AKP'li milletvekillerinin önergeleriyle şekillenen değişikliklerin ilkinde, AB normlarına uygun olarak savaş ve sıkıyönetimdışında siviller, sivil mahkemelerde yargılanacak. İkinci değişiklikse, özetle darbeci askerlerin de sivil mahkemede yargılanması yolunu açtı.
Hükümet, askeri mahkemelerin görev ve yetkileriyle ilgili yıllardır tartışılan iki köklü düzenlemeyi Meclis'te sabaha karşı son dakika önergeleriyle gerçekleştirdi. Savaş ve sıkıyönetim dışında sivillerin her şartta sivil mahkemelerde yargılanması düzenlenirken, görevdeki askerlerin de ağır cezalık suçlarda ağır ceza mahkemelerinde yargılanmaları kesin hüküm altına alındı.
Siviller sivile
Rüşvet ve yolsuzlukla mücadele konusunda AB kriterlerini içeren Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yasası'na, Genel Kurul'da AKP'nin önergeleriyle iki yeni hüküm eklendi. AB'ye uyum kapsamında ilk düzenlemeyle, savaş ve sıkıyönetim dışında sivillerin askeri mahkemede yargılanması her şartta kaldırıldı. Asker olmayan kişilerin, askeri mahkemelerin yargı yetkisine tabi bir suçu tek başına veya asker kişilerle işlemesi durumunda, soruşturmaları sivil savcılarca yapılacak ve yargılamaları sivil mahkemede olacak.
Ayrı bir önergeyle de Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250'nci maddesindeki "Savaş ve sıkıyönetim hali dahil askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler saklıdır" hükmü değiştirildi. Bu ifadedeki "hali dahil" sözcüğü "halinde" yapıldı. Değişiklikle, TCK'daki "Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasa'yı ihlal, anayasal düzene karşı suçlar, hükümete karşı suçlar, hükümeti ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı örgüt kurma" suçlamasıyla karşılaşan görevdeki askerlerin de, sıkıyönetim ve savaş dışında, kesin olarak sivil mahkemede yargılanacakları hüküm altına alındı. Geçici bir madde eklenerek, halen devam eden soruşturma ve davalarda yeni düzenlemenin uygulanacağı, hükme bağlandı ve bu konuda açık kapı bırakılmadı. Düzenlemenin, Albay Dursun Çiçek'in durumunu etkileyip etkilemeyeceği de tartışılıyor. Savcılar, Çiçek veya benzer durumdaki subayları "Cebir ve şiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya ya da görevini kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs etmekle" suçlarsa, soruşturmalarının siviller gibi yapılması ve yargılanmalarının önünde engel bulunmayacak. Ancak bir subay sadece "gizli olması gereken belgeyi karargah dışına çıkarmak" gibi askeri suçlamayla karşılaşırsa askeri mahkemede yargılanacak.
Ergenekon'u etkiler mi
Değişikliğin Ergenekon davasını etkileyip etkilemeyeceği tartışma konusu oldu. Ergenekon olayında bazı hukukçular, görevdeki subayların sivil mahkemede yargılanamayacağını savunuyor. Bu tartışma ikinci iddanamede de işlendi ve Ergenekon savcıları mevzuatta kesin hüküm bulunmadığını kabul ettiler. Savcılar, yüksek mahkeme içtihatlarına dayanarak görevdeki askerlerin sivil mahkemede yargılanabileceğini savundular.
Ergin: AB normları için değişim gerekliydi
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, düzenlemeyle ilgili Hürriyet'e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"AİHM'de bu konuda çok dava kaybediyorduk. AB normları içinde böyle bir düzenlemeye ihtiyaç vardı. Önemli bir düzenleme olduğunu düşünüyoruz. Bundan sonra hiçbir sivil askeri mahkemede yargılanmayacak. Bütün demkokratik ülkelerde olan bir düzenleme. Eskiden DGM'nin baktığı suçlarda herkes bundan sonra asker-sivil ayırmaksızın sivil mahkemelerde yargılanacak. Bu konuda TSK'nın görüşleri de önceden alınmıştı. Yani asker, askeri suçlarda yine askeri mahkemede yargılanacak, sivil ise sivil mahkemelerde. Askeri suç dışındaki suçlarda ise sivil mahkemeler devrede olacak."
Etiketler: Meclis Türk Ceza Kanunu reform niteliği değişikliğe