüm konuların üzerinde detaylı biçimde durduğunu söyledi. Maliki, "Çok olumlu, derin ve stratejik bir diyalog gerçekleştirdik" dedi.
ABD ile Irak arasında dostluk anlaşması ile stratejik çerçeve anlaşması bulunduğunu hatırlatan Maliki, bu anlaşmaların etkinleştirilmesine ihtiyaç olduğunu kaydetti. Maliki, "Bu, ziyaretimizin ana amaçlarından biri. İkili ilişkilerimizi ve bu anlaşmaları geliştirmemiz gerekiyor" diye konuştu.
İkili ilişkiler ve stratejik çerçeve anlaşmasını karşılıklı güvenlik ile ABD'nin sağladığı askeri yardımların ötesine taşımayı ve siyasi ve ekonomik düzeylerde çok katmanlı ilişkilere geçmek istediklerini dile getiren Maliki, ABD şirketlerinin Irak'ın yeniden inşası ve gelişmesine katılımlarını istedi. Maliki, mesele terörizmin Ortadoğu'ya yeniden gelmesi olunca, Obama ile görüştükleri her konuda ortak vizyona, benzer pozisyon ve fikirlere sahip olduklarını dile getirerek, bu konudaki işbirliğinin detaylarını konuştuklarını belirtti. Maliki, "Irak ve bölge için istediğimiz, birlikte çalışabilmek" diyerek, Iraklıları her düzeyde, El Kaide ile mücadele etmesi yönünde seferber ettiklerini anlattı.
"Ilımlı cephe yaratmayı amaçlıyoruz"
Bölgedeki tüm ülkelerle ilişkileri de geliştirdiklerini ve daha fazla geliştirme yönünde çalışmaya da devam ettiklerini ifade eden Maliki, şiddet, terörizm ve mezhepçilikle mücadele etmek için ılımlı bir cephe yaratmayı amaçladıklarını söyledi. Irak'ın demokratik deneyimlerinin daha başlangıç halinde ve kırılgan olduğunun farkında olduklarına işaret eden Maliki, "Ancak, (demokrasi) çok güçlü biçimde doğdu ve bizim de onu geliştirmeye ve sağlamlaştırmaya devam etmemiz gerekiyor. Çünkü demokrasi çok önemli. Bunun yanında, seçimler gibi demokratik mekanizmaların olmasını ve seçimleri zamanında yapmayı istiyoruz. Hükümetin, bu konuda ve ulusal kimliği de geliştirmek gibi diğer meselelerde taahhüdü bulunuyor. Demokrasinin güçlü olmasına ihtiyaç var ve sadece demokrasi terörizme karşı mücadele etmemize imkan tanıdığı için onu güçlendireceğiz" diye konuştu.
Öte yandan, Suriye'de, diyalog yoluyla barışçıl çözümün bulunması noktasında Obama ile aynı görüşleri paylaştıklarını belirten Maliki, Cenevre-2 görüşmelerine güçlü destek verdiklerini kaydetti.
Maliki, İran konusunda da barışçıl bir çözüm bulunmasını istediklerini, bölgede nükleer savaştan kaçınılmasını umut ettiklerini söyledi.
Maliki, "Aynı zamanda kimyasal silahların kullanılmasından da kaçınılmasını istiyoruz, çünkü biz ve Suriyeliler bu silahtan çok acı çekti" ifadesini kullandı.
Türkiye-Irak üst düzey yetkililerinin karşılıklı ziyaretleri
İki ülke delegelerinin, bölgenin gelişen demokrasisi, enerji üreticisi, sosyal gelenek, din ve etnik çeşitliliği bünyesinde bulunduran bir ulus olarak Irak'ın pozisyonunu ele aldıkları belirtilen görüşmede, Iraklı yetkililerin ülkelerinin bugün karşılaştığı sorunları anlattıkları bildirildi.
Irak'ın komşularıyla ilişkilerini geliştirmesinden memnuniyet duyulduğuna vurgu yapılan açıklamada, "Bu bağlamda, her iki ülkenin delegeleri Irak ile Kuveyt arasında ilişkilerin iyileştirilmesini, Ürdün ile enerji, güvenlik ve ticari bağlarını genişletmesini ve Türkiye ile ilişkilerini ilerletmesini olumlu buldu. Her iki delegasyon ayrıca Türkiye ile üst düzey seviyede gerçekleştirilen karşılıklı ziyaretleri de memnuniyetle karşıladı" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, iki ülke yöneticilerinin bu ay içinde ABD, Irak ve diğer bölgesel ortaklarıyla bu coğrafyadaki radikal unsurları dışlama konusunda yapılacak stratejik diyaloğu da olumlu değerlendirdikleri kaydedildi.